«Διάκρισις και Χριστιανικός Βίος», Στ’ Μέρος (τελευταίο)
(ευχαριστούμε τις Ιστοσελίδες Βήμα Ορθοδοξίας και Εδώ Αλεξάνδρεια για τη δημοσίευση)
Του Σεβασμιωατατου Μητροπολιτου Ζιμπάμπουε κ.κ.Σεραφείμ Κυκκώτη
Με το πιο πάνω θέμα οργανώθηκε και φέτος με επιτυχία το ετήσιο Συνέδριο Ορθοδόξου Πνευματικότητας (26ο) από τη Κοινότητα της Μονής τουBose στην Ιταλία (5 – 8/9). Μέχρι τώρα παρουσιάσαμε τις εργασίες του Συνεδρίου κατά τις πρώτες τρεις ημέρες (βλέπε με τον ίδιο τίτλο Μέρη Α – Ε στις γνωστές Ιστοσελίδες Βήμα Ορθοδοξίας και Εδώ Αλεξάνδρεια). Στο Στ’ και τελευταίο Μέρος θα παρουσιάσουμε τις ομιλίες που έγιναν κατά τη τέταρτη ημέρα των εργασιών του Συνεδρίου. Πρόεδρος της τελευταίας συνεδρίας ήταν ο γνωστός Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτριος Μόσχος.
Οι εργασίες του Συνεδρίου την τελευταία ημέρα ξεκίνησαν με πρώτο ομιλητή τον γνωστόν Καθηγητή και Ειδικό Σύμβουλο της Α.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου για θέματα Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Ιερολογιώτατον Αρχιδιάκονο Dr. π. Ιωάννη Χρυσαυγή με θέμα «Εγρήγορση και αυθεντικότητα στην Εκκλησία σήμερα». Ο π. Ιωάννης τόνισε ότι η πνευματική ζωή λειτουργεί όταν συνοδεύεται από την αρετή της διάκρισης. Σήμερα απουσιάζει η πνευματική διάκριση που μπορεί να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο δρόμο του Θεού. Μεταξύ των κριτηρίων του χαρίσματος της διάκρισης είναι
_όταν κανείς καταφέρνει να νικήσει τα δαιμόνια, εσωτερικά και εξωτερικά
- Το χάρισμα της διάκρισης είναι δώρο του Θεού
- Πρέπει κανείς να έχει ταπεινοφροσύνη και μετριοφροσύνη
- Να έχει κανείς σωφροσύνη, να έχει δηλαδή σκέψεις καλές και ωφέλιμες
- Η αρετή της διάκρισης είναι μια πόρτα που ανοίγει για να εισέλθουμε και σε άλλες αρετές
- Η αρετή της διάκρισης συνδέεται με τη σωστή διάγνωση
- Η αρετή της διάκρισης πρέπει να είναι καθοδήγηση για τους εαυτούς μας και στη συνέχεια για τους άλλους μέσα από το δρόμο της αγάπης και της ταπείνωσης.
- Η αρετή της διάκρισης έχει μια μορφή απελευθέρωσης και συνδέεται με την αρετή της ευσπλαχνίας και τη κατανόηση και τη σύνεση
- Ταυτόχρονα η αρετή της διάκρισης μπορεί να λειτουργήσει και ως μαχαίρι για να βοηθήσεις τον άνθρωπο σωτηριολογικά
- Η αρετή της διάκρισης μας οδηγεί στην αλήθεια και στην πραγματικότητα
Ο π. Ιωάννης , αναφερόμενος σε μια ρήση του γνωστού Ποιητή Ρίτσου «Η σιωπή είναι που μας θεραπεύει», τόνισε ότι πολλές φορές η αρετή της διάκρισης λειτουργεί και ως σιωπή, ιδιαίτερα σε καταστάσεις που μπορούν να δημιουργηθούν χειρότερα προβλήματα και μεγαλύτερες αναστατώσεις.
Η αρετή της διάκρισης είναι μια μορφή ισορροπίας για να διαφυλαχθεί η αρμονική συμβίωση κι η ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων. Η αρετή της διάκρισης εκδηλώνεται συνήθως και ως συμπόνια. Η αρετή της διάκρισης χρειάζεται να συνοδεύεται και από πειθαρχία.
Επόμενος ομιλητής ήταν ο Προηγούμενος Κοσμήτορας του Θεολογικού Σεμιναρίου του Αγίου Βλαδιμήρου της OCA fr. John Berh με θέμα «Μαθαίνοντας την αρετή της διάκρισης», ο οποίος είναι και μέλος της Ακαδημαϊκής Επιτροπής για την ετοιμασία των ετήσιων συνεδρίων διά την Ορθόδοξη Πνευματικότητα που οργανώνει εδώ και 26 έτη η Μοναστική Αδελφότητα της Μονής του Bose στην Ιταλία. Ο fr. John μας παρουσίασε συμπερασματικά τα κύρια σημεία των προηγούμενων ομιλιών. Ένα από τα συμπεράσματά του είναι ότι αυτό που είναι φάρμακο για κάποιον, για τον άλλον, όταν απουσιάζει η αρετή της διάκρισης, μπορεί να είναι δηλητήριο. Αυτό που είναι σωστό για κάποιο, για κάποιο άλλο μπορεί να είναι λάθος. Μόνο με την αρετή της διάκρισης μπορούμε να βοηθήσουμε και τους εαυτούς μας και τους άλλους. Τόνισε τη κοινή θέση όλων των ομιλητών ότι η αρετή της διάκρισης είναι δώρο του Θεού. Η διάκριση διδάσκεται και βιώνεται μέσα από τη ζωή της Εκκλησίας. Σκοπός της αρετής της διάκρισης είναι η σωτηριολογική διακονία της Εκκλησίας διά τον κάθε άνθρωπο.
Στο τέλος του Συνεδρίου διαβάστηκε και το Μήνυμα του γνωστού Καρδιναλίου κ. Κορτ, κορυφαίου σύγχρονου Θεολόγου και Προέδρου του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Χριστιανική Ενότητα. Αναφέρθηκε στο οικουμενικό έργο το οποίο είναι αποτέλεσμα της αρετής της διάκρισης μάλιστα της θεολογικής διάκρισης. Τόνισε τη σημασία της Οικουμενικής διακονίας και της Ευχαριστιακής Πραγματικότητας. Παρά τις διαιρέσεις των Χριστιανών η κοινή μαρτυρία των Χριστιανών συμβάλλει στην ενότητα των Χριστιανών.
Το κλείσιμο του Συνεδρίου έγινε με προσφώνηση του κτήτορα της Μονής π. Ένζο, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε, ότι το Συνέδριο μας λειτούργησε μέσα στο συνοδικό πνεύμα της Εκκλησίας με ιδιαίτερη αναφορά στην αρετή της διάκρισης. Αναφέρθηκε σε σημεία των Μηνυμάτων του Πάπα της Ρώμης κ. Φραγκίσκου και του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Το πνεύμα της αρετής της διάκρισης και της αγάπης πρέπει να επικρατήσει και στις σχέσεις των Εκκλησιών. Η αρετή της διάκρισης είναι η αρετή του επιλέγει ό,τι συμβάλλει στη βελτίωση της ζωής και στην εν Χριστώ σωτηρία μας. Στο τέλος έδωσε ευχαριστίες στο Θεό για το συνέδριο μας με την ευχή εν ειρήνη και αγάπη, να δούμε στο πρόσωπο του άλλου το άγιο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες του Συνεδρίου, τα Μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής και τους ομιλητές και σε όσους συνέβαλαν στην επιτυχία του. Επιθυμία των οργανωτών του Συνεδρίου είναι τα Συνέδρια αυτά να διακονούν τη Ποιμαντική Διακονία της Εκκλησίας. Δεν παρέλειψε να εκφράσει ιδιαίτερες ευγνώμονες ευχαριστίες εκ μέρους όλων μας στα ακούραστα Μέλη της Μοναστικής Αδελφότητας της Μονής Bose για τη φροντίδα όλων μας και για την επιτυχία του Συνεδρίου.
Μερικές Προσωπικές παρατηρήσεις
Δεν πρέπει εις το όνομα της αρετής της διάκρισης να σιωπούμε κι όταν πρέπει να μιλήσουμε. Για παράδειγμα ο Ιησούς Χριστός, αν και γνώριζε ότι αν έκρινε τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, θα τον σταύρωναν, το έκανε με τόλμη χωρίς κανένα φόβο. Ήταν μάλιστα αμείλικτος στη κριτική του. Το ίδιο έκαναν και οι άγιοι Απόστολοι παρ’ όλο ότι γνώριζαν ότι έτσι θα προχωρούσαν στην αποκεφάλιση τους, όπως έκανε ήδη ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος με τον αιμοσταγή φονέα Βασιλιά των νηπίων Ηρώδη. Το ίδιο έκαναν και οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας με πρώτους τον Μέγα Αθανάσιο, τον Μέγα Βασίλειο, τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, τον άγιο Γρηγόριο το Παλαμά και τον άγιο Τύχωνα, το πρώτο Πατριάρχη κατά την επανάσταση των άθεων της Ρωσίας το 1917.
Οι γραμματείς και οι φαρισαίοι είχαν μια ξεχωριστή θέση μέσα στους εβραίους, ήσαν όπως οι Ακαδημαϊκοί Καθηγητές της Θεολογίας, όπως οι σημερινοί Αρχιερείς και οι Γέροντες της εποχής μας. Σήμερα αυτούς που ομιλούν ελεύθερα για τα προβλήματα που υποφέρει ο κόσμος μπορεί να μη τους οδηγούμε στο Σταυρό όπως κάνανε στο Χριστό, μπορεί να μη τους αποκεφαλίζουμε τους σύγχρονους απόστολους και προφήτες, δεν υπάρχουν σήμερα τόσο πολύ οι διωγμοί των Ρωμαίων. Τους σταυρώνουμε όμως και τους αποκεφαλίζουμε με την απομόνωση του ονόματός τους, με τη γελοιοποίηση τους με τη δύναμη των Μαζικών και Κοινωνικών Μέσων ενημερώσεως και επικοινωνίας. Έτσι με αυτό τον τρόπο με τον εξευτελισμό του προσώπου, εκμηδενίζουμε και την επίδραση του Πνευματικού λόγου του Θεού για τη σωτηρία μας. Τελικά αδικούμε τους συνανθρώπους μας για το σωτηριολογικό τους προσανατολισμό και συμβάλλουμε στα φαινόμενα της σύγχυσης που ζούμε με κοινωνικές αδικίες, με πολέμους, με ρίξεις, με ανταγωνισμούς, με συνεχή καταστροφή του πλανήτη μας, ρισκάροντας την παγκόσμια ασφάλεια και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Η σιωπή δεν έχει θέση στη ζωή μας όταν βλέπουμε κάποια αδικία, διαφορετικά γινόμαστε και μεις συμμέτοχοι της κοινωνικής αδικίας που υπάρχει είτε κοντά μας είτε μακριά μας. Άλλωστε αυτοί που αδικούν, αλλά και εκείνοι που ανέχονται κοινωνικές αδικίες δεν έχουν θέση στο Παράδεισο.
