Αρμενική, γερμανική και ελληνική σημαία έξω από την Μπούντεσταγκ την ώρα της ψηφοφορίας (Φωτογραφία: Reuters )
Βερολίνο, Γερμανία
Αψηφώντας τους «βρυχηθμούς» Ερντογάν, και μάλιστα σε εξαιρετικά ευαίσθητη χρονική συγκυρία λόγω του καίριου ρόλου της Τουρκίας στη διαχείριση του Προσφυγικού, η γερμανική Βουλή υιοθέτησε το μεσημέρι της Πέμπτης σχεδόν ομόφωνα το ψήφισμα για την αναγνώριση της σφαγής των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως γενοκτονία. Για «σοβαρό αντίκτυπο» στις διμερείς σχέσεις κάνει λόγο ο Ταγίπ Ερντογάν. Ανακαλεί η Τουρκία τον πρεσβευτή της στη Γερμανία, και καλεί στο ΥΠΕΞ τον Γερμανό επιτετραμμένο στην Άγκυρα.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επέλεξε να μην είναι παρούσα στην ψηφοφορία επικαλούμενη συμμετοχή της σε διάσκεψη επιστημόνων, όπως και ο αντικαγκελάριος Ζίγκμπαρ Γκάμπριελ που μιλούσε σε συνέδριο του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά και ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αργεντινή.
Η απουσία σύσσωμων από την ψηφοφορία για την υιοθέτηση του ψηφίσματος, το οποίο και υποστηρίζουν, έχει επικριθεί από πολιτικούς και τον Τύπο.
Ο αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Κριστίανε Βιρτς έσπευσε να επαναλάβει την Πέμπτη ότι η Μέρκελ στηρίζει το ψήφισμα (που δεν μπορούσε να έλθει σε χειρότερη χρονική συγκυρία για την ίδια), το οποίο έφεραν από κοινού ενώπιον της Μπούντεσταγκ βουλευτές της Χριστιανοδημοκατικής Ένωσης, Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων.
Η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε κατόπιν της ψηφοφορίας -εν μέσω μπαράζ οργισμένων τουρκικών δηλώσεων- ότι οι σχέσεις της Γερμανίας με την Τουρκία είναι ισχυρές. «Υπάρχουν πολλά που συνδέουν τη Γερμανία και την Τουρκία και ακόμη και αν έχουμε διαφορετικές θέσεις σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, το εύρος των σχέσεών μας, η φιλία μας, οι στρατηγικοί μας δεσμοί, είναι πολύ σημαντικοί» ανέφερε.
Την ίδια στιγμή, ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για σοβαρό αντίκτυπο στις διμερείς σχέσεις.
Σε συνέντευξη Τύπου από το Ναϊρόμπι, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη και η οποία μεταδόθηκε απευθείας από την τουρκική τηλεόραση, ο Ερντογάν ανέφερε ότι μετά την επιστροφή του πρεσβευτή της Τουρκίας η κυβέρνηση θα συζητήσει σε ποια βήματα θα προχωρήσει σε απάντηση για το ψήφισμα.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Νουμάν Κουρτουλμούς ταυτόχρονα μίλησε για «ιστορικό λάθος» με την υιοθέτηση εκ μέρους της Μπούντεσταγκ «διαστρεβλωμένων και ανεδαφικών ισχυρισμών», λέγοντας ότι δεν συνάδει με το πνεύμα διμερών φιλικών σχέσεων. «Αυτό το ψήφισμα είναι κενό περιεχομένου και άκυρο για την Τουρκία» τόνισε.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατακεραύνωνε τη Γερμανία λέγοντας ότι «ανεύθυνες και αβάσιμες αποφάσεις» δεν μπορούν να κρύψουν το μαύρο παρελθόν μίας χώρας. «Ο τρόπος για να κλείσετε τις μαύρες σελίδες της ιστορίας σας δεν είναι να αμαυρώσετε την ιστορία άλλων χωρών με ανεύθυνες και αβάσιμες κοινοβουλευτικές αποφάσεις» ανέφερε.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ μίλησε επίσης για «ιστορικό λάθος» αναφέροντας από πλευράς του ότι «το ρατσιστικό αρμενικό λόμπι» είναι υπεύθυνο για την «λανθασμένη» γερμανική κοινοβουλευτική απόφαση. Είπε ότι ο τουρκικός λαός είναι περήφανος για το παρελθόν του «και δεν υπάρχει κανένα γεγονός του παρελθόντος που θα μπορεί να μας κάνει να σκύψουμε το κεφάλι από ντροπή».
Το ψήφισμα που έχει ξεσηκώσει την οργή της Τουρκίας υποστηρίχθηκε από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα στην Μπούντεσταγκ. Επικυρώθηκε σχεδόν ομόφωνα με ανάταση της χειρός -υπήρξε μία αποχή και μία ψήφος κατά.
Πέραν της αναγνώρισης της γενοκτονίαςαναγνωρίζεται και ο «άδοξος» ρόλος του τότε Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
Η Τουρκία προειδοποιούσε επί μέρες πριν την ψηφοφορία με συνέπειες«παίζοντας» πλέον και το χαρτί της συμφωνίας με την ΕΕ για το Προσφυγικό (στο παράλληλο παιχνίδι απειλών για τη βίζα).
Ο νέος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ είχε χαρακτηρίσει το ψήφισμα «γελοίο» λέγοντας ότι θα δοκιμάσει τις διμερείς σχέσεις, ενώ ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με την Άνγκελα Μέρκελ διαμήνυσε στην καγκελάριο, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του, ότι το ψήφισμα θα «βλάψει» τις διμερείς σχέσεις.
Διά στόματος αξιωματούχων υπήρξε σειρά προειδοποιήσεων για διπλωματική κρίση, αλλά και για απόσυρση του Τούρκου πρεσβευτή στη Γερμανία εάν δεν έκανε πίσω η Μπούντεσταγκ -όπως το 2015 όταν ανάλογο ψήφισμα αποσύρθηκε στο παρά πέντε.
Πέρυσι η Τουρκία ανακάλεσε προσωρινά τους πρεσβευτές της στην Βιέννη και το Βατικανό εξαιτίας του Αρμενικού.
Στην πρώτη της αντίδραση μετά την ψηφοφορία η Άγκυρα έκανε λόγο για σοβαρό πλήγμα στις διμερείς σχέσεις διά στόματος του εκπροσώπου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) Γιασίν Ακτάι. Ο ίδιος ανέφερε ότι η τουρκική Εθνοσυνέλευση προετοιμάζει δήλωση-απάντηση.
Τον περασμένο Φεβρουαρίο, καθώς η ΕΕ ετοιμαζόταν για την κρίσιμη σύνοδο με την Τουρκία, οι Γερμανοί Πράσινοι συμφώνησαν να ανακαλέσουν το ψήφισμα που προώθησαν πρώτοι οι ίδιοι για την αρμενική γενοκτονία λαμβάνονας σε αντάλλαγμα διαβεβαιώσεις από τα κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού ότι θα καταρτίσουν κοινό ψήφισμα.
Η σημερινή υπερψήφιση έρχεται εν μέσω της ήδη υπάρχουσας έντασης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας ως προς τους όρους για την απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας, κάτι που η Άγκυρα συνδέεει άρρηκτα με την «επιβίωση» της συμφωνίας με το Προσφυγικό την οποία διαπραγματεύτηκε η καγκελάριος της Γερμανίας.
Γερμανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι το ψήφισμα δεν θα αποδειχθεί η «ταφόπλακα» της συμφωνίας, η οποία ήδη ακροβατεί με την «καρατόμηση» του Αχμέτ Νταβούτογλου, τις κορόνες Ερντογάν επί παντός και την αμφισβήτηση εκ μέρους του ορισμένων όρων της συμφωνίας.
Αναφέρουν ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχει ισχυρό συμφέρον να λειτουργήσει η συμφωνία και παρά τις όποιες πρόσκαιρες διπλωματικές τριβές λόγω του ψηφίσματος δεν θα αφήσει τελικά τη συμφωνία να νεκρώσει.
Πριν την ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ αρκετοί βουλευτές υπογράμμισαν ότι το ψήφισμα δεν στρέφεται κατά της σημερινής τουρκικής κυβέρνησης, αλλά ζητούμενο είναι να δοθεί ώθηση σε προσπάθειες συμβιλίωσης μεταξύ Τουρκίας και Αμερνίας.
Ανοίγοντας τη συνεδρίαση, ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ αναγνώρισε ότι η επεξεργασία ιστορικών γεγονότων μπορεί να είναι οδυνηρή.
«Όμως έχουμε επίσης δει ότι μία ειλικρινής και με αυτοκριτική διάθεση αποτίμηση του παρελθόντος δεν θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις με άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα είναι προαπαιτούμενο για κατανόηση, συμφιλίωση και συνεργασία» σημείωσε για να προσθέσει ότι «η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας δεν είναι υπεύθυνη γι' αυτό που συνέβη πριν 100 χρόνια, αλλά είναι συνυπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει γι' αυτό σήμερα».
Επέκρινε επίσης τις δολοφονικές απειλές που υπήρξαν εναντίον κυρίως βουλευτών τουρκικής καταγωγής.
Πέραν του ότι θέτει σε δοκιμασία τις γερμανο-τουρκικές σχέσεις, αλλά και τη συμφωνία για το Προσφυγικό, το ψήφισμα ενδέχεται επίσης να προκαλέσει ένταση με την τουρκική κοινότητα των 3,5 εκατομμυρίων της Γερμανίας. Περισσότεροι από 1.000 Τούρκοι διαδήλωσαν το Σάββατο κατά του ψηφίσματος.
Ευαγγελία Μπίφη
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επέλεξε να μην είναι παρούσα στην ψηφοφορία επικαλούμενη συμμετοχή της σε διάσκεψη επιστημόνων, όπως και ο αντικαγκελάριος Ζίγκμπαρ Γκάμπριελ που μιλούσε σε συνέδριο του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά και ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αργεντινή.
Η απουσία σύσσωμων από την ψηφοφορία για την υιοθέτηση του ψηφίσματος, το οποίο και υποστηρίζουν, έχει επικριθεί από πολιτικούς και τον Τύπο.
Ο αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Κριστίανε Βιρτς έσπευσε να επαναλάβει την Πέμπτη ότι η Μέρκελ στηρίζει το ψήφισμα (που δεν μπορούσε να έλθει σε χειρότερη χρονική συγκυρία για την ίδια), το οποίο έφεραν από κοινού ενώπιον της Μπούντεσταγκ βουλευτές της Χριστιανοδημοκατικής Ένωσης, Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων.
Η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε κατόπιν της ψηφοφορίας -εν μέσω μπαράζ οργισμένων τουρκικών δηλώσεων- ότι οι σχέσεις της Γερμανίας με την Τουρκία είναι ισχυρές. «Υπάρχουν πολλά που συνδέουν τη Γερμανία και την Τουρκία και ακόμη και αν έχουμε διαφορετικές θέσεις σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, το εύρος των σχέσεών μας, η φιλία μας, οι στρατηγικοί μας δεσμοί, είναι πολύ σημαντικοί» ανέφερε.
Την ίδια στιγμή, ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για σοβαρό αντίκτυπο στις διμερείς σχέσεις.
Σε συνέντευξη Τύπου από το Ναϊρόμπι, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη και η οποία μεταδόθηκε απευθείας από την τουρκική τηλεόραση, ο Ερντογάν ανέφερε ότι μετά την επιστροφή του πρεσβευτή της Τουρκίας η κυβέρνηση θα συζητήσει σε ποια βήματα θα προχωρήσει σε απάντηση για το ψήφισμα.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Νουμάν Κουρτουλμούς ταυτόχρονα μίλησε για «ιστορικό λάθος» με την υιοθέτηση εκ μέρους της Μπούντεσταγκ «διαστρεβλωμένων και ανεδαφικών ισχυρισμών», λέγοντας ότι δεν συνάδει με το πνεύμα διμερών φιλικών σχέσεων. «Αυτό το ψήφισμα είναι κενό περιεχομένου και άκυρο για την Τουρκία» τόνισε.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατακεραύνωνε τη Γερμανία λέγοντας ότι «ανεύθυνες και αβάσιμες αποφάσεις» δεν μπορούν να κρύψουν το μαύρο παρελθόν μίας χώρας. «Ο τρόπος για να κλείσετε τις μαύρες σελίδες της ιστορίας σας δεν είναι να αμαυρώσετε την ιστορία άλλων χωρών με ανεύθυνες και αβάσιμες κοινοβουλευτικές αποφάσεις» ανέφερε.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ μίλησε επίσης για «ιστορικό λάθος» αναφέροντας από πλευράς του ότι «το ρατσιστικό αρμενικό λόμπι» είναι υπεύθυνο για την «λανθασμένη» γερμανική κοινοβουλευτική απόφαση. Είπε ότι ο τουρκικός λαός είναι περήφανος για το παρελθόν του «και δεν υπάρχει κανένα γεγονός του παρελθόντος που θα μπορεί να μας κάνει να σκύψουμε το κεφάλι από ντροπή».
Το ψήφισμα που έχει ξεσηκώσει την οργή της Τουρκίας υποστηρίχθηκε από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα στην Μπούντεσταγκ. Επικυρώθηκε σχεδόν ομόφωνα με ανάταση της χειρός -υπήρξε μία αποχή και μία ψήφος κατά.
Πέραν της αναγνώρισης της γενοκτονίαςαναγνωρίζεται και ο «άδοξος» ρόλος του τότε Γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να την σταματήσει.
Η Τουρκία προειδοποιούσε επί μέρες πριν την ψηφοφορία με συνέπειες«παίζοντας» πλέον και το χαρτί της συμφωνίας με την ΕΕ για το Προσφυγικό (στο παράλληλο παιχνίδι απειλών για τη βίζα).
Ο νέος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ είχε χαρακτηρίσει το ψήφισμα «γελοίο» λέγοντας ότι θα δοκιμάσει τις διμερείς σχέσεις, ενώ ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με την Άνγκελα Μέρκελ διαμήνυσε στην καγκελάριο, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του, ότι το ψήφισμα θα «βλάψει» τις διμερείς σχέσεις.
Διά στόματος αξιωματούχων υπήρξε σειρά προειδοποιήσεων για διπλωματική κρίση, αλλά και για απόσυρση του Τούρκου πρεσβευτή στη Γερμανία εάν δεν έκανε πίσω η Μπούντεσταγκ -όπως το 2015 όταν ανάλογο ψήφισμα αποσύρθηκε στο παρά πέντε.
Πέρυσι η Τουρκία ανακάλεσε προσωρινά τους πρεσβευτές της στην Βιέννη και το Βατικανό εξαιτίας του Αρμενικού.
Στην πρώτη της αντίδραση μετά την ψηφοφορία η Άγκυρα έκανε λόγο για σοβαρό πλήγμα στις διμερείς σχέσεις διά στόματος του εκπροσώπου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) Γιασίν Ακτάι. Ο ίδιος ανέφερε ότι η τουρκική Εθνοσυνέλευση προετοιμάζει δήλωση-απάντηση.
Τον περασμένο Φεβρουαρίο, καθώς η ΕΕ ετοιμαζόταν για την κρίσιμη σύνοδο με την Τουρκία, οι Γερμανοί Πράσινοι συμφώνησαν να ανακαλέσουν το ψήφισμα που προώθησαν πρώτοι οι ίδιοι για την αρμενική γενοκτονία λαμβάνονας σε αντάλλαγμα διαβεβαιώσεις από τα κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού ότι θα καταρτίσουν κοινό ψήφισμα.
Η σημερινή υπερψήφιση έρχεται εν μέσω της ήδη υπάρχουσας έντασης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας ως προς τους όρους για την απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας, κάτι που η Άγκυρα συνδέεει άρρηκτα με την «επιβίωση» της συμφωνίας με το Προσφυγικό την οποία διαπραγματεύτηκε η καγκελάριος της Γερμανίας.
Γερμανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι το ψήφισμα δεν θα αποδειχθεί η «ταφόπλακα» της συμφωνίας, η οποία ήδη ακροβατεί με την «καρατόμηση» του Αχμέτ Νταβούτογλου, τις κορόνες Ερντογάν επί παντός και την αμφισβήτηση εκ μέρους του ορισμένων όρων της συμφωνίας.
Αναφέρουν ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχει ισχυρό συμφέρον να λειτουργήσει η συμφωνία και παρά τις όποιες πρόσκαιρες διπλωματικές τριβές λόγω του ψηφίσματος δεν θα αφήσει τελικά τη συμφωνία να νεκρώσει.
Πριν την ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ αρκετοί βουλευτές υπογράμμισαν ότι το ψήφισμα δεν στρέφεται κατά της σημερινής τουρκικής κυβέρνησης, αλλά ζητούμενο είναι να δοθεί ώθηση σε προσπάθειες συμβιλίωσης μεταξύ Τουρκίας και Αμερνίας.
Ανοίγοντας τη συνεδρίαση, ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ αναγνώρισε ότι η επεξεργασία ιστορικών γεγονότων μπορεί να είναι οδυνηρή.
«Όμως έχουμε επίσης δει ότι μία ειλικρινής και με αυτοκριτική διάθεση αποτίμηση του παρελθόντος δεν θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις με άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα είναι προαπαιτούμενο για κατανόηση, συμφιλίωση και συνεργασία» σημείωσε για να προσθέσει ότι «η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας δεν είναι υπεύθυνη γι' αυτό που συνέβη πριν 100 χρόνια, αλλά είναι συνυπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει γι' αυτό σήμερα».
Επέκρινε επίσης τις δολοφονικές απειλές που υπήρξαν εναντίον κυρίως βουλευτών τουρκικής καταγωγής.
Πέραν του ότι θέτει σε δοκιμασία τις γερμανο-τουρκικές σχέσεις, αλλά και τη συμφωνία για το Προσφυγικό, το ψήφισμα ενδέχεται επίσης να προκαλέσει ένταση με την τουρκική κοινότητα των 3,5 εκατομμυρίων της Γερμανίας. Περισσότεροι από 1.000 Τούρκοι διαδήλωσαν το Σάββατο κατά του ψηφίσματος.
Ευαγγελία Μπίφη
Newsroom ΔΟΛ
