Τι προβλέψεις κάνουν οι Ευρωπαίοι για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα τους επόμενους μήνες; Ένα έγγραφο-ανάλυση που κυκλοφορεί στις Βρυξέλλες με ημερομηνία σύνταξης
22 Αυγούστου έχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τις εκτιμήσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες.
Σ΄αυτό γίνονται προβλέψεις για το αν και πότε μπορούν να γίνουν πρόωρες εκλογές. Γίνονται εκτιμήσεις για τις δημοσκοπήσεις που γίνονται στην Ελλάδα και τα αποτελεσματά τους. Επίσης γίνεται αναφορά στο προσφυγικό και στην πιθανότητα να υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις στο θέμα για την Ελλάδα, αλλά και στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να συνδέσει το θέμα του χρέους με το προσφυγικό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν πάντως οι εκτιμήσεις για τις εκλογές και για το τι μπορεί να οδηγήσει τον Τσίπρα στον “πειρασμό των πρόωρων εκλογών”,όπως γράφουν οι συντάκτες του εγγράφου.
Διαβάστε τι γράφουν:
Ένα βαρύ πρόγραμμα περιμένει την κυβέρνηση Τσίπρας κατά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Τα 15 προαπαιτούμενα για την εκταμίευση των € 2,8 δις που απομένουν πρέπει να ολοκληρωθούν εντός Σεπτεμβρίου. Η εκαταμίευση πρέπει να έχει γίνει αυστηρά μέχρι τέλος Οκτωβρίου, διαφορετικά θα χαθεί.
Το EuroWorking της 29ης Σεπτεμβρίου θα αξιολογήσει επίσης την πρόοδο στην εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του ιδιωτικού τομέα.
Μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου, € 1.44 δις από το € 1,8 δις που έχουν ήδη εκταμιευθεί πρέπει να έχουν καταβληθεί στον ιδιωτικό τομέα, διαφορετικά δεν θα επιτραπεί η επόμενη πληρωμή των € 1,7 δισ (ως μέρος της υποδόσης των € 2,8 δις).
Η κύρια πρόκληση για τον Σεπτέμβριο αφορά την έγκριση των προαπαιτούμενων.
Τον Σεπτέμβριο ο ESM πρέπει να οριστικοποιήσει τις προτάσεις του σχετικά με τα μέτρα βραχυπρόθεσμης ανακούφισης του χρέους (όπως συμφωνήθηκε στο Eurogroup της 25ης Μαΐου).
Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, εάν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, η 2η αξιολόγηση έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει.
Το βαρύτερο στοιχείο στην αξιολόγηση αυτή είναι η μεταρρύθμιση των εργασιακών, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης των μαζικών απολύσεων,του κατώτατου μισθού, των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, και των συλλογικών συμβάσεων. Η κυβέρνηση Τσίπρα ελπίζει ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα θα δείξουν ευελιξία και δεν θα ευθυγραμμιστούν με τις πιο φιλόδοξες απαιτήσεις του ΔΝΤ.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική ,όπου η
κυβέρνηση επιδιώκει χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2019 και το 2020.
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει την υποβολή του ΜΠΔΣ και επιδιώκει να επιτύχει την έγκριση ενός χαμηλότερου από το 3,5% πλεονάσματος το 2019 και 2020.
Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι το ΜΠΔΣ θα ψηφιστεί το Δεκέμβριο. Ο ίδιος έχει ετοιμάσει μια ανάλυση που δείχνει ότι η μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από 3,5 σε 2,5% για 6 χρόνια δεν θα απαιτήσει πρόσθετη ελάφρυνση του χρέους. Μέχρι στιγμής η ΕΕ αρνείται να μειώσει το στόχο ενόψει των γενικών εκλογών στη Γερμανία και την Ολλανδία το 2017. Ελληνικές κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι ακόμη και αν η ΕΕ συμφωνήσει τελικά σε χαμηλότερο στόχο, δεν θα δεχθεί να είναι κάτω από το 3%.
Ένα τρίτο σημαντικό στοιχείο αφορά την εξώδικη επίλυση των εταιρικών μη εξυπηρετούμενων δανείων, με την τρόικα να αξιώνει επίσπευση της διαδικασίας πτώχευσης για μη βιώσιμες επιχειρήσεις, ενώ η κυβέρνηση πιέζει για επίλυση.
Η κυβέρνηση επιθυμεί να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό εντός του έτους, καθώς κάθε περαιτέρω καθυστέρηση θα έχει οικονομικό και πολιτικό κόστος. Ωστόσο, η τεχνική πολυπλοκότητα καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο η αξιοπλόγηση να φθάσει μέχρι τον Ιανουάριο του όπού η Ελλάδα έχει χαμηλές ανάγκες, το Φεβρουάριο και το Μάρτιο η κατάσταση θα μπορούσε να είναι διαχειρίσιμη, αλλά ο Απρίλιος έχει “βαρειές” πληρωμές.
Κίνδυνος πρόωρων εκλογών;
Ένας κρίσιμος παράγοντας είναι τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων για τον ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριος. Μια διαφορά 5 ή ακόμα και 10 μονάδων από τη ΝΔ θεωρείται διαχειρίσιμη. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει σε δημοσκοπική διαφορά μικρότερη από 10 μονάδων από τη ΝΔ και διατηρεί ποσοστό τουλάχιστον το 20%, τότε ο Τσίπρας θα επιδιώξει να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2017, με την ελπίδα ανάκαμψης. Αν όμως οι δημοσκοπήσεις δείξουν κατάρρευση (όπως είχε συμβεί με το ΠΑΣΟΚ το 2012), τότε ο Τσίπρας θα μπει στον πειρασμό να εξετάσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, με την ελπίδα ότι η αναμενόμενη νίκη της ΝΔ και του Μητσοτάκη θα αποτύχουν να οικοδομήσουν μια πλειοψηφία συνασπισμού ή θα έχουν βραχύβια παραμονή στην εξουσία.
Και στις δύο περιπτώσεις θα ανοίξει ο δρόμος για νέες πρόωρες εκλογές, με απλή αναλογική, κάτι το οποίο θα καθιστούσε απαραίτητη την συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ για τον σχηματισμό ενός βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού.
Μια σημείωση σχετικά με το εκλογικό σύστημα: μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος, οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν υπό την υπάρχουσα ενισχυμένη αναλογική η οποίο παρέχει ένα μπόνους των 50 εδρών στο κόμμα νικητή.
Αν ο Τσίπρας καταφέρει να επιβιώσει μέσα στο 2016 και να ολοκληρώσει την αξιολόγηση η επόμενη δοκιμασία του θα είναι την άνοιξη του 2017, όταν η Eurostat θα ανακοινώσει τα στοιχεία που θα καθορίσουν κατά πόσον τα δημοσιονομικά μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να ενεργοποιηθούν.
Ακόμα κι αν έχει επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% για το 2017, θα είναι σχεδόν αδύνατο να πετύχει το στόχο του 3,5% του 2018, χωρίς πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα. Σε τέτοια περίπτωση ο Τσίπρας θα έμπαινε στον πειρασμό να καταφύγει σε πρόωρες εκλογές πριν από την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2018, η οποία καθιστά τον Ιούνιο ή τον Σεπτέμβριο του 2017 ως πιθανές ημερομηνίες για τη διεξαγωγή εκλογών.
Οι παράγοντες κινδύνου για την δημοτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ
Τρεις μείζονες παράγοντες θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την δημοτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ κατά τους επόμενους μήνες, κατά φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας:
- Η υπερβολική φορολογική επιβάρυνση και η στασιμότητα της οικονομίας έχουν γίνει αισθητές σε μεγάλο βαθμό από το Σεπτέμβριο. Οι τελευταίοι τέσσερις μήνες του 2016 θα είναι οι βαρύτεροι φορολογικά.
- Μια γρήγορη αύξηση των διακινούμενων εισροών προσφύγων από την Τουρκία. Αυτό είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες.
- Η δεύτερη αξιολόγηση (κυρίως η μεταρρύθμιση της εργασίας και, δευτερευόντως, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια) θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα εάν η κυβέρνηση δεν πετύχει αξιοσημείωτες παραχωρήσεις για την ελάφρυνση του χρέους ή το πρωτογενές πλεόνασμα.
-Άλλα θέματα, όπως ένα κύμα σκανδάλων θα μπορούσε επίσης να επιταχύνει την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις.
Η σύνδεση της αξιολόγησης με το προσφυγικό
Η επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης αυξάνει τις πιθανότητες που συνδέουν αυτό το θέμα με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Ο Τσίπρας θα επιδιώξει μεγαλύτερη ευελιξία από την Ευρωζώνη σε αντάλλαγμα για τη
μεγάλη συμβολή της Ελλάδας στην απορρόφηση των μεταναστευτικών εισροών.
Ωστόσο, η δυναμική των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.Στο σημείο αυτό δεν φαίνεται να υπάρχει αξιόπιστο σχέδιο Β για την προσφυγική κρίση. Εάν η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας καταρρεύσει το Σχέδιο Β είναι απλά η Ελλάδα να υποδεχτεί περισσότερους πρόσφυγες που η κυβέρνηση Τσίπρα θα πρέπει να διανείμει σ΄ όλη τη χώρα.
Μείωση χρέους
Ο ESM θα πρέπει να έχει καταθέσει τις προτάσεις του για βραχυπρόθεσμα μέτρα μείωσης του χρέους στα τέλη Σεπτεμβρίου, έτσι ώστε να μπορούν να είναι άμεσα σε ισχύ τον Οκτώβριο και να επιτρέψουν στα θεσμικά όργανα τη διεξαγωγή τη δική τους ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA).
Μετά την έγκρισή τους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ θα συντάξουν τα δικά τους DSA για να αξιολογήσουν περαιτέρω ανάγκες. Υπάρχει σημαντική πιθανότητα η ΕΚΤ να επιτρέψει στην Ελλάδα να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα “χαλάρωσης”, μετά από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Αυτή είναι το μεγάλο καρότο για την Ελλάδα για την έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Η ελάφρυνση του χρέους και οι μεταρρυθμίσεις θα καθορίσου αν το ΔΝΤ θα αποφασίσει να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα ή να παραμείνει ως τεχνικός σύμβουλος.
