Περίπου εξακόσιοι ποινικοί κρατούμενοι διαφόρων εθνικοτήτων που έχουν καταδικαστεί για διάφορες πράξεις (ήπιας και μέτριας παραβατικότητας) παραμένουν επί ημέρες ή και μήνες «στοιβαγμένοι» σε αστυνομικά τμήματα της χώρας ή στο Μεταγωγών, επειδή υπάρχει πλήρες αδιαχώρητο στις φυλακές οι οποίες δεν μπορούν να τους δεχτούν για να εκτίσουν τις ποινές τους
Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτήν τη χρονική στιγμή οι έγκλειστοι σε όλα τα σωφρονιστικά καταστήματα υπερβαίνουν (για πρώτη φορά) τους 12.000, αντί για 9.000 που είναι οι προβλεπόμενες θέσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες στα σωφρονιστικά καταστήματα της Νεάπολης και των Ιωαννίνων υπάρχει σχεδόν πλήρης αδυναμία υποδοχής κρατουμένων.
Και, ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, τις ερχόμενες ημέρες η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης μεταχείρισης» (CPT) επισκέπτεται τις ελληνικές αρχές προκειμένου να λάβει απαντήσεις σχετικά με τη λήψη άμεσων μέτρων - που είχε ζητήσει τον Σεπτέμβριο του 2008.
Στη συνέχεια, η CPT με μία έκθεση-κόλαφο είχε επικρίνει έντονα -ανάμεσα στα άλλα- την τακτική της χώρας μας να χρησιμοποιεί χώρους προσωρινής παραμονής (αστυνομικά τμήματα) για παρατεταμένη κράτηση, ιδίως αλλοδαπών, ενώ δεν υπάρχουν υποδομές για κάτι τέτοιο.
Παράλληλα είχε προβεί σε συστάσεις προς την κυβέρνηση ζητώντας άμεση διόρθωση των συνθηκών σε αυτά, καθώς η υπάρχουσα κατάσταση συνιστά «εξευτελιστική μεταχείριση» των κρατουμένων.
Στη τελευταία επίσκεψη στην Ελλάδα (στις 21/1/2010) η αντιπροσωπεία του CPT συναντήθηκε με τους τότε υπουργούς, υφυπουργούς και αξιωματούχους των υπουργείων Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και Προστασίας του Πολίτη, από τους οποίους έλαβε δεσμεύσεις για τη λήψη νέων μέτρων σχετικά με τη βελτίωση των όρων κράτησης αλλά και των προβλημάτων στο σύστημα των φυλακών.
Παρ’ όλα αυτά η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο, τη στιγμή που έχουν εκδοθεί κατά της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ δύο καταδικαστικές αποφάσεις, η μία το 2000 και η άλλη το 2006.
Επιπροσθέτως, ο Συνήγορος του Πολίτη (από τον Μάιο 2007) με πόρισμά του έχει επισημάνει ότι η επί μακρόν κράτηση υπό τις παρούσες συνθήκες σε αστυνομικά κρατητήρια παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα κρατουμένων, για τους οποίους υπάρχουν αποφάσεις δικαστικές να οδηγηθούν σε φυλακές.
ΔιαμαρτυρίαΠαράλληλα, και οι αστυνομικοί μέσω των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων έχουν διαμαρτυρηθεί για την κατάσταση που επικρατεί στα Τμήματα.
Στο ερώτημα του «Εθνους» για τις απαντήσεις που θα δοθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κύκλοι του υπουργείου Δικαιοσύνης επεσήμαναν ότι θα αντιπαραβάλουν μέτρα τα οποία ήδη έχουν γίνει, καθώς και άλλα τα οποία δρομολογούνται.
Σχετικά με τον εγκλεισμό ποινικών κρατουμένων στα αστυνομικά κρατητήρια, η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων επισημαίνει:
«Δεν είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κράτος παρανομεί, παραβιάζοντας τα δικαιώματα των κρατουμένων.
Η πολιτική που ακολουθείται διευρύνει καθημερινά τις κοινωνικές ανισότητες και τροφοδοτεί τις παραβατικές συμπεριφορές, ενώ τα όποια μέτρα πάρθηκαν κινήθηκαν σε συντηρητική κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, όμως, ήταν και απολύτως αναποτελεσματικά».
Υπουργείο ΔικαιοσύνηςΜελετούν μέτρα για την αποσυμφόρηση
Σύμφωνα με πληροφορίες, προκειμένου να αποσυμφορηθούν οι φυλακές, ώστε να οδηγηθούν σε αυτές όσοι παράτυπα κρατούνται στα ΑΤ, το υπουργείο Δικαιοσύνης (σε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) προσανατολίζεται στο μέτρο της κατάργησης της χρηματικής ποινής που επιβάλλεται σε αλλοδαπούς (οι οποίοι αποτελούν μεγάλο ποσοστό κρατουμένων) για παράνομη είσοδο και έξοδο από τη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό συζητείται η επιβολή σε αυτούς μόνο της προβλεπόμενης ποινής για τα παραπάνω αδικήματα, αλλά με δυνατότητα αναστολής ή έφεσης (όχι δηλ. με εξαγορά). Επιπροσθέτως, το υπουργείο Δικαιοσύνης θα ενημερώσει τους αντιπροσώπους του CPT για μέτρα τα οποία δρομολογούνται και τα οποία έχουν να κάνουν με:
- Την επιείκεια του νόμου σχετικά με την υφ’ όρων απόλυση, την κοινωφελή εργασία έξω από τη φυλακή, την ενίσχυση του θεσμού της εργασίας μέσα στο σωφρονιστικό κατάστημα, τη χορήγηση των αδειών των κρατουμένων (με τις κατάλληλες προϋποθέσεις) κ.λπ.
Θα γνωστοποιηθούν επίσης τα μέτρα που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί, όπως οι ρυθμίσεις για τον περιορισμό των προφυλακίσεων (που σήμερα ξεπερνούν το 30% του συνόλου των κρατουμένων), η τοποθέτηση αγροτικών γιατρών στις φυλακές Γρεβενών, Τρικάλων και Ναυπλίου, η λειτουργία νέου σωφρονιστικού καταστήματος στη Νιγρίτα Σερρών (το οποίο σε πρώτη φάση δέχεται 250 κρατουμένους ενώ σύντομα συνολικά 600), η δυνατότητα εξαγοράς ποινών φυλάκισης μέχρι 5 ετών, η παύση της εξευτελιστικής «κολπικής έρευνας» σε γυναίκες κρατούμενες κ.λπ.
