Ωρα έντεκα και μισή το πρωί στα γραφεία της εφημερίδας Charlie Hebdo στο Παρίσι. Οι σφαίρες πέφτουν «βροχή», τα χαμόγελα παγώνουν, τα μολύβια πέφτουν. Μόνο για λίγο. Αφού οι σκιτσογράφοι ανά τον κόσμο απαντούν στον σκοταδισμό με χρώμα. Με συνέντευξή τους στην «Κ», τρεις Ευρωπαίοι σκιτσογράφοι προτρέπουν σε «εκδίκηση» με όπλο το γέλιο και τη δουλειά τους.
«Οταν ενημερώθηκα από το ραδιόφωνο για τους πυροβολισμούς, αρχικά δεν κατάλαβα τι είχε συμβεί. Οταν όμως άρχισαν να ανακοινώνονται με τη σειρά οι θάνατοι του Σαρμπ, του Βολίνσκι και στη συνέχεια του Καμπί και του Τινιούς “πάγωσα”. Ενιωσα πόνο, οργή και άρνηση απέναντι σε αυτή την πράξη φανατισμού», δηλώνει ο Γάλλος σκιτσογράφος της εφημερίδας Journal du Dimanche, Ερβέ Πινέλ. Η άποψη πως τα σκίτσα του Charlie Hebdo ήταν προκλητικά τον βρίσκει κατηγορηματικά αντίθετο. «Αυτή η ματιά ήταν που έκανε τον κόσμο να έχει σωστή άποψη για την επικαιρότητα, τις διαφορετικές ιδεολογίες. Τα αστεία, οι καρικατούρες και οι υπερβολές, είτε είναι λεκτικά είτε οπτικά, υπήρχαν ανέκαθεν και πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν». Ο Πινέλ δεν διστάζει να επικρίνει τη στάση συναδέλφων του μετά την επίθεση.
«Κάποιες αγγλοσαξονικές εφημερίδες αποτίοντας φόρο τιμής στα θύματα αλλοίωσαν τα σκίτσα του Charlie, για να μη βρεθούν στο στόχαστρο. Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο τρόπος επίλυσης των ζητημάτων περί ανεκτικότητας. Οπως έλεγε και ο Σαρμπ “προτιμώ να πεθάνω όρθιος παρά να ζήσω γονατιστός”». Για τον Γάλλο σκιτσογράφο, η ενίσχυση της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι ανησυχητική. «Το να βλέπεις όλα αυτά τα ακροδεξιά κόμματα, τα ξενοφοβικά κινήματα, τα ρατσιστικά σχόλια προκαλεί πραγματικά ανατριχίλα και γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη όλοι οι Charlies του κόσμου να μείνουν ζωντανοί».
«Κάποιες αγγλοσαξονικές εφημερίδες αποτίοντας φόρο τιμής στα θύματα αλλοίωσαν τα σκίτσα του Charlie, για να μη βρεθούν στο στόχαστρο. Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο τρόπος επίλυσης των ζητημάτων περί ανεκτικότητας. Οπως έλεγε και ο Σαρμπ “προτιμώ να πεθάνω όρθιος παρά να ζήσω γονατιστός”». Για τον Γάλλο σκιτσογράφο, η ενίσχυση της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι ανησυχητική. «Το να βλέπεις όλα αυτά τα ακροδεξιά κόμματα, τα ξενοφοβικά κινήματα, τα ρατσιστικά σχόλια προκαλεί πραγματικά ανατριχίλα και γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη όλοι οι Charlies του κόσμου να μείνουν ζωντανοί».
«Ηταν σαν μία σφαίρα να διαπερνά το στομάχι μου», δηλώνει ο Βέλγος Φρεντερίκ Ντιμπίς, ο οποίος εργάζεται ως σκιτσογράφος στις εφημερίδες La Dernière Heure και La Libre Belgique. Ο Ντιμπίς εμφανίζεται βέβαιος ότι «η επίθεση θα σημάνει το τέλος της αθωότητας που υπήρχε μέχρι σήμερα». «Προσωπικά, ούτε έχω φοβηθεί ούτε έχω ποτέ λογοκριθεί γι’ αυτό που κάνω», δηλώνει. Στην ερώτηση εάν το αίσθημα κατά του Ισλάμ στην Ευρώπη αναμένεται να ενισχυθεί, απαντά: «Η μουσουλμανική κοινότητα θα πρέπει να αναθεωρήσει τον τρόπο ύπαρξής της στην Ευρώπη ως προς το συμφέρον της. Θα πρέπει ίσως να δημιουργηθεί ένας επίσημος δημοκρατικός και διαφανής οργανισμός».
Για τον Ιταλό σκιτσογράφο Λίντο Κοντεμόρι, που έχει εργαστεί σε αρκετές εφημερίδες, μεταξύ των οποίων και η La Repubblica, η επίθεση δημιουργεί έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο. «Μια μειονότητα τρομοκρατών ενισχύει το μίσος απέναντι σε όλους τους ισλαμιστές. Ανέκαθεν στην Ιστορία υπήρχαν φανατικοί. Στον Μεσαίωνα έκαιγαν “μάγισσες” και σήμερα ανοίγουν πυρ σε μια σατιρική εφημερίδα», δηλώνει στην «Κ» εκφράζοντας παράλληλα τη βεβαιότητα πως η επίθεση θα έχει αντίθετα αποτελέσματα. Πάντως, παραδέχεται ότι έχει δεχτεί παρεμβάσεις. «Δεν έχω εισπράξει ποτέ άμεσες απειλές, όμως, τη δεκαετία του ’90, ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας, Φραντσέσκο Κοσίγκα, κατέθεσε αγωγή εναντίον μου, με αποτέλεσμα να κινδυνεύω με ποινή φυλάκισης ακόμη και τεσσάρων ετών. Τελικά, το αδίκημα παραγράφηκε».
Για τον Ιταλό σκιτσογράφο Λίντο Κοντεμόρι, που έχει εργαστεί σε αρκετές εφημερίδες, μεταξύ των οποίων και η La Repubblica, η επίθεση δημιουργεί έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο. «Μια μειονότητα τρομοκρατών ενισχύει το μίσος απέναντι σε όλους τους ισλαμιστές. Ανέκαθεν στην Ιστορία υπήρχαν φανατικοί. Στον Μεσαίωνα έκαιγαν “μάγισσες” και σήμερα ανοίγουν πυρ σε μια σατιρική εφημερίδα», δηλώνει στην «Κ» εκφράζοντας παράλληλα τη βεβαιότητα πως η επίθεση θα έχει αντίθετα αποτελέσματα. Πάντως, παραδέχεται ότι έχει δεχτεί παρεμβάσεις. «Δεν έχω εισπράξει ποτέ άμεσες απειλές, όμως, τη δεκαετία του ’90, ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας, Φραντσέσκο Κοσίγκα, κατέθεσε αγωγή εναντίον μου, με αποτέλεσμα να κινδυνεύω με ποινή φυλάκισης ακόμη και τεσσάρων ετών. Τελικά, το αδίκημα παραγράφηκε».
πηγη Καθημερινη