ΕΝΑΣ ΕΛΛΑΔΙΤΗΣ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ
Για πολύ καιρό σκεφτόμουν να γράφω ένα νέο μέρος από τις αναμνήσεις μου. Έχω ξεκινήσει με το βιβλίο αφιέρωμα στους γονείς μου, τα Χρόνια τα ανέμελα που είναι αφιέρωμα στην παιδική προσχολική μου ηλικία και λίγο σχολική
Είχα την τύχη, να ταξιδέψω πολύ. Πρώτα οικογενειακά, μιας και οι γονείς μου από ένα σημείο και μετά έφυγαν στο εξωτερικό και φυσικά όπου πήγαν πήγα, σας επισκέπτης ή σαν προσωρινός μόνιμος και μετά λόγω 22ετούς εργασίας στον τουριστικό τομέα, είχα την άνεση να κάνω πολλά ταξίδια και στις πέντε ηπείρους.
Κεφάλαιο 1ο Αλεξάνδρεια
Η Αλεξάνδρεια των 100.000 Ελλήνων, ήταν ο πρώτος προορισμός. Η αναχώρηση έγινε με το πλοίο Νεφερτίτη από το λιμάνι του Πειραιά. Φορτισμένος ψυχολογικά που άφηνα την παρέα μου και πολλά αγαπημένα μου πρόσωπα, μπήκα στο πλοίο κοιτώντας συνέχεια πίσω τους ανθρώπους μας, που μας χαιρετούσαν.
Ήταν η πρώτη αναχώρηση, ο πρώτος αποχαιρετισμός και όποιος για διαφόρους λόγους έχει ξενιτευτεί, χωρίς να το θέλει, ξέρει τι εννοώ.Το πλοίο θα έκανε το δρομολόγιο Πειραιά Βηρυτό Αλεξάνδρεια και υπήρχε και μια περιήγηση στην Βηρυτό.
μέχρι …. ξαφνικά να ξεχωρίσουμε τα ψηλά σπίτια της Αλεξάνδρειας. Είναι το περίεργο φαινόμενο της πόλεως της Αλεξανδρείας, χωρίς υψώματα και βουνά, από το πουθενά βλέπεις ξαφνικά την πόλη.
Καταλαβαίνει κανείς πόση σημασία είχε στην ναυσιπλοΐα, ο φάρος της Αλεξανδρείας, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, μιας και ήταν ορατός από δεκάδες χιλιόμετρα μακριά και οδηγούσε τα πλοία. Ισκαντερέια, από το ισκαντάρ που σημαίνει ο βασιλιά μας (ο Αλέξανδρος δηλαδή), η ελληνική Αλεξάνδρεια, έδρα της μεγαλύτερη βιβλιοθήκης της ιστορίας, η Αλεξάνδρεια της γνώσης και την μάθησης, η Αλεξάνδρεια της κουλτούρας και του πολιτισμού, η Αλεξάνδρεια του Καβάφη.
Η Αλεξάνδρεια σου έδινε την εντύπωση ότι ήσουν στην Ελλάδα, όλα τα μαγαζιά είχαν ελληνικές πινακίδες, όλοι οι άραβες και κόπτες Αιγύπτιοι, ήξεραν, έστω και λίγο Ελληνικά .
Ήταν κάτι απίστευτο για μένα, αυτή η έντονη Ελληνική Παροικία που εκείνη την εποχή την καθιστούσε σαν δεύτερη σε κόσμο πόλη της Ελλάδος, με περισσότερους από 150.000 Έλληνες, μέσα στην πόλη της Αλεξάνδρειας.
Το σοκ με περίμενε όταν γράφτηκα και πρωτοπήγα στην Α’ Γυμνασίου, στο Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξανδρείας. Το σχολείο από μόνο του ήταν ένα σοκ, αρκεί να σας περιγράψω τι είχε.
Γήπεδο Ποδοσφαίρου 15-20.000 θέσεων Μπάσκετ και Βόλεϊ, θέατρο περίπου 2.000 θέσεων, αμφιθέατρο 500 θέσεων, κλειστό γυμναστήριο, αίθουσες φυσικής, χημείας, πειραματικής φυσικής κα.
Επίσης κάπου 80 τάξεις.Είχα πάθει ψυχικό τραλαλά, είχα μαγευτεί. Το σχολείο είχε μόνο Έλληνες. 2500 περίπου μαθητές.
Κάθε πρωί σηκώναμε τις δύο σημαίες την Αιγυπτιακή και την Ελληνική, τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο των δύο κρατών.Δεν άργησα να μάθω τον Αιγυπτιακό ύμνο.
Το επίπεδο σπουδών ήταν για μένα ένα σοκ, τα παιδιά τελειώνοντας το σχολείο, ήξεραν Ελληνικά Αραβικά σαν μητρικές γλώσσες και τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες, στο ανώτατο δίπλωμα. Τα εργαστήρια μας ήταν υπερσύγχρονα, κάθε μαθητής είχε την άσπρη ποδιά του και τον πάγκο του για τα πειράματα.
Εγώ απλά απολάμβανα το σχολείο των ονείρων μου, αποκλειστική προσφορά του Γεωργίου Αβέρωφ. Όμως και τα τρία Ελληνικά δημοτικά σχολεία, δεν ήταν υποδεέστερα. Το Τοσίτσειο το ήξερα καλά, γιατί εκεί έκανα τα απογεύματα ιδιαίτερα μαθήματα στις γλώσσες, γιατί ήμουν πολύ πίσω…
.Υπήρχε και η άλλη Αλεξάνδρεια, αυτή των μεζέδων και των γλυκών (σλουρπς).Οι λεγόμενες μπυραρίες, μαζί με κάθε ποτήρι μπύρα είχαν και 12 πιατάκια με μεζέδες ζεστούς και όταν λέμε μεζέδες εννοούμε μεζέδες. Ένα πιατάκι με 3 σουτζουκάκια, ένα με 2 κεφτέδες, ένα με 3 ντολμάδες, ένα με ένα γεμιστό, ένα με τυρί σαγανάκι, ένα με τασκεμπάπ, ένα με ντονέρ, ζεστά τυροπιτάκια, πιτάκια, φαλάφελ, κοκ. Για όλα αυτά μαζί πλήρωνες 5 γρόσια, δηλαδή το 1959 αντιστοιχούσε περίπου στις 3 δραχμές. Αν ήθελες δεύτερη μπύρα, διάλεγες ποιοι μεζέδες σε ενδιέφεραν και σου έφερναν 5-6 μεγάλα πιάτα. Κυριολεκτικά με μια μπύρα είχες φάει του σκασμού.Τα μεγέθη φαγητού στην Αλεξάνδρεια ήταν πρωτόγνωρα για εμάς. Ένα απόγευμα πήγαμε σε ένα ζαχαροπλαστείο και παραγγείλαμε από μία μπουγάτσα..
Ο Πατέρας μου γέλασε με την καρδιά του, μπροστά στην έκπληξη μας, που η κάθε μπουγάτσα μας σερβιρίστηκε μέσα σε ένα μεγάλο ταψί για τον καθένα μας ξεχωριστά. Η μία μόνο μπουγάτσα στην Ελλάδα θα έβγαζε 4-5 μερίδες… Το πατριαρχείο, όπως είναι σήμερα, μετά τις σωτήριες επεμβάσεις καλωπισμού και επιδιορθώσεων, που έγιναν με έξοδα του ιδρύματος Ωνάση.
Ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού
Από την εμπειρία μου ασφαλώς στην Αίγυπτο, δεν θα έβγαζα τις τακτικές μας επισκέψεις στο Πατριαρχείο και στην Εκκλησία του Ευαγγελισμού, που όμοια της δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Βλέποντας ένα από τα αξιοθέατα της Αλεξάνδρειας, τα θερινά ανάκτορα του Φαρούκ, καταλάβαινες, όσο πουθενά αλλού, πόσο ο πλούτος, ήταν άνισα μοιρασμένος, σε εξοργιστικό σημείο.Στην Αλεξάνδρεια είχα κάνει μια πολύ καλή φιλία, με ένα συμμαθητή μου, γέννημα θρέμα Αλεξανδρινό, ο οποίος μάλιστα ήταν μικρανηψιός του Μητροπολίου Νεκταρίου, του μετέπειτα Αγίου. ο Γιώργος Χειλάς ο φίλος μου, καλή ώρα όπου και να είναι, με προσάρμοσε στις συμπεριφορές και στην λογική των Αλεξανδρινών
Έτη φωτός μπροστά, από την σπουδαιότερη τότε Ελλαδική πόλη, σε θέματα κουλτούρας και πολιτισμού.Οι ισχυρές καταβολές του Ελληνικού πολιτισμού, ήταν έκδηλες παντού. Σε μια νυχτερινή συνάντηση με Αλεξανδρινούς, άκουσα για πρώτη φορά να γίνεται λόγος για τον Καβάφη. Πιτσιρίκι γαρ, δεν είχα ξανακούσει αυτό το όνομα.
Αυτός που μας προσκάλεσε, μου έκανε δώρο ένα από τα βιβλία που κυκλοφόρησαν λίγο μετά τον θάνατο του, μιας και ο ίδιος ο Καβάφης, δεν τύπωσε ποτέ τα ποιήματα του. Ανοίγοντας το βιβλίο κάπου στην αρχή, έπεσα στην Ιθάκη.
Ξεκίνησα να το διαβάζω και ήταν το πρώτο βιβλίο ποιημάτων που διάβαζα μέχρι τότε.Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.Μπορεί να ήμουν μικρός και ανόητος, πεζός και να διαβάζω μέχρι τότε μόνο Μικρό Ήρωα και Κλασικά εικονογραφημένα, τα λόγια όμως με ακούμπησαν. Ζήτησα από τον οικοδεσπότη με το θράσος των 12 ετών, να μου πει περισσότερα για τον Καβάφη. Ένα απόγευμα ήρθε και με πήρε από το σπίτι και με πήγε σε παλιό διώροφο σπίτι, κακοδιατηρημένο και μου λέει θα μεγαλώσεις κάποτε και θα εκτιμήσεις τον Καβάφη, να ξέρεις ότι έζησε στο σπίτι αυτό….
Πριν λίγα χρόνια, με έξοδα του Ελληνικού κράτους, το οίκημα αγοράστηκε και έγινε το Μουσείο Καβάφη σήμερα.Από τον Ευκλείδη και τον Φίλωνα τον Κλήμη και τον Πλωτίνο, έως τους Αγίους μας Αθανάσιο, Αικατερίνη και Κύριλλο και μέχρι λίγα χρόνια πριν ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο μέγιστος των εθνικών ευεργετών, Αλέξανδρος Πεσματζόγλου, Αντώνης Μπενάκης με τις μεγάλες προσφορές του, Πηνελόπη Δέλτα η μία και μοναδική, Κωνσταντίνος Παρθένης, Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, Κωνσταντίνος Καβάφης, Γιάννης Κεφαλληνός, Νίκος Τσιφόρος, Άγγελος Βλάχος, είναι λίγοι από τους πολλούς σημαντικούς που ανέδειξε αυτή η πόλη και αυτός ο περίφημος παλαιός και νέος Αλεξανδρινός πολιτισμός.
Γνώρισα ένα γεροντάκι Έλληνα, που είχε ένα παλιό βιβλιοπωλείο στην Ιμπραημία (την πιο Ελληνική συνοικία 100% Ελληνική, εκεί οι πινακίδες ήταν μόνο στα Ελληνικά ). Ο Γεροντάκος αυτός μου έλεγε, γιατί η Αλεξάνδρεια ονομαζόταν φτωχομάνα, δηλαδή ότι ακόμα και ο φτωχός ζούσε.Μου λέει αν σήμερα εγώ δεν έχω λεφτά, δεν θα πεινάσω. Θα πάω στον μανάβη και θα πάρω ότι μυρωδικά θέλω τσάμπα, σέλινο; δυόσμο; ανιθο; αυτά τα χαρίζανε
.Θα πάω και δίπλα στον χασάπη, που μέσα σε ένα μισο βαρέλι, έβαζαν τα κοκκαλα από το μοσχάρι και τις χάριζαν για την σούπα και ας είχαν επάνω μισή οκά κρέας.Αυτό που μου έλεγε ο Μπαρμα Θανάσης, το είδα με τα μάτια μου, πήγα με τον πατερα μου για ψώνια και ενώ πλήρωμε τα φρούτα τις ντομάτες και τις πατάτες, τις πρασινάδες και τα καρότα τα έπαιρνε δωρεάν, το ίδιο στον χασάπη. Ήταν φτωχομάνα η Αλεξάνδρεια.
Ο εντυπωσιασμός μου ήταν μεγάλος, επισκεπτόμενος τις πυραμίδας και την Σφίγγα. Ο συνωστισμός του Καΐρου, ποτέ δε μου άρεσε, ούτε τότε ούτε μεταγενέστερα, η Αλεξάνδρεια έκρυβε την δικιά της μαγεία. 7-8 μήνες παραμονή στην Αλεξάνδρεια, μου άφησαν τις πιο γλυκές εντυπώσεις. Φύγαμε από εκεί με την Μητέρα μου για επιστροφή στην Ελλάδα, με το πλοίο Αχιλλέας
Άφιξη στον Πειραιά αγκαλιές στο λιμάνι και την παλιοπαρέα να περιμένει καρτερικά να της πω τις ιστορίες. Άντε να τους περιγράψεις σε τι σχολείο πήγαινα, !!!! σε αυτους που στην αυλή της παράγκας, που στέγαζε τότε το παράρτημα του Β΄Γυμνασίου, λίγο μετά 15ο Γυμνάσιο….
Σιγά μην τους μίλαγα για το Αβερώφειο γυμνάσιο που φοιτησα -φοβουμενος οτι θα επεφτε σύννεφο η καρπαζιά….διοτι κανεις δεν θα με πιστευε σε τι σχολειο φοιτησα