Ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου (5 Φεβρουαρίου 1919 – 23 Ιουνίου 1996) ήταν έλληνας πολιτικός, πρόεδρος και ιδρυτής του ΠΑΚ και αργότερα του ΠΑ.ΣΟ.Κ., του οποίου η ιδρυτική διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση». Διατέλεσε πρωθυπουργός τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1996. Ήταν γιος του επίσης πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, ο οποίος ήταν γνωστός και ως «Γέρος της Δημοκρατίας». Μητέρα του ήταν η Σοφία Μινέικο. O γιος του Γεώργιος Παπανδρέου (νεότερος) είναι από το 2004 έως σήμερα πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Γεννήθηκε στην Χίο, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως Νομάρχης, αλλά κρατούσε στενούς δεσμούς με την Αχαΐα και το Καλέντζι, το χωριό του πατέρα του, ο οποίος εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής Αχαΐας.
Γεννήθηκε στην Χίο, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως Νομάρχης, αλλά κρατούσε στενούς δεσμούς με την Αχαΐα και το Καλέντζι, το χωριό του πατέρα του, ο οποίος εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής Αχαΐας.
Άρχισε να σπουδάζει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά το 1941, μετά τη σύλληψή του από το καθεστώς Μεταξά, αναχώρησε για τις Η.Π.Α. όπου συνέχισε τις σπουδές του.
Το 1943 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου και διορίστηκε ως αναπληρωτής καθηγητής (associate professor).
Tο 1947 διορίστηκε επίκουρος και στη συνέχεια τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (Berkeley), όπου και διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης από το 1956 ως το 1959.
Την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία συνέχισε στα χρόνια της δικτατορίας, οπότε εργάστηκε ως καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης (1968-69) και του York (1969-74), όπου διετέλεσε και διευθυντής μεταπτυχιακών σπουδών.
Παντρεύτηκε διαδοχικά με τη Χριστίνα Ρασιά, μια ελληνοαμερικανίδα ψυχίατρο, την Μαργαρίτα Τσαντ (με την οποία απέκτησε 4 παιδιά, τον Γιώργο (Πρόεδρος του Πασοκ και Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης), τη Σοφία, τον Νίκο και τον Ανδρίκο) και τη Δήμητρα Λιάνη.
Επέστρεψε οικογενειακώς στην Ελλάδα ερχόμενος από ΗΠΑ στις 16 Ιανουαρίου του 1961, και έπειτα από πρόταση του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, ανέλαβε τη θέση του επικεφαλής του νεοσύστατου Κέντρου Οικονομικών Ερευνών όπου και εργασθηκε ως σύμβουλος στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Μετείχε στην κυβέρνηση του πατέρα του Γεωργίου Παπανδρέου, αρχικά ως υπουργός Προεδρίας και λίγο αργότερα ως αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού.
Παραιτήθηκε λίγο αργότερα μετά από πολλές πιέσεις άλλων τάσεων μέσα στο κόμμα και συσπείρωσε γύρω του τη λεγόμενη κεντροαριστερή πτέρυγα της Ένωσης Κέντρου.
25 Απριλίου του 1965 γίνεται ξανά αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού ενώ ένα μήνα αργότερα κατηγορήθηκε ως εμπνευστής και αρχηγός στην υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ».
Με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967, ο Ανδρέας Παπανδρέου συλλαμβάνεται και φυλακιζεται στις φυλακες Αβερωφ .και αφήνεται ελεύθερος μετά από πιέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου.
Στις 16 Ιανουαρίου του 1968 φεύγει από την χώρα και ιδρύει το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (Π.Α.Κ.), επικεφαλής του οποίου έδρασε αντιδικτατορικά σε πολλές δυτικές χώρες, και στο οποίο συσπειρώνονται πολλά από τα σημερινά γνωστά στελέχη του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Η ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος ¨
Ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιμετώπισε αρχικά με πολλή δυσπιστία τη Μεταπολίτευση της 24ης Ιουλίου 1974 και έλαβε την απόφαση να επιστρέψει στην Ελλάδα μόλις στα μέσα Αυγούστου.
Αμέσως όμως δραστηριοποιήθηκε με αποτέλεσμα μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες να παρουσιάσει τις θέσεις του για την ίδρυση ενός νέου κόμματος.
Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, σε μία από τις αίθουσες του ξενοδοχείου «Kίνγκ Πάλας», ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος με την γνωστή «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη» όπως έχει επικρατήσει να λέγεται από τότε.
Η επιμέλεια της διακήρυξης είχε ανατεθεί από τον ίδιο τον Παπανδρέου στα ηγετικά στελέχη του Π.Α.Κ. Ιωάννη Ζαφειρόπουλο, σημερινό βουλευτή ν. Ηλείας, στον καθηγητή πανεπιστημίου Μανώλη Παπαθωμόπουλο και στον Δαμιανό Βασιλειάδη, ενώ ένα μεγάλο μέρος της διακήρυξης γράφτηκε από τον Κώστα Σημίτη.
Παρόντες στην ανακοίνωση της διακήρυξης ήταν στελέχη του ΠΑΚ, αγωνιστές διωχθέντες από τη χούντα, νεολαίοι από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και νεολαίοι της Γενιάς του 1-1-4. Στην διακήρυξη αναγράφονταν οι λόγοι ίδρυσης και οι βασικές θέσεις του κινήματος.
Από τη Μεταπολίτευση στην «Αλλαγή»
Οδηγεί το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 17 Νοεμβρίου του 1974 όπου λαμβάνει 12,58% των ψήφων και εκλέγει 12 βουλευτές. Είναι η περίοδος που κυριαρχεί η αντι-αμερικανική και αντι-ΝΑΤΟϊκή χροιά στην πολιτική του.
Από τη Μεταπολίτευση στην «Αλλαγή»
Οδηγεί το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 17 Νοεμβρίου του 1974 όπου λαμβάνει 12,58% των ψήφων και εκλέγει 12 βουλευτές. Είναι η περίοδος που κυριαρχεί η αντι-αμερικανική και αντι-ΝΑΤΟϊκή χροιά στην πολιτική του.
Παράλληλα καθίσταται ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ (κάτι στο οποίο συνέβαλαν και οι διαγραφές διαφωνούντων από το Κόμμα).
Στις 11 Δεκεμβρίου 1974 ο Kων. Kαραμανλής λέει στη Bουλή το περίφημο "H Eλλάς ανήκει εις την Δύσιν". Ο Παπανδρέου του απαντά με το H Eλλάς ανήκει εις τους Έλληνας.
Στις εκλογές της 20 Δεκεμβρίου 1977 οδηγεί το ΠΑΣΟΚ στην αξιωματική αντιπολίτευση, λαμβάνοντας το 25,34% των ψήφων και εκλέγοντας 93 βουλευτές.
1981 η ώρα της «Αλλαγής»
Το 1981 ήταν η χρονιά που το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 48% και ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας. Η κυβερνητική αυτή μετάβαση χαρακτηρίστηκε τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές σαν «Αλλαγή», με την έννοια ότι μετά απο μια μακρά περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τη δεξιά ήρθε στην εξουσία ένα κόμμα που βασιζόταν στις αρχές του σοσιαλισμού. Η προεκλογική εκστρατεία του Α. Παπανδρέου στηρίχτηκε σε συνθήματα όπως «Εδώ και τώρα αλλαγή» και «Η Ελλάδα στους Έλληνες», ενώ ο ίδιος καλλιέργησε το προφίλ του πολιτικού που βρισκόταν σε άμεση επαφή και επικοινωνία με τα λαϊκά στρώματα· συνήθως προσφωνούνταν, από φίλους και αντίπαλους, με το μικρό του όνομα, «Ανδρέας».
Εσωτερική πολιτική
Το σύνθημα της «αλλαγής» και το τρίπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία και Κοινωνική Απελευθέρωση» συσπείρωσε γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου και το κίνημά του ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που δεν εμφορούνταν πάντοτε από κοινές πεποιθήσεις
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Παπανδρέου επιδιώχθηκε η εθνική συμφιλίωση, αναγνωρίστηκε από το κράτος η Εθνική Αντίσταση και τα δικαιώματα των αγωνιστών της στον αγώνα κατά των κατακτητών, ενώ πολτοποιήθηκαν οι φάκελοι φρονημάτων που διατηρούσε η Ασφάλεια για πολλούς από αυτούς.
1981 η ώρα της «Αλλαγής»
Το 1981 ήταν η χρονιά που το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 48% και ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας. Η κυβερνητική αυτή μετάβαση χαρακτηρίστηκε τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές σαν «Αλλαγή», με την έννοια ότι μετά απο μια μακρά περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τη δεξιά ήρθε στην εξουσία ένα κόμμα που βασιζόταν στις αρχές του σοσιαλισμού. Η προεκλογική εκστρατεία του Α. Παπανδρέου στηρίχτηκε σε συνθήματα όπως «Εδώ και τώρα αλλαγή» και «Η Ελλάδα στους Έλληνες», ενώ ο ίδιος καλλιέργησε το προφίλ του πολιτικού που βρισκόταν σε άμεση επαφή και επικοινωνία με τα λαϊκά στρώματα· συνήθως προσφωνούνταν, από φίλους και αντίπαλους, με το μικρό του όνομα, «Ανδρέας».
Εσωτερική πολιτική
Το σύνθημα της «αλλαγής» και το τρίπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία και Κοινωνική Απελευθέρωση» συσπείρωσε γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου και το κίνημά του ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που δεν εμφορούνταν πάντοτε από κοινές πεποιθήσεις
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Παπανδρέου επιδιώχθηκε η εθνική συμφιλίωση, αναγνωρίστηκε από το κράτος η Εθνική Αντίσταση και τα δικαιώματα των αγωνιστών της στον αγώνα κατά των κατακτητών, ενώ πολτοποιήθηκαν οι φάκελοι φρονημάτων που διατηρούσε η Ασφάλεια για πολλούς από αυτούς.
Σκοπός αυτής της απόφασης ήταν εν μέρει και ο επαναπατρισμός πολλών Ελλήνων πολιτικών προσφύγων από την Εποχή του Εμφυλίου. Κατά τη διάρκεια της θητείας του λειτούργησαν κατά τόπους παραρτήματα της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας.
Στον τομέα της εκπαίδευσης η μεταρρύθμιση του ΠΑΣΟΚ εκφράστηκε με δυο βασικά νομοσχέδια, ιδρυοντασ τα ΤΕΙ και το ΕΣΥ
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, κοιτώντας τα στοιχεία κατά μήνα, βλέπουμε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παρέλαβε τον Οκτώβριο του 1981 πληθωρισμό της τάξης του 24,2% και παρέδωσε τον Ιούνιο του 1989 πληθωρισμό στο 13,1%, ο οποίος το 1990 είχε πάλι εκτιναχθεί στο 20,4% και το 1991 στο 12,5%
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, κοιτώντας τα στοιχεία κατά μήνα, βλέπουμε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παρέλαβε τον Οκτώβριο του 1981 πληθωρισμό της τάξης του 24,2% και παρέδωσε τον Ιούνιο του 1989 πληθωρισμό στο 13,1%, ο οποίος το 1990 είχε πάλι εκτιναχθεί στο 20,4% και το 1991 στο 12,5%
Σύμφωνα με τα Διεθνή Μακροοικονομικά Στοιχεία, την περίοδο 1981-1989 το βιοτικό επίπεδο της Ελλάδας όπως αυτό εκφράζεται από τους δείκτες του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος βελτιώθηκε .
Κατά την διάρκεια της δεύτερης περιόδου διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, 1993-1996, οι ρυθμοί αύξησης του πραγματικού Α.Ε.Π. βελτιώθηκαν σε σχέση με την περίοδο 1981-1989. Οι επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές της προηγούμενης περιόδου εγκαταλείφθηκαν με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να υποχωρήσει από το 14,4% το 1993 στο 8,2% το 1996.
Ευρωπαϊκή πολιτική
Ο Ανδρέας Παπανδρέου σαν προεκλογικά συνθήματα χρησιμοποίησε το 1981 τα «έξω από το ΝΑΤΟ», «έξω από την Ε.Ο.Κ.» . Ένα ακόμα σύνθημα εναντίον της Ε.Ο.Κ. που είχε χρησιμοποιήσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήταν «Ε.Ο.Κ., ο λάκος των λεόντων».
Κατά την διάρκεια της δεύτερης περιόδου διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, 1993-1996, οι ρυθμοί αύξησης του πραγματικού Α.Ε.Π. βελτιώθηκαν σε σχέση με την περίοδο 1981-1989. Οι επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές της προηγούμενης περιόδου εγκαταλείφθηκαν με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να υποχωρήσει από το 14,4% το 1993 στο 8,2% το 1996.
Ευρωπαϊκή πολιτική
Ο Ανδρέας Παπανδρέου σαν προεκλογικά συνθήματα χρησιμοποίησε το 1981 τα «έξω από το ΝΑΤΟ», «έξω από την Ε.Ο.Κ.» . Ένα ακόμα σύνθημα εναντίον της Ε.Ο.Κ. που είχε χρησιμοποιήσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήταν «Ε.Ο.Κ., ο λάκος των λεόντων».
Η πρώτη επίσημη «συνολική τοποθέτηση» της κυβέρνησης Παπανδρέου πάνω στη διαπραγμάτευση της Εντολής (και την Κοινότητα στο σύνολό της) έγινε μια εβδομάδα μετά τις εκλογές, στις 26 Οκτωβρίου 1981, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, από τον τότε Υφυπουργό Εξωτερικών Ασημάκη Φωτήλα. Το κείμενο που κατατέθηκε έθεσε τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ελληνική οικονομία, και προχωρούσε σε προτάσεις πολιτικής της Κοινότητας, «προκειμένου να γεφυρωθούν οι διαπεριφερειακές ανισότητες και να ενισχυθούν οι χώρες του Νότου της Ευρώπης».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου λίγους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας κατέθεσε μνημόνιο στην Ε.Ο.Κ. με το οποίο ουσιαστικά ζήτησε την επαναδιαπραγμάτευση των όρων ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η πρότασή του απορρίφθηκε κατά το σκέλος των ειδικών προνομίων ενώ έγινε δεκτό το σκέλος της οικονομικής ενίσχυσης που οδήγησε στα Μ.Ο.Π.Η Ελλάδα εντάχθηκε στην Ε.Ο.Κ. με τους ίδιους όρους με τα άλλα μέλη.
Κατά την περίοδο διακυβέρνησής του η Ελλάδα τελικά δεν αποχώρησε από την Ε.Ο.Κ. και από το ΝΑΤΟ και η σύμβαση με την αμερικανική κυβέρνηση για τις αμερικανικές βάσεις ανανεώθηκε χωρίς ουσιαστικές τροποποιήσεις.
Η εξωτερική του πολιτική χαρακτηρίστηκε από την υποστήριξη στο λεγόμενο αδέσμευτο κόσμο, στον οποίο θεωρούσε ότι ανήκει η Ελλάδα, και από ρητορική ενάντια στον Αμερικανικό ιμπεριαλισμό
Τον Φεβρουάριο του 1982 ο Ανδρέας Παπανδρέου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο
Ο Ανδρέας Παπανδρέου λίγους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας κατέθεσε μνημόνιο στην Ε.Ο.Κ. με το οποίο ουσιαστικά ζήτησε την επαναδιαπραγμάτευση των όρων ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η πρότασή του απορρίφθηκε κατά το σκέλος των ειδικών προνομίων ενώ έγινε δεκτό το σκέλος της οικονομικής ενίσχυσης που οδήγησε στα Μ.Ο.Π.Η Ελλάδα εντάχθηκε στην Ε.Ο.Κ. με τους ίδιους όρους με τα άλλα μέλη.
Κατά την περίοδο διακυβέρνησής του η Ελλάδα τελικά δεν αποχώρησε από την Ε.Ο.Κ. και από το ΝΑΤΟ και η σύμβαση με την αμερικανική κυβέρνηση για τις αμερικανικές βάσεις ανανεώθηκε χωρίς ουσιαστικές τροποποιήσεις.
Η εξωτερική του πολιτική χαρακτηρίστηκε από την υποστήριξη στο λεγόμενο αδέσμευτο κόσμο, στον οποίο θεωρούσε ότι ανήκει η Ελλάδα, και από ρητορική ενάντια στον Αμερικανικό ιμπεριαλισμό
Τον Φεβρουάριο του 1982 ο Ανδρέας Παπανδρέου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο
Ήταν η πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο
Λίγο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1982, μετά την εισβολή των Ισραηλινών στον Λίβανο, ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιασέρ Αραφάτ επισκέφθηκε την Αθήνα, ευχαριστώντας την Ελλάδα για την στάση της έναντι των Ισραηλινών. Η κυβέρνηση Παπανδρέου συνέβαλε αποτελεσματικά στην επιχείρηση μεταφοράς των μαχητών της PLO από τον Λίβανο προς την Υεμενη και άλλες αραβικές χώρες με οχηματαγωγά που μίσθωσαν Έλληνες εφοπλιστές με την βοήθεια του Ο.Η.Ε. και της Γαλλικής κυβέρνησης.
Από τις γνωστότερές του πρωτοβουλίες ήταν, το 1985, η επιτυχημένη διαιτησία της χώρας μας στην διένεξη Γαλλίας και Λιβύης, οι οποίες υποστήριζαν αντιμαχόμενες δυνάμεις στο Τσαντ, και στην οποία βρέθηκε συμβιβαστική λύση μετά από συνάντηση στην Κρήτη των Παπανδρέου, Μιτεράν και Καντάφι γνωστή ως «Συμφωνία της Ελούντας».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ένας εκ των έξι ηγετών των Τεσσάρων Ηπείρων (Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Αμερική) οι οποίοι πήραν την πρωτοβουλία κίνησης υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και αφοπλισμού των υπερδυνάμεων. Μαζί με τον Ανδρέα Παπανδρέου στην κίνηση των 6 συμμετείχαν ο Σουηδός Πρόεδρος Ούλωφ Πάλμε, η Ινδή Πρωθυπουργός Ίντιρα Γκάντι, ο Πρόεδρος της Αργεντινής Ραούλ Αλφονσίν, ο Πρόεδρος του Μεξικού Μιγκέλ Ντελαμαντρίτ και ο Πρόεδρος της Τανζανίας Τζούλιους Νιερέρε.
Το 1988, ξεσπά το οικονομικό σκάνδαλο Κοσκωτά στο οποίο κατηγορηθηκαν απο τραμπουκους και βαρυποινιτες κρατουμενους των Ελληνικων φυλακων ότι δηθεν ενεπλάκησαν στελέχη της τότε κυβέρνησης, αλλά και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου!!!.
Το 1988, ξεσπά το οικονομικό σκάνδαλο Κοσκωτά στο οποίο κατηγορηθηκαν απο τραμπουκους και βαρυποινιτες κρατουμενους των Ελληνικων φυλακων ότι δηθεν ενεπλάκησαν στελέχη της τότε κυβέρνησης, αλλά και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου!!!.
Ο Παπανδρέου χαρακτήρισε τις κατηγορίες εναντίων του ως μια συνομωσία των «σκοτεινών αντιδραστικών δυνάμεων» και των «ξένων κύκλων» για να «αποσταθεροποιήσουν» την Ελλάδα.
Ακολουθεί περίοδος μεγάλης πολιτικής έντασης.
Την ίδια χρονιά ο Ανδρέας Παπανδρέου οδηγείται εσπευσμένα στο Νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου και υποβάλλεται σε σοβαρή εγχείρηση καρδιάς από τον διάσημο Αιγύπτιο καρδιοχειρουργό Γιακούμπ.
Τα γεγονότα αυτά οδηγούν στην πτώση της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατά τις εκλογές της 18ης Ιουνίου του 1989.
Την περίοδο της συγκυβέρνησης Τζανή Τζαννετάκη οι βουλευτές της Ν.Δ. και του Συνασπισμού παραπέμπουν τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, το οποίο τον αθωώνει για τις κατηγορίες περί εμπλοκής του στο σκάνδαλο Κοσκωτά, αλλά και για υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων από την Ε.Υ.Π. (Κ.Υ.Π.).
Την περίοδο της συγκυβέρνησης Τζανή Τζαννετάκη οι βουλευτές της Ν.Δ. και του Συνασπισμού παραπέμπουν τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, το οποίο τον αθωώνει για τις κατηγορίες περί εμπλοκής του στο σκάνδαλο Κοσκωτά, αλλά και για υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων από την Ε.Υ.Π. (Κ.Υ.Π.).
Η δίκη "παρωδια " για το σκάνδαλο Κοσκωτά άρχισε στις 16 Μαρτίου 1991, στην οποία δεν παρέστη ο ίδιος, καταγγέλλοντάς την ως μεθόδευση των πολιτικών του αντιπάλων και σκευωρία εις βάρος του και εις βάρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Στη δίκη αυτή καταδικάστηκαν ο Δημήτρης Τσοβόλας και ο Γιώργος Πέτσος, ενώ ο συγκατηγορούμενός τους Μένιος Κουτσόγιωργας απεβίωσε κατά τη διάρκεια της δίκης.
Χρόνια αργότερα στην τηλεοπτική εκπομπή «Ανατροπή» ο δημοσιογράφος (Γιάννης Πρετεντέρης) στον τηλεοπτικό σταθμό Mega Channel ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δήλωσε ότι μετάνιωσε για την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, αλλά τόνισε ότι προχώρησε σ' αυτή την πράξη, καθώς ήθελε να τηρήσει την προεκλογική του υπόσχεση.
Στις πρόωρες εκλογές της 10ης Οκτωβρίου του 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου, απαλλαγμένος πλέον από τις κατηγορίες, επιστρέφει πανηγυρικα στην εξουσία με άνετη πλειοψηφία της ταξης του 47,5%.
Στις πρόωρες εκλογές της 10ης Οκτωβρίου του 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου, απαλλαγμένος πλέον από τις κατηγορίες, επιστρέφει πανηγυρικα στην εξουσία με άνετη πλειοψηφία της ταξης του 47,5%.
Με πληθος οικονομικων κινησεων βελτιωνεται η οικονομια μπενοντας ετσι ουσιαστικα σε πορεια προς την ΟΝΕ.
Όμως, η πολιτική ένταση των περασμένων χρόνων έχουν επιβαρύνει πλέον σοβαρά την υγεία του και τον Νοέμβριο του 1995 εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Όμως, η πολιτική ένταση των περασμένων χρόνων έχουν επιβαρύνει πλέον σοβαρά την υγεία του και τον Νοέμβριο του 1995 εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι πιέσεις που του ασκούνται τον αναγκάζουν να υπογράψει τον Ιανουάριο του 1996 την παραίτησή του, δηλώνοντας ότι τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν.
Αποσύρεται απο την πολιτική στις αρχές του 1996.
Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πεθαίνει μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη. Κηδεύεται στις 26 Ιουνίου 1996 με τιμές αρχηγού κράτους και μέσα σε πλήθος κόσμου.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει γράψει (και συνεισφέρει σε) πλήθος έργων, μεταξύ αυτών:
Δημοκρατία και Εθνική Αναγέννηση (Φέξης, 1966)
Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα (Καρανάσης, 1974)
Πατερναλιστικός Καπιταλισμός (Καρανάσης, 1974)
Η Ελλάδα στους Ελληνες (Καρανάσης, 1976)
Ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει γράψει (και συνεισφέρει σε) πλήθος έργων, μεταξύ αυτών:
Δημοκρατία και Εθνική Αναγέννηση (Φέξης, 1966)
Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα (Καρανάσης, 1974)
Πατερναλιστικός Καπιταλισμός (Καρανάσης, 1974)
Η Ελλάδα στους Ελληνες (Καρανάσης, 1976)
