Εμβόλιο προσφέρει έστω και περιορισμένη προστασία από τoυ AIDS

Διαψεύδονται οι φόβοι πολλών ερευνητών ότι είναι αδύνατο να υπάρξει εμβόλιο κατά του AIDS: Ο συνδυασμός δύο παλαιότερων, αποτυχημένων εμβολίων αποδεικνύεται τώρα ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά το ένα τρίτο.


Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών «αντιπροσωπεύουν μια σημαντική επιστημονική πρόοδο, καθώς είναι η πρώτη απόδειξη ότι ένα εμβόλιο μπορεί να προλάβει τη μόλυνση» σχολίασαν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την επιδημία HIV/AIDS. «Πραγματικά δεν είχα μεγάλες ελπίδες ότι θα βλέπαμε θετικά αποτελέσματα» παραδέχτηκε ο Δρ Αντονι Φάουτσι, διευθυντής του αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, το οποίο χρηματοδότησε τις κλινικές δοκιμές μαζί με τον αμερικανικό στρατό.

Οι υπεύθυνοι της μελέτης συνδύασαν δύο παλαιότερα πειραματικά εμβόλια, από τα οποία το ένα εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον ιό HIV και το άλλο μεγιστοποιεί αυτή την απόκριση.
Το πρώτο εμβόλιο είναι το ALVAC της Sanofi Pasteur, το οποίο χρησιμοποιεί έναν γενετικά τροποποιημένο ιό των πτηνών για να μεταφέρει στο αίμα τρία γονίδια του ιού HIV. Το δεύτερο είναι το AIDSVAX της VaxGen, το οποίο περιέχει σε τροποποιημένη μορφή μια πρωτεΐνη της επιφάνειας του ιού.

Στη δοκιμή συμμετείχαν συνολικά 16.402 άνδρες και γυναίκες στην Ταϊλάνδη, ηλικίας 18 έως 30 ετών. Οι μισοί έλαβαν τέσσερις δόσεις του ALVAC και δύο του AIDSVAX σε διάστημα έξι μηνών. Στους υπόλοιπους έγιναν αδρανείς ενέσεις (placebo) για λόγους σύγκρισης.
Τρία χρόνια αργότερα, τα κρούσματα λοίμωξης HIV στην εμβολιασμένη ομάδα ήταν 31% λιγότερα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, διαπίστωσαν έκπληκτοι οι ερευνητές.

Αν και μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά το ένα τρίτο, το εμβόλιο δεν μείωσε τα επίπεδα του HIV στα εμβολιασμένα άτομα που τελικά μολύνθηκαν -μια μάλλον απογοητευτική εξέλιξη.
Η κλινική μελέτη, που ξεκίνησε το 2003, ήταν η τρίτη μεγάλη δοκιμή εμβολίων κατά του AIDS. Το 2003, το AIDSVAX απέτυχε στην τελευταία φάση των κλινικών δοκιμών, και το 2007 η φαρμακοβιομηχανία Merck διέκοψε τις δοκιμές του δικού της πειραματικού εμβολίου.
Από τα περίπου 30 υποψήφια εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί ως σήμερα, κανένα δεν είχε φτάσει στα τελικά στάδια των κλινικών δοκιμών.
Το κατά πόσο το νέο συνδυαστικό εμβόλιο θα εγκριθεί για κυκλοφορία μένει να αποφασιστεί σε συνεννόηση των ερευνητών με τις φαρμακοβιομηχανίες και τις κυβερνήσεις.

Το σίγουρο είναι πάντως ότι θα απαιτηθούν περαιτέρω δοκιμές, στις οποίες θα εξεταστεί μεταξύ άλλων πόσο χρόνο διαρκεί η προστασία, επισήμανε ο Δρ Φάουτσι.
Επισήμανε ακόμα ότι το εμβόλιο σχεδιάστηκε ειδικά για δύο υπότυπους του HIV (τον B, που είναι ο συχνότερος στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, και τον Ε, που απαντάται στην Ταϊλάνδη και την ΝΑ Ασία) και παραμένει άγνωστο αν θα είναι εξίσου αποτελεσματικό με άλλους υπότυπους, όπως αυτών που κυκλοφορούν στην Αφρική.
Από την αναγνώριση της ασθένειας το 1983 μέχρι σήμερα, 25 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από AIDS. Περίπου 33 εκατομμύρια ζουν σήμερα με τον ιό.