Ολοι στην τσιμπίδα του «πόθεν έσχες»

Ακίνητα, πίνακες ζωγραφικής, αυτοκίνητα, μετοχές και κάθε είδους κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχείο μπαίνουν στο στόχαστρο του οικονομικού επιτελείου, με στόχο να πιαστεί ο μεγάλος πλούτος που φοροδιαφεύγει.
Την πρόθεση της κυβέρνησης να υλοποιήσει για πρώτη φορά το «πόθεν έσχες» σε ευρεία κλίμακα, δηλαδή για το σύνολο των φορολογουμένων, αποκάλυψε χθες ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Στόχος είναι το επίπεδο ζωής κάθε φορολογούμενου να δικαιολογείται από τα εισοδήματα που δηλώνει στην Εφορία. Δεν μπορεί επί παραδείγματι κάποιος να ζει σε μια βίλα, να μετακινείται με μια Μαζεράτι, να έχει εξοχικό και να δηλώνει ετήσιο εισόδημα μόλις 20.000 ή 30.000 ευρώ.
Πλήρης αποτύπωση περιουσιών
Οι απανταχού φοροφυγάδες αποκτούν αντικίνητρο μπαίνοντας ουσιαστικά στο στόχαστρο των φοροελεγκτών, καθώς η φοροδιαφυγή υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 30 δισ. ευρώ τον χρόνο. Και αυτό σημαίνει πως μπορεί να πιαστεί εισόδημα που δεν δηλώνεται και να πληρωθεί φόρος που σήμερα διαφεύγει.
«Η πλήρης αποτύπωση των περιουσιακών στοιχείων» είναι ο κυβερνητικός στόχος, δήλωσε χθες ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Μιλώντας για «μεγάλη τομή, την οποία η κυβέρνηση θα κάνει», τόνισε πως «υπάρχει ένας πολύ μεγάλος πλούτος που φοροδιαφεύγει. Και αυτό είναι κοινωνικά άδικο». Αν και απέφυγε να μπει σε λεπτομέρειες, καθώς ξεκινάει ο δημόσιος διάλογος στο προσεχές δεκαήμερο, πληροφορίες μιλούν για:

1Καθιέρωση του «πόθεν έσχες» από τον μισθωτό μέχρι τον υδραυλικό και τον γιατρό. Ετσι, για οτιδήποτε αποκτά ο κάθε φορολογούμενος θα πρέπει να αποδείξει στην Εφορία πού βρήκε τα χρήματα για την αγορά του.
2Με δειγματοληπτικό έλεγχο θα εντοπίζουν όσους δεν δηλώνουν εισοδήματα ανάλογα των περιουσιών τους. Με κλασικές μεθόδους στατιστικής δειγματοληψίας που χρησιμοποιούνται σε όλες τις χώρες θα ελέγχονται φορολογούμενοι και ειδικά κοινωνικές ομάδες για τις οποίες υπάρχει μεγάλη υποψία φοροδιαφυγής και μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στο δηλωθέν εισόδημα και στον τρόπο διαβίωσης. Ως τέτοιες έχουν καταγραφεί κατά καιρούς, και σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, γιατροί, δικηγόροι, ιδιοκτήτες μπαρ και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν την ευχέρεια όχι μόνο να μη δηλώνουν το εισόδημά τους, αλλά και να κλέβουν τον ΦΠΑ.
3Πιθανότατα θα ισχύσει από τα αποκτηθέντα εισοδήματα του 2010, χωρίς να αποκλείεται να ισχύσει και αναδρομικά.

4 Τα περιουσιακά στοιχεία θα αποτυπώνονται μέσω των φορολογικών δηλώσεων.

Τα ακριβά... χόμπι

5 Εξετάζεται να δηλώνονται ακίνητα, καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία, πίνακες ζωγραφικής, πιστωτικές κάρτες, πισίνες, εξοχικά, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες κ.λπ.

6Δεν αποκλείεται να λαμβάνονται υπόψη ακόμα και οι δαπάνες καθημερινής διαβίωσης, δηλαδή θα προσμετρώνται στις συνολικές δαπάνες.

Ο κ. Παπακωνσταντίνου διέψευσε κατηγορηματικά την επαναφορά των τεκμηρίων λέγοντας «δεν πάμε σε μια λογική τεκμηρίων», τα οποία χαρακτήρισε «κοινωνικά άδικα», διότι κάποιος με ένα όχημα λίγο μεγαλύτερο από ό,τι δικαιολογούσε το εισόδημά του πλήρωνε ποινή έναντι άλλου που ξέφευγε.

Αξίζει να αναφερθεί ότι σήμερα το «πόθεν έσχες» ισχύει τυπικά για δημοσίους υπαλλήλους, δημοσιογράφους, βουλευτές, αστυνομικούς, δικαστικούς κ.ά., αλλά δεν έχει ουσιαστική εφαρμογή, καθώς κανείς δεν ελέγχει τα στοιχεία αυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι στον Αρειο Πάγο υπάρχουν «ντάνες» με «πόθεν έσχες», που δεν έχουν βγει καν ποτέ από τους φακέλους.
Κόψιμο φοροαπαλλαγών
Ο υπουργός επιβεβαίωσε ότι θα μπει μαχαίρι στις φοροαπαλλαγές αναφέροντας: «Το θέμα των φοροαπαλλαγών το προσεγγίζουμε με τη λογική της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δηλαδή οι φοροαπαλλαγές οι οποίες δεν έχουν κάποιο κοινωνικό όφελος, πέρα από το καθαρά ατομικό, οι οποίες δεν εντάσσονται σε μια λογική δημοσίου συμφέροντος, αυτές θα καταργηθούν».
Στα κυβερνητικά σχέδια είναι η κατάργηση των αυτοτελώς φορολογούμενων εισοδημάτων, που θα πάνε στην κλίμακα και θα φορολογούνται με συντελεστές 15%-40% έναντι 15%-20% σήμερα. Αναφορικά με το νομοσχέδιο περί εισφοράς κοινωνικής ευθύνης και επιδόματος που πέρασε από δημόσια διαβούλευση, θα υπάρξουν επεμβάσεις κοινωνικής δικαιοσύνης (όπως χορήγηση του επιδόματος σε νεφροπαθείς) και θα κατατεθεί στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα. *