Ηιστορία του παππού της, Ιωάννη Χαβάκη, ο οποίος, στα μέσα του 19ου αιώνα, εγκατέλειψε τη Φουρνή, το χωριό του στην Κρήτη, και πήγε να αναζητήσει καλύτερη τύχη στην Αίγυπτο -οι προσπάθειές του να σταδιοδρομήσει στους κόλπους της πολυπολιτισμικής αλλά και ανταγωνιστικής αλεξανδρινής κοινωνίας, η σημαντική εξέλιξή του ως εμπόρου, η συμμετοχή του στα κοινά με τη σκέψη πάντα στην αγωνιζόμενη πατρίδα του, αλλά και ορισμένα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της οικογένειάς του- της έδωσαν το ερέθισμα να αναζητήσει τις σκιές που άφησε στο πέρασμά του.
«Στην Αλεξάνδρεια γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους, δημοσιογράφους, λογοτέχνες, καλλιτέχνες. Στη φωτό χάρτης και ο σταθμός Ραμλίου» Μ. Φ.Μιλάμε με τη Μάρω Φιλίππου, ιστορικό της μουσικής και μουσικοπαιδαγωγό, μεταφράστρια, συγγραφέα της μυθιστορηματικής βιογραφίας «Οι σκιές που αναζητάς στην Αλεξάνδρεια», εκδόσεις Κέδρος.
- Γεννηθήκατε εκεί;
«Γεννήθηκα στο Καφρ-ελ-Ζαγιάτ, μια μικρή βιομηχανική πόλη, με έντονη την παρουσία πολλών ελληνικών εμπορικών οίκων. Φοίτησα στο γυμνάσιο μιας γειτονικής πόλης, της Τάντας, και ύστερα εγκαταστάθηκα στην Αλεξάνδρεια, όπου ασχολήθηκα συστηματικά με τη μελέτη ξένων γλωσσών και με τη μουσική».
- Τα παιδικά χρόνια;
«Θυμάμαι πάντα με συγκίνηση το σπίτι μου στις όχθες του Νείλου, τα παιδικά μου χρόνια στους κόλπους μιας αξιόλογης κοινότητας που πρόσφερε παιδεία και ψυχαγωγία, διατηρώντας άρρηκτους δεσμούς με τη μητροπολιτική Ελλάδα.
Εκεί μου δόθηκε για πρώτη φορά η ευκαιρία να γράψω. Ετσι άρχισα να γράφω στην εφημερίδα "Ταχυδρόμος", αλλά και σε γαλλικά έντυπα. Εκείνο που επίσης θυμάμαι είναι οι συζητήσεις στο βιβλιοπωλείο Les Amis du Livre και στο Atelier, ένα χώρο με έντονη καλλιτεχνική και πνευματική δραστηριότητα.
Αξέχαστες ήταν και οι βραδιές όπερας στο Θέατρο Μοχάμεντ Αλι, οι παραστάσεις της Comedie Franςaise και του θεάτρου Μπολσόι, οι εμφανίσεις καλλιτεχνών διεθνούς φήμης , που σφράγισαν την τελευταία ευρωπαϊκή δεκαετία της Αλεξάνδρειας».
- Η μουσική;
«Η ασχολία με τη μουσική ήταν κάτι αυτονόητο στην οικογένειά μου. Η μητέρα μου έπαιζε πιάνο, ο πατέρας μου μαντολίνο. Και οι δύο λάτρευαν τον Βέρντι και τον Χατζηαποστόλου... Και οι δύο τραγουδούσαν υπέροχα. Θεώρησαν, λοιπόν, ότι ήταν πολύ φυσικό να ασχοληθώ και εγώ με τη μουσική. Αρχισα μαθήματα πιάνου από δέκα χρόνων. Αλλά μελέτησα πιο συστηματικά, τόσο πιάνο όσο και θεωρητικά της μουσικής, μετά τις εγκύκλιες σπουδές. Και τελικά ήρθα στην Αθήνα, φοίτησα δύο χρόνια στο Εθνικό Ωδείο και με καθηγήτριες στο πιάνο τη Χαρίκλεια και την Κρινώ Καλομοίρη, και με καθηγητή στα θεωρητικά τον Μανώλη Καλομοίρη, πήρα πτυχίο διδασκαλίας και δίπλωμα δεξιοτεχνίας».
- Ιστορικός της μουσικής;
«Μετά τον επαναπατρισμό μου, το 1963, και ενώ είχα ήδη αρχίσει να διδάσκω πιάνο, αποφάσισα να μελετήσω τις σύγχρονες μουσικοπαιδαγωγικές μεθόδους, καθώς και ιστορία της μουσικής και παιδαγωγική του πιάνου υπό την καθοδήγηση καθηγητών της Μουσικής Σχολής του Νότιγχαμ».
- Και μεταφράστρια;
«Εχω μεταφράσει βιβλία του Ι. Βερν και του Ρ. Κίπλινγκ για τις εκδόσεις Μίνωα, την "Ιστορία της Παιδαγωγικής" για τις εκδόσεις Δίπτυχο και δεκαοχτώ συνολικά βιβλία για τις εκδόσεις Κέδρος. Σημαντική ήταν για μένα η συμμετοχή μου ως μεταφράστριας στην ελληνική έκδοση, από τον οίκο Γιαλλελή, του Μουσικού Λεξικού της Οξφόρδης, του οποίου την επιστημονική επιμέλεια είχε ο Τάκης Καλογερόπουλος. Με εκείνον τον εξαιρετικό μουσικολόγο, συνθέτη, συγγραφέα και άνθρωπο, συνεργάστηκα και στην έκδοση του επτάτομου Λεξικού του της Ελληνικής Μουσικής. Με βάση εκείνα τα στοιχεία αλλά και πολλά άλλα που άντλησα, έγραψα το πρώτο μου βιβλίο «Οι χαμένες μουσικές της Αιγύπτου". Ακολούθησαν "Τα ταξίδια του Ρόδου και του Σκαραβαίου", εκδ. Κέδρος. Πρόκειται για ένα βιβλίο που αφορά στις προαιώνιες σχέσεις ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη Ρόδο, τον τόπο καταγωγής μου. Και τέλος επανήλθα στη μουσική με τη μελέτη μου "Χοροί στην Κοιλάδα του Νείλου", έκδοση του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων».
Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ g.kiousis@eleftherotypia.net
