13 Μαρτίου 2012

Οι δυνατότητες αντεπίθεσης του Ιράν

Η ένταση μεταξύ του Ιράν και της Δύσης αυξάνεται, με «τύμπανα πολέμου» να ηχούν στον Περσικό Κόλπο.


Το Ιράν έχει διασαφηνίσει πως, εάν δεχτεί επίθεση από το Ισραήλ ή τις Ηνωμένες Πολιτείες θα αντεπιτεθεί με κάθε μέσον που έχει στη διάθεσή του. Ωστόσο, η πολεμική του μηχανή θεωρείται πως υστερεί σε σχέση με τις δυτικές δυνάμεις με τις οποίες θα αντιπαρατεθεί εάν συμβεί κάτι τέτοιο. Το ερώτημα που προκύπτει είναι, ποιες ακριβώς είναι οι δυνατότητες αντεπίθεσης και αντιποίνων του Ιράν και ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις - καθώς και το πόσο υπολογίσιμες είναι ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά, καθιστώντας τη στρατιωτική επιλογή ανεπιθύμητη.
«Η δυνατότητα του Ιράν να αντεπιτεθεί άμεσα στο Ισραήλ είναι περιορισμένη» λέει ο Μαρκ Φιτζπάτρικ, διευθυντής του Non Proliferation and Disarmament Programme του IISS (International Institute for Strategic Studies). «Η απαρχαιωμένη του αεροπορία σε καμία περίπτωση δεν είναι αντάξια των Ισραηλινών, και στο οπλοστάσιό του έχει μόνο έναν περιορισμένο αριθμό βαλλιστικών πυραύλων που μπορούν να φτάσουν στο Ισραήλ».
Κατά τον Φιτζπάτρικ, το ιρανικό πυραυλικό οπλοστάσιο περιλαμβάνει μία τροποποιημένη έκδοση του Shahab 3, τον Ghadr 1, ο οποίος έχει εμβέλεια 1.600 χιλιομέτρων, αλλά το Ιράν διαθέτει μόνο έξι μεταφορείς- εκτοξευτές. Επίσης, ο νέος πύραυλος στερεών καυσίμων, Sajjil 2, μπορεί επίσης να φτάσει στο Ισραήλ, αλλά δεν θεωρείται ακόμα πως βρίσκεται σε επιχειρησιακή κατάσταση.
Ο αναλυτής του IISS συμπληρώνει πως, σε κάθε περίπτωση, οι πύραυλοι αυτοί είναι πολύ ανακριβείς για να είναι αποτελεσματικοί εναντίον στρατιωτικών στόχων φέροντας συμβατικές κεφαλές. «Δεν είναι αποτελεσματικοί ακόμη και εάν εφοδιαστούν με χημικές ή βιολογικές κεφαλές, και το Ιράν δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα» αναφέρει σχετικά, καταλήγοντας πως ένα ιρανικό πυραυλικό πλήγμα θα είχε μόνο συμβολική αξία.
Κατά τον Φιτζπάτρικ, το Ιράν θα προχωρήσει μάλλον σε ασύμμετρα αντίποινα κατά του Ισραήλ, χρησιμοποιώντας «τρίτους»: είναι γνωστό το ότι η Χεζμπολάχ, η οποία αποτελεί σύμμαχό του, διαθέτει 10.000 εκτοξευτές ρουκετών στο νότιο Λίβανο, πολλοί από τους οποίους έχουν προέλθει από το Ιράν. «Είναι κυρίως ρουκέτες Κατιούσα, εμβέλειας 25 χιλιομέτρων, αλλά και Fahr 3, των 45 χιλιομέτρων, Fahr 5, 75 χιλιομέτρων, Zelzal 2, 200 χιλιομέτρων και ίσως Fateh, 110 χιλιομέτρων, συν γύρω στους δέκα Scud D, οι οποίοι μπορούν να φέρουν κεφαλή 750 κιλών και να χτυπήσουν στόχους σε όλο το Ισραήλ». Επίσης, σε επιθέσεις με ρουκέτες θα μπορούσε να προχωρήσει και η Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας.
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι ο μεγάλος κίνδυνος θα ήταν το ξέσπασμα μίας γενικευμένης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και των Χεζμπολάχ και Χαμάς.
To ιρανικό ναυτικό, και ειδικά το τμήμα που υπάγεται στους Φρουρούς της Επανάστασης είναι εξοπλισμένο με μικρά, ταχύπλοα σκάφη τα οποία προσφέρονται για ναρκοθέτηση και για ομαδικές επιθέσεις εναντίον μεγαλύτερων σκαφών. Επίσης, στο οπλοστάσιο της χώρας περιλαμβάνονται και αρκετοί πύραυλοι κατά σκαφών επιφανείας που εκτοξεύονται από χερσαίες βάσεις. Συνολικά, αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να κλείσουν τα Στενά του Χορμούζ. Το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό είναι σίγουρο ότι θα μπορούσε να τα ανοίξει ξανά, αλλά αυτό θα σήμαινε μία εκτεταμένη σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν, και βραχυπρόθεσμα κάτι τέτοιο θα έστελνε στα ύψη τις τιμές του πετρελαίου.

Ένας άλλος παράγων που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψιν είναι αυτός των συγκαλυμμένων επιχειρήσεων. Κατά τον Ντάνιελ Μπάιμαν, ειδικό θεμάτων αντιτρομοκρατίας του Brookings Institution στην Ουάσινγκτον, υπάρχουν φόβοι πως το Ιράν και οργανώσεις όπως η Χεζμπολάχ θα μπορούσαν να ξεκινήσουν γενικευμένες τρομοκρατικές επιθέσεις μετά από ένα πιθανό ισραηλινό αεροπορικό πλήγμα.
«Κατά καιρούς το Ιράν έχει προβεί σε τέτοιες επιθέσεις κατά των εχθρών του, ειδικά εκείνων τους οποίους δεν μπορεί να πλήξει με άλλα μέσα» λέει σχετικά, ενώ επισημαίνει πως ήδη μαίνεται ένας μυστικός πόλεμος. «Το Ισραήλ και το Ιράν ήδη συγκρούονται, με το Ισραήλ να σημειώνει περισσότερες και πιο στοχευμένες επιτυχίες» λέει σχετικά ο Μπάιμαν, αναφερόμενος στις δολοφονίες Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων. «Δεν ξέρω αν το Ισραήλ θα αύξανε τις επιθέσεις του μετά από κάτι τέτοιο, αλλά το Ιράν θα το έκανε σίγουρα». Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον θα ήταν αποτελεσματικές τέτοιου είδους επιχειρήσεις. «Οι ιρανικές απόπειρες επιθέσεων στην Ινδία και την Ταϊλάνδη δείχνουν ότι είναι αποφασισμένο να πλήξει το Ισραήλ σε αντίποινα για τους φόνους στελεχών της Χεζμπολάχ και Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων…αλλά οι επιθέσεις δεν εκτελέστηκαν καλά, κάτι που δείχνει ότι οι ιρανικές υπηρεσίες υστερούν σε επαγγελματισμό».
Ο Καρίμ Σαντζαπούρ, ειδικός σε θέματα του Ιράν του Carnegie Endowment for International Peace δήλωσε πως «εάν (οι Ιρανοί ηγέτες) δώσουν μία ‘μικρή απάντηση’, χάνουν σε γόητρο, εάν δώσουν πολύ ‘μεγάλη απάντηση’, θα χάσουν τα κεφάλια τους…το Ιράν θα επιδιώξει να προβεί σε αντίποινα επαρκή για να αποσταθεροποιήσουν την τοπική κατάσταση ασφαλείας και να επηρεάσουν τη διεθνή οικονομία, προκειμένου η διεθνής οικονομία να καταδικάσει τις ΗΠΑ και το Ισραήλ- αλλά δεν θα κάνει κάτι το οποίο θα φέρει μαζικά αντίποινα από πλευράς των Αμερικανών…δεν ξέρω πώς μπορούν να επιτύχουν κάτι τέτοιο».
Από πλευράς διεθνούς νομοθεσίας, μία επίθεση κατά του Ιράν θα ήταν παράνομη. Όπως λέει η Μαίρη Έλεν ο Κόνελ, καθηγήτρια διεθνούς δικαίου του πανεπιστημίου της Notre Dame, το Σ.Α θα έπρεπε να δώσει την άδειά του, καθώς το Ιράν δεν έχει προβεί σε ένοπλη επίθεση κατά του Ισραήλ ή των ΗΠΑ. «Ο καταστατικός χάρτης του ΟΗΕ διευκρινίζει πως η χρήση ισχύος απαγορεύεται εκτός εάν μία χώρα ενεργεί αμυνόμενη απέναντι σε μία ένοπλη επίθεση, ή εάν υπάρχει εξουσιοδότηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας». Το επιχείρημα του Ισραήλ θα ήταν ότι πρόκειται για προληπτικό πλήγμα για να αποφευχθεί μελλοντική πυρηνική επίθεση από το Ιράν.
Στο εσωτερικό του Ιράν θεωρείται πως οι επιπτώσεις θα είναι καταλυτικές. Ο Τρίτα Παρσί, συγγραφέας του «A Single Roll of the Dice - Obama's Diplomacy With Iran» . «Δεν έχω βρει ακόμα κάποιον που να μην πιστεύει πως η επιθυμία της ιρανικής κυβέρνησης για πυρηνική αποτροπή δεν θα αυξανόταν κάθετα…όπως έχουν πει ανώτερα στελέχη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, το να βομβαρδίσεις το Ιράν είναι ο ταχύτερος τρόπος να σιγουρέψεις την κατασκευή μίας ιρανικής πυρηνικής βόμβας» .
Όσον αφορά το καθεστώς, ο Παρσί θεωρεί ότι μία επίθεση θα ένωνε την κοινή γνώμη και τις αντιμαχόμενες παρατάξεις στην ιρανική πολιτική σκηνή απέναντι σε έναν εξωτερικό αντίπαλο, τη στιγμή που το καθεστώς αυτή τη στιγμή έχει βαθιές «πληγές» από τις εκλογές του 2009- όπως έγινε το 1980 με την επίθεση του Σαντάμ Χουσεΐν κατά του Ιράν, η οποία «βοήθησε τον Αγιατολάχ Χομεϊνί να εδραιωθεί στην εξουσία, ενίσχυσε το εθνικιστικό αίσθημα και τον επαναστατικό ζήλο και περιόρισε δραματικά τα παιχνίδια δύναμης στο εσωτερικό. Το ιρανικό καθεστώς δεν επιβίωσε ‘παρά’ την επίθεση του Σαντάμ, αλλά εξαιτίας της».
πληροφορίες από BBC