Στη νεότερη ιστορία, οι πρώτοι Έλληνες άρχισαν να εγκαθίστανται σποραδικά στην Αίγυπτο στις αρχές του 19ου αιώνα. Μαζικό μεταναστευτικό ρεύμα ωστόσο, άρχισε να σημειώνεται μετά την έναρξη της επανάστασης και κυρίως ανάμεσα στο 1830 και το 1881, λόγω της δυσπραγίας και της ανέχειας που επικρατούσε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Ο Μωχάμετ Άλι -ο τότε διοικητής της Αιγύπτου- άλλωστε, είχε θεσπίσει μια σειρά ευνοϊκών μέτρων προκειμένου να προσελκύσει εμπόρους από το εξωτερικό, ο ίδιος μάλιστα συμπαθούσε ιδιαίτερα τους Έλληνες, ενθαρρύνοντας τον αγώνα τους, αφού και η Αίγυπτος ήδη είχε ξεκινήσει διαδικασία απεξάρτησης από τον Σουλτάνο.
Κατά τον 19ο αιώνα, οπότε εκδηλώνεται κύμα μετανάστευσης Ελλήνων στην Αίγυπτο, δημιουργήθηκαν και οι πρώτες αμιγώς ελληνικές κοινότητες, με εθνική συνείδηση, καθώς η φιλόξενη γη της Αιγύπτου προσέφερε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, από την υπόδουλη στον οθωμανικό ζυγό πατρίδα. "Πρεσβυγενής Κοινότης", όπως, αποκαλείται αυτή της Αλεξάνδρειας, καθώς είναι η πρώτη στην ιστορία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, με έτος ίδρυσης το 1843.Η ανοδική πορεία της ελληνικής παροικίας είναι ραγδαία, καθώς αρχίζει η ανέγερση σχολείων, νοσοκομείων, εκκλησιών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ενώ ο κόσμος οργανώνεται σε συλλόγους και σωματεία. Ο δαιμόνιος ελληνικός νους σε συνάρτηση με σκληρή δουλειά, θα καταφέρει σταδιακά να μετακυλήσει το μεγαλύτερο μέρος της αιγυπτιακής Οικονομίας στα χέρια των Ομογενών, δημιουργώντας παράλληλα μια εύρωστη παροικία στην οποία θα ανθίσουν, όχι μόνο το εμπόριο και η βιομηχανία, αλλά και τα Γράμματα και οι Τέχνες.
Το διάστημα μεταξύ 1880 και 1920 σημειώθηκε η μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων της Αιγύπτου, που κατάφεραν να αναδειχτούν σε κυρίαρχη δύναμη, με έντονη οικονομική, πνευματική και κοινωνική δράση. Εκεί ανέπτυξαν δράση και αρκετοί από τους μεγάλους εθνικούς μας ευεργέτες, που λάμπρυναν της σελίδες της ελληνικής ιστορίας. Ας σημειωθεί εδώ ότι η πρώτη Τράπεζα στην Αίγυπτο, ήταν αυτή που δημιούργησε η οικογένεια Συναδινού με την επωνυμία «Αγγλο-Αιγυπτιακή Τράπεζα», ενώ από Έλληνες δημιουργήθηκαν και η «Τράπεζα της Αλεξανδρείας» καθώς και η «Γενική Τράπεζα της Αλεξανδρείας».
Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων στην Αίγυπτο έφθασε, ίσως και να ξεπέρασε, τις 180.000. Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, σε μια πρώτη επίσημη απογραφή της Αιγύπτου, το 1907, οι κατέχοντες επισήμως την ελληνική υπηκοότητα κάτοικοι της χώρας ανέρχονταν σε 132.947, στους οποίους προστέθηκαν άλλες 40.000, προερχόμενοι από εδάφη υπό τουρκική κατοχή και άλλες 30.000 μη αναγνωρισμένης υπηκοότητας, πλην ελληνόφωνοι.
Μοιραίο έτος για την παροικιακή διάλυση υπήρξε το 1952, όταν ο Νάσσερ, ανέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία, στις 23 Ιουλίου, εξορίζοντας τον βασιλιά Φαρούκ και δημιουργώντας ένα αστυνομευόμενο κράτος. Το 1956 ανακοίνωσε το νέο Σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο η Αίγυπτος γινόταν σοσιαλιστικό αραβικό κράτος με μονοκομματικό πολιτικό σύστημα
Από το σημείο αυτό και μετά αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τον ελληνισμό της Αιγύπτου. Ο δικτάτορας προσπαθεί να απαλλαγεί από τις ξένες μειονότητες, θέλοντας να ενισχύσει το αμιγές αραβικό στοιχείο του κράτους, με σύνθημα: «Η Αίγυπτος ανήκει στους Αιγύπτιους». Στόχος του η εθνικοποίηση των περιουσιών τους.
Πράγματι, οι εθνικοποιήσεις, μεταξύ των οποίων και της βιομηχανίας βάμβακος, στην οποία διέπρεπαν οι Έλληνες, αλλά και σταδιακά όλων των υπόλοιπων κλάδων της Οικονομίας, κορυφώνονται μέσα στην δεκαετία 1955 – 1965, με αποτέλεσμα οι Ομογενείς, στερημένοι από τις περιουσίες τους, να εγκαταλείψουν ομαδικά την Αίγυπτο, άλλοι επαναπατριζόμενοι και άλλοι εγκαθιστάμενοι στη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και την Αμερική.
Ο Ελληνισμός σήμερα
Περίπου 3.800 Έλληνες ζουν σήμερα στην Αίγυπτο, κυρίως στην Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, αλλά και την Ισμαηλία και το Πορτ-Σαΐντ, όπου υπάρχουν οργανωμένες ελληνικές κοινότητες, όπως και μεμονωμένα άτομα στο Σινά και την 'Άνω Αίγυπτο.Οι Ελληνικές Κοινότητες κατέχουν σήμερα σημαντικότατα περιουσιακά στοιχεία
Μια καθόλου ευκαταφρόνητη περιουσία , τόσο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, όσο και της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας, παραμένει σε αιγυπτιακό έδαφος με άγνωστη τύχη, γιατί η αλήθεια είναι ότι οι επαναστάσεις στα αραβικά κράτη, κανείς δεν ξέρει τι αποτελέσματα θα φέρουν, για να μην αναφέρουμε τα ελληνικά ευαγή ιδρύματα (βακούφια) της Τουρκίας, που κατέληξαν στα χέρια του τουρκικού Δημοσίου.
Πηγές: Palmografos.com, Εφημερίδες ΕΞΠΡΕΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ
