Εδώ και εννέα χρόνια, τέτοιες μέρες, μια ομάδα κριτικών επιλέγει το καλύτερο ελληνικό και το καλύτερο ξένο μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα την προηγούμενη χρονιά. Τίτλος αυτής της διάκρισης, που ήδη έχει αποκτήσει το δικό της κύρος, είναι The Athens Prize for Literature και το διοργανώνει κάθε χρόνο το λογοτεχνικό περιοδικό «(δε)κατα».
Το βράδυ της Πέμπτης στην αίθουσα τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου έγινε η ένατη απονομή παρουσία του Δημάρχου Αθηναίων, Γιώργου Καμίνη, και τελετάρχης της εκδήλωσης ήτανο δημοσιογράφος και καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Νίκος Μπακουνάκης.
Υποψήφια βιβλία για «Το ξένο μυθιστόρημα 2014» ήταν:
Dave Eggers, Ο κύκλος, Μετάφραση Ιλάειρα Διονυσοπούλου. Κέδρος
Juan Gabriel Vasquez, Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν, Μετάφραση Αχιλλέας
Κυριακίδης, Ίκαρος
Jhumpa Lahiri, Εκεί όπου ανθίζουν οι υάκινθοι, Μετάφραση Σταυρούλα Αργυροπούλου, Μεταίχμιο
Hannah Kent, Έθιμα Ταφής, Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου, Ίκαρος
Μίλαν Κούντερα, Η γιορτή της ασημαντότητας, Μετάφραση Γιάννης Χάρης, Εστία
Αντρέι Κούρκοφ, Ο τελευταίος έρωτας ενός Ουκρανού προέδρου, Μετάφραση Σταυρούλα Αργυροπούλου, Καστανιώτης
Χαρούκι Μουρακάμι, Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα χρόνια του προσκυνήματός
του, Μετάφραση Μαρία Αργυράκη, Ψυχογιός
Ruth Ozeki, Μια ιστορία για το παρόν, Μετάφραση Θανάσης Ζάβαλος, Κλειδάριθμος
Τόμας Πίντσον, Υπεραιχμή, Μετάφραση Γιώργος Κυριαζής, Ψυχογιός
Ρίτσαρντ Φορντ, Καναδάς, Μετάφραση Θωμάς Σκάσσης, Πατάκης.
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής για το ξένο μυθιστόρημα (Αναστάσης Βιστωνίτης, Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Λίλυ Εξαρχοπούλου, Σοφιά Νικολαΐδου, Κοσμάς Χαρπαντίδης), κατέληξαν ότι το φετινό The Athens Prize for Literature απονέμεται στον Ρίτσαρντ Φορντ γιατί «ο “Καναδάς” του Ρίτσαρντ Φορντ προσπαθεί να σταθεί πέρα από το χάος που προκαλείται καθημερινά στις ζωές και στις κοινωνίες των ανθρώπων, αφήνοντας μια ευεργετική, έστω και πικρή, αίσθηση ελπίδας». Ο Ρίτσαρντ Φορντ δεν ήταν παρών στην τελετή απονομής και το βραβείο του παρέλαβε ο εκδότης Αλέξανδρος Πατάκης. Εστειλε όμως το μήνυμά του, ένα μήνυμα τρυφερό, συνειδητοποιημένο, όσο και γενναιόδωρο. «Σε μια εποχή κατά την οποία η Ελλάδα πρέπει να αισθάνεται ότι βρίσκεται στη δίνη πολλών κυκλώνων ταυτόχρονα, μου προκαλεί αίσθημα ταπεινοφροσύνης να συνειδητοποιώ ότι ιστορίες σαν τη δική μου αρέσουν και τυγχάνουν της ένθερμης υποδοχής των Ελλήνων συναδέλφων μου, πόσο μάλλον που πρόκειται για ιστορίες γραμμένες πολύ μακριά από τις δικές τους ακτές, σε μια μακρινή γλώσσα και πηγάζουν μάλιστα από μια χώρα τόσο αδιάφορη για τον υπόλοιπο κόσμο όσο η δική μου, οι Ηνωμένες Πολιτείες». Και είναι πολύ γενναιόδωρος προς τον μεταφραστή του βιβλίου, τον Θωμά Σκάσση, γιατί «χάρη στη μετάφραση η “αμερικανική λογοτεχνία” γίνεται “ελληνική λογοτεχνία” και η ελληνική, αμερικανική». Και δίνοντας το στίγμα του συγγραφέα που αφουγκράζεται τον καιρό του συμπληρώνει στο μήνυμά του (που ολόκληρο είναι επίσης ένα εξαιρετικό κείμενο): «Οποτε συγκρούονται πολιτισμοί, αντιμάχονται θρησκείες και ο “άλλος”, άντρας ή γυναίκα, παρουσιάζεται ξαφνικά ως αντίπαλος ή εχθρός, συχνά αυτά είναι αποτέλεσμα παρανοήσεων που δημιουργούνται λόγω έλλειψης φαντασίας και της φυσικής συμμάχου της, της εμπάθειας. Αυτό είναι και το μικρό μερίδιο που πρέπει να συνεισφέρουμε εμείς οι μυθιστοριογράφοι: την ελεύθερη φαντασία μας επικεντρωμένη στον συνάνθρωπο, στον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας».
Μεγάλος ο ανταγωνισμός και για το «Ελληνικό μυθιστόρημα 2014. Υποψήφια βιβλία ήταν:
Χρήστος Βούπουρας, 7 Θυμοί, Εστία
Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, Η Λάσπη, Μελάνι
Μάρω Δούκα, Έλα να πούμε ψέματα, Πατάκης
Μάρτυ Λάμπρου, Με λυμένο χειρόφρενο, Κέδρος
Νίκος Μάντης, Πέτρα – ψαλίδι – χαρτί, Καστανιώτης
Αμάντα Μιχαλοπούλου, Η γυναίκα του θεού, Καστανιώτης
Μιχάλης Μοδινός, Τελευταία έξοδος Στυμφαλία, Εστία
Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Ο δράκος της Πρέσπας, 1. Η κοιλάδα της λάσπης, Καστανιώτης
Γιάννης Πλιάγκος, Ο άσος στο μανίκι, Κέδρος
Χρήστος Χωμενίδης, Νίκη, Πατάκης
Η κριτική επιτροπή (Κατερίνα Ζαρόκωστα, Αλέξης Πανσέληνος, Χρύσα Σπυροπούλου, Κλαίτη Σωτηριάδου και Δημήτρης Σωτάκης) επέλεξαν το βιβλίο του Νίκου Μάντη «Πέτρα – ψαλίδι – χαρτί», ένα βιβλίο που «αναφέρεται στο παρόν και καταβυθίζεται στη σημερινή Αθήνα και τον υπόκοσμό της». Είναι ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα, «ένα έργο που μπορεί να σοκάρει ή να σκανδαλίσει κάποιους αναγνώστες, αλλά σίγουρα δεν θα αφήσει κανέναν αδιάφορο. Ο Νίκος Μάντης, ένας νέος συγγραφέας, που από το πρώτο του κιόλας δημοσιευμένο έργο του άφησε καλές εντυπώσεις και στο αναγνωστικό κοινό και στην κριτική, με το “Πέτρα – Ψαλίδι – Χαρτί” επιβεβαιώνει την παρουσία του στην τρέχουσα πεζογραφία του τόπου μας». Η βραδιά, χορηγός της οποίας είναι η Μοντ Μπλανκ, έκλεισε με το Κουαρτέτο Εγχόρδων του ΟΠΑΝΔΑ.
καθημερινη
