| Με τέσσερις δικαστικές αποφάσεις η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας δικαιώνει πάλι όλες τις κατηγορίες ενστόλων (στρατιωτικούς, αστυνομικούς, λιμενικούς, πυροσβέστες) |
Μπροστά σε ένα νέο δημοσιονομικό σοκ βρίσκεται η κυβέρνηση, καθώς η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, δικαιώνοντας τους ενστόλους, έκρινε αντισυνταγματικές και ανίσχυρες, τις νομοθετικές διατάξεις του 2014, για τη «λειψή» (σε ποσοστό 50%) επιστροφή των αναδρομικών που δικαιούνταν, αλλά και για το νέο τους μισθολόγιο (ν. 4307/14), επειδή δεν συμμορφώθηκαν προς τις τότε ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ, αφού καθόρισαν αποδοχές αυξημένες μεν, αλλά σαφώς μικρότερες από τις οφειλόμενες, εκείνες δηλαδή που καταβάλλονταν τον Ιούλιο του 2012.
Με τέσσερις δικαστικές αποφάσεις-«βόμβα», η Ολομέλεια ΣτΕ -όπως είχαμε προαναγγείλει- δέχθηκε ότι με τις νομοθετικές ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης στα τέλη του 2014 παραβιάστηκαν το Σύνταγμα, αλλά και η ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), γιατί δεν εκτελέστηκαν πλήρως οι ακυρωτικές αποφάσεις που είχαν δικαιώσει λίγους μήνες νωρίτερα τους ενστόλους, αλλά με την επίκληση της δημοσιονομικής κρίσης, υπήρξαν μειωμένες επιστροφές αναδρομικών και «ψαλιδισμένες» αυξήσεις, που δεν έφθαναν στα επίπεδα των αποδοχών (και συντάξεων) του καλοκαιριού του 2012, όπως είχε επιβάλει το ΣτΕ, με τις 2193-6/14 αποφάσεις του.
Οι νέες αποφάσεις (1125-8/16) της Ολομέλειας δικαιώνουν πάλι όλες τις κατηγορίες ενστόλων (στρατιωτικούς, αστυνομικούς, λιμενικούς, πυροσβέστες) ακυρώνοντας την υπουργική απόφαση (της 17-11-14), που προέβλεψε την επιστροφή «κουτσουρεμένων» κατά 50% αναδρομικών, με αποτέλεσμα να υποχρεώνεται τώρα η κυβέρνηση να τους επιστρέψει και το υπόλοιπο 50%.
Ταυτόχρονα, με τις διαπιστώσεις ότι και το νέο μισθολόγιο πάσχει ως αντισυνταγματικό (αφού αποκατέστησε μόνο κατά το μισό περίπου το ύψος των αποδοχών που «κουρεύτηκαν»), το οικονομικό επιτελείο υποχρεώνεται επιπλέον να αποκαταστήσει πλήρως και τις αποδοχές, και μάλιστα αναδρομικά, στα επίπεδα του Ιουλίου του 2012, κάτι που θα συμπαρασύρει ασφαλώς και τις συντάξεις.
Αν δεν υπάρξει συμμόρφωση άμεσα, θα ακολουθήσει «μπαράζ» αποζημιωτικών αυτήν τη φορά αγωγών, που θα γίνουν ασφαλώς δεκτές με τυποποιημένο σκεπτικό, ενώ διαφαίνεται επίσης ο άμεσος κίνδυνος να επιβαρυνθεί στις περιπτώσεις αυτές το Δημόσιο και με χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ηθικής βλάβης, για την παράνομη συμπεριφορά του.
Απόφαση «προπομπός»
Ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» προκαλεί στο οικονομικό επιτελείο η ανησυχία ότι οι σχετικές αποφάσεις αποτελούν ουσιαστικά «προπομπό» και άλλων παρεμφερών κρίσεων, αφού και δικαστικοί λειτουργοί διεκδικούν διά της δικαστικής οδού την επιστροφή πλήρων των αναδρομικών τους (καταβάλλονται μόνο τα μισά), ενώ την ίδια στιγμή εκκρεμούν στο ΣτΕ και σε άλλα διοικητικά δικαστήρια αγωγές κατά αντίστοιχων περικοπών που υπέστησαν και άλλες κατηγορίες «ειδικών μισθολογίων», όπως οι ιατροί του ΕΣΥ, οι καθηγητές ΑΕΙ και ΤΕΙ κ.λπ. Μάλιστα για τους ιατρούς του ΕΣΥ το Ελεγκτικό Συνέδριο, δικαιώνοντας συνταξιούχο, δέχθηκε την αντισυνταγματικότητα των περικοπών όχι μόνο για τις συντάξεις, αλλά και για τους εν ενεργεία ιατρούς, που περιμένουν πλέον την αντίστοιχη κρίση της Ολομέλειας ΣτΕ.
Παράλληλα, οι καθηγητές ΤΕΙ αναμένουν την κρίση του ΣτΕ για ανάλογες περικοπές που υπέστησαν με τον ν. 4093/12, επικαλούμενοι τις ευνοϊκές αποφάσεις του ΣτΕ για τους καθηγητές ΑΕΙ, οι οποίοι με τη σειρά τους διεκδικούν δικαστικά τη μισθολογική επάνοδο στα επίπεδα του Ιουλίου 2012, χωρίς πάντως να μπορούν να διεκδικήσουν και αναδρομικά, αφού το ΣτΕ τα επέτρεψε (για δημοσιονομικούς λόγους) μόνο για όσους είχαν την πρόνοια να προσφύγουν στα δικαστήρια.
Στις χθεσινές αποφάσεις τονίζεται ότι η αρμόδια Επιτροπή ΣτΕ επέβαλε το φθινόπωρο του 2014 και πρόστιμο 200.000 ευρώ στην πολιτεία, επειδή καθυστερούσε τη συμμόρφωση, θέλοντας ουσιαστικά να γλιτώσει ποσό περίπου 695 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με σχετική αιτιολογική έκθεση. Οσον αφορά δε τη μη πλήρη επαναφορά μισθών και συντάξεων στα επίπεδα του Ιουλίου 2012 (οι αυξήσεις του νέου μισθολογίου αποκατέστησαν τα πράγματα μόνο κατά το ήμισυ), η πολιτεία στη δίκη του Απριλίου 2015 επικαλέστηκε την κακή δημοσιονομκή κατάσταση και την ανάγκη να εκτελεστεί ομαλά ο προϋπολογισμός, εν όψει των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας.
Συμμόρφωση
Ωστόσο, στις δικαστικές αποφάσεις υπογραμμίζεται ότι η τότε κυβέρνηση αναγνώρισε την υποχρέωση συμμόρφωσης, αλλά υποστήριξε στη Βουλή ότι τότε μπορούσε να επιστρέψει μόνο τα μισά, ενώ η τότε αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ) τόνισε ότι η κατά το ήμισυ ικανοποίηση αποτελεί παραβίαση των δικαστικών αποφάσεων, που δεν δικαιολογείται.
Κατά την τότε κυβέρνηση, η μερική μόνο αποκατάσταση του μισθολογίου ήταν επιβεβλημένη, αλλιώς θα έπρεπε να καταβληθούν 182,8 εκατ. ευρώ για το υπόλοιπο μισό του 2014 και από 365,6 εκατ. € για κάθε επόμενο έτος.
Το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι ο νομοθέτης δεν μπορεί να αγνοεί τις υποδείξεις για συγκεκριμένες ενέργειες που κάνουν τα δικαστήρια ερμηνεύοντας το Σύνταγμα, ούτε να καθιστά ανενεργή ή να καταστρατηγεί τη διαδικασία συμμόρφωσης, αλλιώς θίγονται τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα για αποτελεσματική δικαστική προστασία και δίκαιη δίκη.
Οι δημοσιονομικού χαρακτήρα ισχυρισμοί για την ομολογημένη μερική μόνο συμμόρφωση, δεν αρκούν για να καταστήσουν συνταγματικές τις μειωμένες αναδρομικές αποδοχές ούτε τη μερική αποκατάσταση του μισθολογίου -τονίζει το ΣτΕ- αφού για το νέο μισθολόγιο δεν λήφθηκαν υπόψη ούτε εξετάστηκαν οι ιδιαίτερες συνθήκες άσκησης των καθηκόντων των ενστόλων, η σημασία και η φύση της αποστολής τους (με δεδομένη την επικινδυνότητά της), η υποχρέωση ιδιαίτερης -κατά το Σύνταγμα- μισθολογικής τους μεταχείρισης, ενώ δεν ελέγχθηκε αν παραμένουν επαρκείς για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
ΕΘΝΟΣ
