Τρίπολη, Λιβύη
Μετά το βίαιο τέλος της βίαιης ζωής του Μουαμάρ Καντάφι -υπό συνθήκες που παραμένουν ασαφείς και παραπέμπουν σε συνοπτική εκτέλεση- οι μόνιμοι αντιπρόσωποι του ΝΑΤΟ συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες και αποφάσισαν καταρχήν να τερματιστεί στις 31 Οκτωβρίου η επτάμηνη στρατιωτική αποστολή στη Λιβύη. Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο αναμένεται να ανακοινώσει έως το Σάββατο την «απελευθέρωση» της Λιβύης μετά την πτώση της Σύρτης και το θάνατο του συνταγματάρχη -για τον οποίο ζητά τη διεξαγωγή έρευνας εκπρόσωπος του ΟΗΕ, καθώς και η Ρωσία.Η σορός του Λίβυου συνταγματάρχη κείτεται σε ένα στρώμα σε αποθήκη-ψυγείο στην περιοχή της παλιάς αγοράς της Μιζουράτα. Το Εθνικό Συμβούλιο ήλπιζε πως θα μπορούσε να γίνει μυστικά η ταφή του Μουαμάρ Καντάφι για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να μετατραπεί ο χώρος σε τόπο προσκυνήματος.
Στους κόλπους της ηγεσίας του Συμβουλίου επικρατεί διχογνωμία για την τοποθεσία ταφής. Βάσει του Ισλάμ ο πάλαι ποτέ ισχυρός άνδρας της Λιβύης θα έπρεπε να είχε ταφεί άμεσα, ωστόσο το Συμβούλιο φέρεται να μην καταλήγει σε συμφωνία εάν η ταφή πρέπει να γίνει στη Σύρτη, τη Μιζουράτα ή αλλού.
Διοικητής των μαχητών της Μιζουράτα που μετέφεραν τη σορό βεβαιώνει πάντως πως ο Μουαμάρ Καντάφι θα ταφεί όπως ορίζει η μουσουλμανική παράδοση. «Το σώμα του θα πλυθεί και θα αντιμετωπιστεί με αξιοπρέπεια» δηλώνει εκτιμώντας ότι η ταφή θα γίνει σε μουσουλμανικό νεκροταφείο το αργότερο σε ένα 24ωρο.
Οι συγκεχυμένες συνθήκες γύρω από το θάνατο του Καντάφι, οι διαφωνίες για τον τόπο ταφής, ακόμη και οι έριδες που υπήρξαν για το εάν η επικείμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας πρέπει να γίνει από τη Λιβύη ή τη Βεγγγάζη, δείχνουν να υπονομεύουν την «καθαρή» αρχή που επεδίωκε να κάνει η μεταβατική ηγεσία.
Με ένα τραύμα από σφαίρα στο κεφάλι, η σορός του Καντάφι που αντίκρισε το Reuters στη Μιζουράτα φέρει τα σημάδια ενός βίαιου τέλους -το οποίο μεταδίδεται διεθνώς μέσω αιματοβαμμένων βίντεο και εικόνων από την κάμερα κινητού τηλεφώνου, που όλοι επιχειρούν να συνδέσουν για να καταλάβουν πως ήλθε το τέλος.
Ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης έδωσε την εκδοχή των «διασταυρούμενων πυρών» για να εξηγήσει το θάνατο του Καντάφι, αφότου σύρθηκε -ζωντανός- από τη σήραγγα αποχέτευσης όπου κρυβόταν κάτω από λεωφόρο της Σύρτης -ειρωνία αφού ήταν εκείνος που αποκαλούσε τους Λίβυους αντικαθεστωτικούς «ποντικούς».
Ωστόσο, βλέποντας τις εικόνες του Καντάφι να ξυλοκοπείται, ενώ ζητά τα νόμιμά του δικαιώματα, υπό τον ήχο όπλων, πολλοί υποθέτουν ότι απλώς εκτελέστηκε συνοπτικά.
Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι δεν θα διεξαχθεί έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου του Μουαμάρ Καντάφι.
Ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ζήτησε, ωστόσο, να διεξαχθεί πλήρης έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου του Λίβυου συνταγματάρχη, λέγοντας ότι οι εικόνες που μεταδόθηκαν είναι πολύ «ανησυχητικές» και εγείρεται ανησυχία ότι εκτελέστηκε.
«Εάν συνδυάσεις αυτά τα δύο βίντεο, βλέπεις κάποιον που αιχμαλωτίστηκε ζωντανός και μετά τον βλέπεις νεκρό. Δεν είμαστε σε θέση να πούμε τι συνέβη σε αυτό το σημείο, αλλά πιστεύουν ότι είναι πολύ σημαντικό αυτό να αποσαφηνιστεί, να υπάρξει σοβαρή έρευνα για το συνέβη και τι προκάλεσε το θάνατο» δήλωσε ο Ρούπερ Κόλβιλ, εκπρόσωπος του αρμόδιου γραφείου του ΟΗΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την Παρασκευή ότι ο Μουαμάρ Καντάφι έπρεπε να είχε αντιμετώπιση κρατούμενου πολέμου βάσει της Συνθήκης της Γενεύης, και ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας για το θάνατό του.
Ο Λαβρόφ δήλωσε επίσης ότι η αυτοκινητοπομπή του Καντάφι «δεν απειλούσε κανέναν» όταν χτυπήθηκε από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, των οποίων η εντολή ήταν η επιβολή της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.
«Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και μίας επίθεσης εναντίον ενός στόχου στο έδαφος, στη συγκεκριμένη περίπτωση μίας αυτοκινητοπομπής, δεδομένου ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για την προστασία αμάχων, καθώς το κομβόι δεν επιτίθετο σε κανέναν και μπορεί κανείς να πει ακόμα και ότι ήταν σε πορεία διαφυγής» ανέφερε.
Συνεδριάζει το ΝΑΤΟ για το τέλος της αποστολής
Εντωμεταξύ, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ συνεδρίασαν το απόγευμα της Παρασκευής στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες για να αποφασίσουν τη λήξη της επτάμηνης στρατιωτικής αποστολής.
Ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στη Λιβύη έχει δηλώσει ότι θα εισηγηθεί τον τερματισμό της αποστολής θέση που υιοθέτησαν τελικά και τα άλλα μέλη και αποφάσισαν τον τερματισμό των επιχειρήσεων στις 31 Οκτωβρίου.
«Για το ΝΑΤΟ, το σημαντικό στρατιωτικό γεγονός που ελήφθη υπόψη είναι η πτώση της Σύρτης και όχι ο θάνατος του Καντάφι, ο οποίος ποτέ δεν υπήρξε στόχος της αποστολής» δήλωσε πριν από την έναρξη της συνεδρίασης διπλωμάτης του ΝΑΤΟ.
«Οι σημαντικότερες χώρες που συμμετέχουν στην αποστολή του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Βρετανία, θέλουν να μη γίνουν βεβιασμένες κινήσεις και να τερματιστεί η αποστολή την ενδεδειγμένη στιγμή» προσέθεσε.
Ήδη, πάντως έχει διαφανεί διαφωνία μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας με την μεν να δηλώνει ήδη διά του υπουργού Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ ότι «η αποστολή έληξε» και το Λονδίνο να επισημαίνει ότι αυτό θα γίνει «μόνον όταν οι πολίτες είναι ασφαλείς».
Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποφασίσει να διατηρήσει ένα μέρος των ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεών του στα ανοιχτά της Λιβύης για ένα διάστημα 15 ημερών ώστε να είναι σε θέση να επέμβει σε περίπτωση που χρειαστεί. Ωστόσο αυτή η σκέψη τελικά απορρίφτηκε-θα χρειαζόταν άλλωστε να ληφθεί σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και το Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο της Λιβύης.
* Σε ένα παράλληλο ζήτημα, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Άντερς Φο Ράσμουσεν, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ δεν γνωρίζει πού βρίσκεται ο γιος του Καντάφι, Σαΐφ αλ-Ισλάμ, ο οποίος φέρεται να προσπαθεί να διαφύγει προς τον Νίγηρα.
Ανακηρύσσεται το Σάββατο η «απελευθέρωση»
Το Σάββατο αναμένεται να ανακηρυχθεί από τον επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου της Λιβύης Μουσταφά Αμπντέλ Τζαλίλ η απελευθέρωση της χώρας, και να δρομολογηθεί σταδιακά η διαδικασία της μετάβασης. Η ανακοίνωση (που ακολουθεί την πτώση της Σύρτης) θα γίνει από τη Βεγγάζη, προπύργιο της εξέγερσης.
Η πόλη από την οποία θα ανακηρυχθεί η απελευθέρωση είχε αποτελέσει πεδίο προστριβής στο Μεταβατικό Συμβούλιο. Η ανακήρυξη θα επισημοποιήσει επίσης, βάσει του σχεδιασμού, τη μετακίνηση της κυβέρνησης από τη Βεγγάζη στην πρωτεύουσα, Τρίπολη.
Οι μακρόχρονες περιφερειακές αντιπαλότητες εντάσσονται σε ένα πλέγμα φυλετικών και εθνικών διαιρέσεων που εκμεταλλεύτηκε συχνά ο Μουαμάρ Καντάφι για να ελέγξει τη χώρα των έξι εκατομμυρίων και τον πλούτο της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ενδεικτικά οι μαχητές της Μιζουράτα, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της Λιβύης, είναι μεταξύ των ομάδων που πιέζουν περισσότερο για μεγαλύτερο ρόλο στη μεταβατική κυβέρνηση.
