Σε ενδείξεις ότι η νόσος Αλτσχάιμερ υπό συγκεκριμένες συνθήκες είναι πιθανόν να είναι μεταδοτική κατέληξε σχετική έρευνα Βρετανών επιστημόνων προκαλώντας διεθνές ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την έρευνα της ομάδας του University College του Λονδίνου (UCL) που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature, η Αλτσχάιμερ είναι πιθανόν να μεταδίδεται από έναν νοσούντα οργανισμό σε έναν άλλο εξαιτίας κάποιου μολυσμένου εργαλείου σε χειρουργείο, ένεση ή κάποιο άλλο επεμβατικό μέσο που χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς.
Ο τρόπος είναι σύμφωνα με την ομάδα του καθηγητή Τζον Κόλιντζ παρόμοιος με αυτόν που μεταδίδεται η νόσος Κρόιτσφελντ-Γιάκομπς (CJD), γνωστή και ως νόσος των τρελών αγελάδων και ο τρόπος αυτός είναι κοινός και για άλλες εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου.
Τα στοιχεία που οδηγούν στις ενδείξεις προέκυψαν ύστερα από την εξέταση εγκεφάλων οκτώ ασθενών που είχαν προσφάτως πεθάνει από CJD και όλοι τους στο παρελθόν συμμετείχαν σε θεραπείες με ενδομυϊκές ενέσεις με ανθρώπινες αυξητικές ορμόνες ως παιδιά.
Τοξική πρωτεΐνη
Οι ενέσεις αυτές ήταν «μολυσμένες» με πρωτεΐνες πρίον (prions) και έτσι μεταδόθηκε η «νόσος των τρελών αγελάδων» από την οποία και πέθαναν. Στους 6 από τους 8 εγκεφάλους εντοπίστηκαν όμως και συγκεντρώσεις της τοξικής πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς, η ανάπτυξη της οποίας είναι χαρακτηριστική της κλινικής εικόνας πασχόντων από Αλτσχάιμερ.
Οι ενέσεις αυτές ήταν «μολυσμένες» με πρωτεΐνες πρίον (prions) και έτσι μεταδόθηκε η «νόσος των τρελών αγελάδων» από την οποία και πέθαναν. Στους 6 από τους 8 εγκεφάλους εντοπίστηκαν όμως και συγκεντρώσεις της τοξικής πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς, η ανάπτυξη της οποίας είναι χαρακτηριστική της κλινικής εικόνας πασχόντων από Αλτσχάιμερ.
Το εντυπωσιακό είναι ότι οι ασθενείς που ήταν νεαρής ηλικίας, από 36 έως 51 ετών, δεν είχαν εμφανίσει Αλτσχάιμερ ούτε είχαν σχετικό οικογενειακό ιστορικό. Σύμφωνα με τους ερευνητές εάν οι δότες των εγκεφάλων δεν είχαν πεθάνει από την CJD, τότε σίγουρα σε μεγαλύτερη ηλικία θα είχαν νοσήσει από Αλτσχάιμερ.
Πίσω από τη μόλυνση με τη νόσο των τρελών αγελάδων και πιθανότατα και πίσω από την ανάπτυξη των β-αμυλοειδών που εντοπίστηκαν, βρίσκεται ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που εφαρμοζόταν στη Βρετανία από το 1958 μέχρι το 1985 για παιδιά που θεωρούνταν ότι είχαν προβλήματα ανάπτυξης. Το πρόγραμμα με ενέσεις αυξητικών ορμονών, που λαμβάνονταν από πτώματα, τερματίστηκε το 1985 ακριβώς επειδή παρατηρήθηκαν πολλά κρούσματα της Κρόιτσφελντ-Γιάκομπς μεταξύ των ανθρώπων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.
Οπως ανέφερε ο Τζον Κόλιντζ σε δηλώσεις του: «Θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε τρεις διαφορετικούς τρόπους που αυτές οι πρωτεΐνες (prion) δημιουργούνται στον εγκέφαλο. Είτε τυχαία, είτε από κάποιο μεταλλαγμένο γονίδιο, είτε από κάποιο ιατρικό ατύχημα. Αυτή είναι η υπόθεσή μας. Είναι μια αλλαγή παραδείγματος».
Ενστάσεις
Αν και η έρευνα των ανθρώπων του UCL προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον, πολλοί ειδικοί έσπευσαν να τονίσουν ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα ως προς το εάν όντως η Αλτσχάιμερ μεταδίδεται με τον ίδιο τρόπο με την CJD, δηλαδή μέσω των πρωτεϊνών prion.
Αν και η έρευνα των ανθρώπων του UCL προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον, πολλοί ειδικοί έσπευσαν να τονίσουν ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα ως προς το εάν όντως η Αλτσχάιμερ μεταδίδεται με τον ίδιο τρόπο με την CJD, δηλαδή μέσω των πρωτεϊνών prion.
Οπως μάλιστα παραδέχθηκε στις δηλώσεις του ο Κόλιντζ, θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για να διαπιστωθεί εάν όντως οι ενέσεις αυξητικών ορμονών ευθύνονται για την ανάπτυξη των β-αμυλοειδών στον εγκέφαλο των ασθενών και όπως ανέφερε θα ελέγξει τα αποθέματα αυξητικών ορμονών που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για να διαπιστώσει εάν στα δείγματα αυτά εντοπίζεται β-αμυλο-ειδές. Ο Κόλιντζ μεταξύ άλλων υπογράμμισε πως δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τις μεταγγίσεις αίματος ή ας πούμε οδοντιατρικές επεμβάσεις και τόνισε ότι «δεν μπορεί κανείς να ''κολλήσει'' Αλτσχάιμερ ζώντας μαζί ή φροντίζοντας κάποιον με τη νόσο».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΘΝΟΣ