Ηνωμένα Έθνη
Με ομόφωνο ψήφισμά του μετά από μακρές συνομιλίες το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέβαλε την Κυριακή κυρώσεις κατά της Λιβύης και κατά του ηγέτη της Μουαμάρ Καντάφι με αφορμή τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.Συγκεκριμένα, τα 15 μέλη του Συμβουλίου επέβαλαν εμπάργκο όπλων στη Λιβύη και ζήτησαν το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων του Μ.Καντάφι, μελών της οικογένειας του (των τεσσάρων γιων και της κόρης του) όπως και στενών συνεργατών του καθεστώτος.
Επιπλέον, παραπέμπουν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο τη διερεύνηση του ενδεχόμενου διάπραξης εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.
Η απόφαση επικαλείται το Κεφάλαιο 7 της Χάρτας του ΟΗΕ, που επιτρέπει τη χρήση βίας για την επιβολή των κυρώσεων. Το ίδιο κεφάλαιο έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την ανάπτυξη ειρηνευτικών αποστολών αλλά και την διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Ιράκ και στη Σομαλία. Ωστόσο, δεν υπάρχουν σχέδια στρατιωτικής επέμβασης ενώ δεν έγινε συζήτηση για την δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη χώρα.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας καταγγέλλει «την συστηματική παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της καταπίεσης των ειρηνικών διαδηλωτών» ενώ απορρίπτει «χωρίς δισταγμό την παρακίνηση σε εχθρότητα και βία κατά του άμαχου πληθυσμού από τα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης της Λιβύης».
Πρόκειται για ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν θα γίνουν ανεκτές, τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Γκι-Μουν. «Ελπίζω ότι το μήνυμα θα ακουστεί από το καθεστώς στη Λιβύη», πρόσθεσε.
Η υιοθέτηση κυρώσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας παρέχει «ηθική υποστήριξη» σε εκείνους που αντιστέκονται στον Μ.Καντάφι, υπογράμμισε από την πλευρά του ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Λιβύης στον ΟΗΕ Ιμπραχίμ Νταμπάσι. Πρόσθεσε δε ότι οι κυρώσεις θα βοηθήσουν να μπει ένα τέλος «στο φασιστικό καθεστώς που υπάρχει ακόμη στην Τρίπολη».
Συνεχείς μάχες με δεκάδες θύματα
Μετά από 10 ημέρες σφοδρών συγκρούσεων, οι εξεγερμένοι υποστηρίζουν ότι ελέγχουν πλήρως το 80% της χώρας, κυρίως τα ανατολικά με προπύργιό τους τη Βεγγάζη αλλά και περιοχές κοντά σχετικά στην πρωτεύουσα Τρίπολη. Παραταύτα, απηχώντας προφανώς την επίσημη γραμμή, ο γιος του Καντάφι Σαΐφ αλ-Ισλαμ, υποστήριξε το Σάββατο μιλώντας σε δημοσιογράφους ότι στα τρία τέταρτα της χώρας η ζωή συνεχίζεται με ομαλούς ρυθμούς.
Εντωμεταξύ πληροφορίες αναφέρουν ότι το καθεστώς έδωσε σε υποστηρικτές του όπλα –κάτι που είχε προαναγγείλει και ο Μ.Καντάφι σε προηγούμενο διάγγελμά του– και οργάνωσε σημεία ελέγχου στην Τρίπολη και περιπολίες υποστηρικτών λίγο πριν την, όπως φαίνεται, τελική αντιπαράθεση μέσα στην πρωτεύουσα. Στο προάστιο της Ταϊούρα έχουν στηθεί μάλιστα οδοφράγματα με τσιμεντένια μπλοκ, πέτρες και κομμένα δέντρα.
Στην Τρίπολη το Σάββατο επικρατούσε ηρεμία: τα καταστήματα ήταν ανοιχτά και οι πολίτες κυκλοφορούσαν στους δρόμους, ενώ αρκετοί υποστηρικτές του Καντάφι ήταν στην Πράσινη Πλατεία από όπου την Παρασκευή απηύθυνε πύρινο διάγγελμα καταγγέλοντας τους εχθρούς της χώρας.
Πάντως, το βράδυ του Σαββάτου προς τη Κυριακή, μισθοφορικές δυνάμεις πιστές στη κυβέρνηση ενεπλάκησαν σε σφοδρές μάχες με εξεγερμένους στη Ζαουίγια, πόλη όπου υπάρχουν διυλιστήρια πετρελαίου, δυτικά της Τρίπολης.
Τουλάχιστον 50 άμαχοι σκοτώθηκαν και άλλοι τόσοι τραυματίστηκαν σοβαρά ενώ άλλοι 30 αιχμαλωτίστηκαν από τους μισθοφόρους, ανέφερε κάτοικος της πόλης στο Reuters. Μαρτυρία γιατρού στο νοσοκομείο μιλά για 25 νεκρούς τις τελεταίες τρεις ημέρες, ωστόσο η διασταύρωση των πληροφοριών είναι δύσκολη.
Η πόλη το μεσημέρι της Κυριακής είχε πέσει στα χέρια των ανταρτών.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι οι νεκροί της εξέγερσης έχουν φτάσει τους 1.000 αν και αναφορές από τη χώρα και εκτιμήσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων ανεβάζουν τον αριθμό κατά πολύ, ακόμα και στις 10.000, χωρίς πάντως να είναι για την ώρα δυνατή η διασταύρωση των στοιχείων.
Κυβέρνηση επαναστατών στα ανατολικά
Την ώρα που ο έλεγχος της χώρας χάνεται σταδιακά από το καθεστώς Καντάφι γίνονται οι πρώτες κινήσεις για την οργάνωση της διάδοχης κατάστασης και τη καθημερινή διαχείριση της ζωής στις περιοχές στα ανατολικά.
Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Μουστάφα Μοχάμεντ Αμπούντ Ατζλέιλ, έχει ηγηθεί του σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης με έδρα την Βεγγάζη, ανέφερε η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Quryna.
Σύμφωνα με την εφημερίδα ο πρώην υπουργός δήλωσε ότι «ο Καντάφι και μόνο φέρει ευθύνη για τα εγκλήματα που συνέβησαν» στη Λιβύη και πως η φυλή του, η Καντάντφα, έχει συγχωρεθεί. Επέμεινε δε στην ενότητα του εδάφους της πατρίδας και πως «η Λιβύη είναι ελεύθερη και η πρωτεύουσά της είναι η Τρίπολη».
Υπενθυμίζεται ότι οι πρεσβευτές της Λιβύης στον ΟΗΕ έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν εκπροσωπούν το καθεστώς, ενώ, όπως αναφέρει το BBC, βρίσκονται σε συζητήσεις για την υποστήριξή της.
Υπέρ της μεταβατικής κυβέρνησης έχει ταχτεί και ο πρεσβευτής της Λιβύης στις Ηνωμένες Πολιτείες Άλι Αουτζάλι.
Διακόπτουν τους διπλωματικούς δεσμούς δυτικές χώρες
Μετά τις ΗΠΑ και η Γαλλία ανέστειλε τις δραστηριότητες της πρεσβείας της στην Τρίπολη έπειτα από την απομάκρυνση ολόκληρου του προσωπικού της (μαζί τους ήταν και αρκετοί ξένοι) με στρατιωτικό αεροσκάφος. Η προστασία των γαλλικών συμφερόντων στη Λιβύη ανατέθηκε στην πρεσβεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, διευκρίνισε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.
Τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τη Λιβύη έχει αποφασίσει ακόμη η Βρετανία και ο Καναδάς.
Την ίδια ώρα κλιμακώνεται η διεθνής πίεση κατά της Λιβύης για τερματισμό της βίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ζήτησε την άμεση παραίτηση του Μουαμάρ Καντάφι και την απομάκρυνσή του από τη χώρα.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, που δήλωσε ότι ο λαός της Λιβύης έχει μιλήσει και πως ο Μ.Καντάφι πρέπει να φύγει « χωρίς άλλη αιματοχυσία και βία». Την αποχώρηση του Μουάμαρ Καντάφι ζήτησαν ακόμη η Βρετανία (που ανακάλεσε τη διπλωματική ασυλία του Λίβυου ηγέτη και της οικογένειας του) όπως και η Γερμανία.
Στο αεροδρόμιο της Τρίπολης, μέσα και έξω από το κτίριο και τις αίθουσες αναμονής, παραμένουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που περιμένουν να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 100.000 άνθρωποι έχουν φύγει από τη Λιβύη τις τελευταίες ημέρες με κατεύθυνση την Τυνησία και την Αίγυπτο. Πρόκειται για Τυνήσιους, Αιγυπτίους και αρκετούς Λίβυους αλλά ακόμη και Κινέζους που ζουν στη χώρα.
