Δριμύτατη επίθεση εναντίον της οικονομικής στρατηγικής που ακολουθεί η Ευρωζώνη με τις επιταγές του Βερολίνου εξαπέλυσαν βραβευμένοι με Νόμπελ οικονομολόγοι, προειδοποιώντας ότι οδηγούν τη ζώνη του ενιαίου νομίσματος σε χρόνια ύφεση, χωρίς να αποκλείουν νέα κρίση χρέους στο μέλλον.
Η Ανγκελα Μέρκελ απάντησε στην κριτική με το επιχείρημα ότι είναι δύσκολο να ελέγξεις ένα νόμισμα για 18 κράτη, όταν τα κυρίαρχα Κοινοβούλια αρνούνται να συμμορφωθούν με πολιτικές που αποφασίζονται στα ευρωπαϊκά όργανα
Η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία ήταν παρούσα στην 5η συνάντηση των νομπελιστών στο Λιντάου της Γερμανίας, δέχτηκε τα πυρά των βραβευμένων οικονομολόγων, με «πρωταγωνιστή» τον Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος υποστήριξε ότι «η Ευρωζώνη απειλείται από μια μακροχρόνια ύφεση, που μπροστά της θα ωχριούν οι χαμένες δεκαετίες της Ιαπωνίας».
Υπογραμμίζοντας την αποτυχία των πολιτικών λιτότητας, ο Στίγκλιτς επέρριψε σοβαρότατες ευθύνες στην πολιτική ηγεσία της Ευρώπης χαρακτηρίζοντας «ολέθρια» τη στρατηγική που έχει υιοθετήσει και πρόσθεσε ότι επί χρόνια πολιτικοί και κεντρικοί τραπεζίτες λάμβαναν αποφάσεις με εσφαλμένα μοντέλα και υποθέσεις. Υποτιμήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι ανασταλτικές επιδράσεις της λιτότητας στην ανάπτυξη, τόνισε ο Στίγκλιτς, επισημαίνοντας ότι ακόμη και σήμερα, που έχουν εκδηλωθεί οδυνηρά αυτά τα λάθη, δεν διακρίνεται καμία αλλαγή πορείας στην ευρωπαϊκή πολιτική.
«Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον της νομισματικής ένωσης, με δεδομένο ότι έπονται οι οικονομικές επιπτώσεις των γεωπολιτικών στρεβλώσεων», κατέληξε ο κορυφαίος οικονομολόγος. «Η Ευρωζώνη καταβάλλει τώρα ένα υψηλότατο τίμημα», σχολίασε ο Στίγκλιτς, υπογραμμίζοντας ότι το ευρώ, με τους αυστηρούς κανονισμούς του, έχει γίνει «στενός κορσές» για τις χώρες-μέλη.
«Τώρα η μία χώρα μετά την άλλη ολισθαίνει στην κρίση και αυτό αποδεικνύει ότι είμαστε αντιμέτωποι με συστημικά σφάλματα», παρατήρησε ο Αμερικανός νομπελίστας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα που στηλίτευσε την εμμονική αντίδραση της Γερμανίας στα ευρωομόλογα, εκτιμώντας ότι η σκληρή γερμανική πολιτική στέρησε τρισεκατομμύρια από την ευημερία.
Επικρίσεις
Ο Τζ. Στίγκλιτς δεν ήταν ο μοναδικός που επέκρινε τη βαθύτατη πολιτικοποίηση της κρίσης χρέους και τους λανθασμένους χειρισμούς των κυβερνήσεων. «Οι ιστορικοί θα ρίξουν πίσσα και πούπουλα στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες», τόνισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Πίτερ Ντάιαμοντ, εις εκ των θεωρούμενων κορυφαίων ειδικών στον τομέα κατά της ανεργίας.
Ο Τζ. Στίγκλιτς δεν ήταν ο μοναδικός που επέκρινε τη βαθύτατη πολιτικοποίηση της κρίσης χρέους και τους λανθασμένους χειρισμούς των κυβερνήσεων. «Οι ιστορικοί θα ρίξουν πίσσα και πούπουλα στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες», τόνισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Πίτερ Ντάιαμοντ, εις εκ των θεωρούμενων κορυφαίων ειδικών στον τομέα κατά της ανεργίας.
«Οι νεαροί Ισπανοί και Ιταλοί που αναζητούν μια θέση εργασίας εν μέσω ύφεσης θα επηρεαστούν για δεκαετίες. Πρόκειται για ένα τρομακτικό αποτέλεσμα και είναι εντυπωσιακό πόσο λίγες αντιδράσεις έχουν προκληθεί για τις πολιτικές που είναι τόσο εκπληκτικά καταστροφικές», τόνισε ο καθηγητής του ΜΙΤ Πίτερ Ντάιαμοντ
Ορισμένοι καθηγητές, δε, πρωτίστως αμερικανικής και βρετανικής σχολής εκτίμησαν ότι το κοινό νόμισμα δεν είναι βιώσιμο και πως πιθανότατα θα πρέπει να καταργηθεί για να συνέλθουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες. «Δεν μπορώ να φανταστώ κανενός είδους ανάκαμψη με το ευρώ», τόνισε ο καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Κέμπριτζ, Τζέιμς Μιρλίς, ο οποίος τιμήθηκε με το Νόμπελ το 1996. «Το κόστος για τη διατήρηση της συνοχής της Ευρωζώνης ξεπερνά κατά πολύ το κόστος της διάλυσής της».
Ακόμη πιο οξεία ήταν η κριτική του Κρίστοφερ Σιμς, που βραβεύτηκε με Νόμπελ το 2011. «Εάν ήμουν πολιτικός σύμβουλος σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, θα τους συμβούλευα να ετοιμάσουν σχέδια για την έξοδό τους από την Ευρωζώνη», είπε, προσθέτοντας ότι είναι αδιανόητο οι πιο αδύναμες χώρες να βυθίζονται διαρκώς και πιο βαθιά «Μια έξοδος από το ευρώ είναι ακριβή, η παραμονή όμως σε αυτό επίσης». «Οι Ευρωπαίοι έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα που είναι χειρότερο από αυτό του Χρυσού Κανόνα (σ.σ.: κάθε χώρα έθετε μέχρι το 1914 μια σταθερή τιμή χρυσού σε όρους του νομίσματός της, στην οποία ήταν έτοιμη να αγοράσει ή να πουλήσει). Είναι σαν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής που δανείζονται σε δολάρια», κατέληξε ο Αμερικανός ειδικός.
Από την πλευρά της, η καγκελάριος της Γερμανίας απάντησε στην κριτική με το επιχείρημα ότι είναι δύσκολο να ελέγξεις ένα νόμισμα για 18 κράτη, όταν τα κυρίαρχα Κοινοβούλια αρνούνται να συμμορφωθούν με πολιτικές που αποφασίζονται στα ευρωπαϊκά όργανα. Επέμεινε, μάλιστα, ότι οι χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση έχουν μειώσει τα ελλείμματά τους και ότι οι πρώτοι «καρποί» μιας βιώσιμης ανάκαμψης είναι πλέον ορατοί.
Πίτερ Ντάιαμοντ
«Οι ιστορικοί θα ρίξουν πίσσα και πούπουλα στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες», δήλωσε ο καθηγητής, που θεωρείται από τους κορυφαίους ειδικούς στον τομέα αντιμετώπισης της ανεργίας. «Η Ευρώπη χρειάζεται μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές».
«Οι ιστορικοί θα ρίξουν πίσσα και πούπουλα στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες», δήλωσε ο καθηγητής, που θεωρείται από τους κορυφαίους ειδικούς στον τομέα αντιμετώπισης της ανεργίας. «Η Ευρώπη χρειάζεται μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές».
Κρίστοφερ Σιμς
«Αν μπορούσα να συμβουλέψω την Ελλάδα, την Πορτογαλία ή ακόμα και την Ισπανία, θα τους έλεγα να ετοιμάζουν εφεδρικά σχέδια για την έξοδό τους από το ευρώ. Δεν υπάρχει κανένα νόημα να παραμένεις στη νομισματική ένωση, δήλωσε ο Αμερικανός ειδικός.
«Αν μπορούσα να συμβουλέψω την Ελλάδα, την Πορτογαλία ή ακόμα και την Ισπανία, θα τους έλεγα να ετοιμάζουν εφεδρικά σχέδια για την έξοδό τους από το ευρώ. Δεν υπάρχει κανένα νόημα να παραμένεις στη νομισματική ένωση, δήλωσε ο Αμερικανός ειδικός.
Τζέιμς Μίρλις
«Δεν μπορώ να φανταστώ όσο υπάρχει το ευρώ καμιά πραγματική ανάκαμψη στην Ευρωζώνη που να αξίζει το όνομα ανάκαμψη», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Κέιμπριτζ, προσθέτοντας: «Με το ευρώ δεν πρόκειται να επέλθει ισορροπία στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας».
«Δεν μπορώ να φανταστώ όσο υπάρχει το ευρώ καμιά πραγματική ανάκαμψη στην Ευρωζώνη που να αξίζει το όνομα ανάκαμψη», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Κέιμπριτζ, προσθέτοντας: «Με το ευρώ δεν πρόκειται να επέλθει ισορροπία στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας».
Τζόζεφ Στίγκλιτς
«Η Ευρωζώνη απειλείται από μια ύφεση, που μπροστά της θα ωχριούν οι χαμένες δεκαετίες της Ιαπωνίας», δήλωσε ο διάσημος οικονομολόγος. «Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον της νομισματικής ένωσης, με δεδομένο ότι έπονται οι οικονομικές επιπτώσεις των γεωπολιτικών στρεβλώσεων».
«Η Ευρωζώνη απειλείται από μια ύφεση, που μπροστά της θα ωχριούν οι χαμένες δεκαετίες της Ιαπωνίας», δήλωσε ο διάσημος οικονομολόγος. «Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον της νομισματικής ένωσης, με δεδομένο ότι έπονται οι οικονομικές επιπτώσεις των γεωπολιτικών στρεβλώσεων».
Ρόμπερτ Σίλερ
«Το πρόβλημα με την οικονομία είναι ότι έχει πολιτικοποιηθεί βαθύτατα. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για παράδειγμα με την επιστήμη της χημείας», τόνισε ο καθηγητής στο Γέιλ, ζητώντας να εξεταστεί η κρίση του ευρώ με οικονομικούς όρους.
«Το πρόβλημα με την οικονομία είναι ότι έχει πολιτικοποιηθεί βαθύτατα. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για παράδειγμα με την επιστήμη της χημείας», τόνισε ο καθηγητής στο Γέιλ, ζητώντας να εξεταστεί η κρίση του ευρώ με οικονομικούς όρους.
Οι νέοι που ζητούν εργασία θα επηρεαστούν για 10ετίες
Σημαντική μερίδα των 19 βραβευμένων οικονομολόγων, που βρέθηκαν στο Λίνταου για να ανταλλάξουν απόψεις με 450 νεαρούς συναδέλφους τους, επέμεινε ιδιαίτερα στην άποψη ότι η δραματική αύξηση της ανεργίας είναι άμεση συνέπεια του ευρώ και των παθογενειών του. «Οι νεαροί Ισπανοί και Ιταλοί που αναζητούν μια θέση εργασίας εν μέσω ύφεσης θα επηρεαστούν για δεκαετίες. Πρόκειται για ένα τρομακτικό αποτέλεσμα και είναι εντυπωσιακό πόσο λίγες αντιδράσεις έχουν προκληθεί για τις πολιτικές που είναι τόσο εκπληκτικά καταστροφικές», τόνισε ο καθηγητής του ΜΙΤ Πίτερ Ντάιαμοντ.
Τα πρώτα χρόνια εργασίας είναι καθοριστικά για τη μετέπειτα επαγγελματική εξέλιξη και τις αμοιβές, οπότε, όπως εξήγησε ο ειδικός σε θέματα αγοράς εργασίας, το κενό εμπειρίας που θα προκληθεί σε μια ολόκληρη γενιά, θα επιφέρει μεγάλη στασιμότητα. Υπογράμμισε, δε, ότι είναι ζωτικής σημασίας η Ευρώπη να προχωρήσει άμεσα σε επενδύσεις σε υποδομές, προκειμένου να αναχαιτίσει και να αντιστρέψει το καταστροφικό αυτό φαινόμενο. «Κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την ανάπτυξη και θα βοηθούσε τη μείωση του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ».
«Πολλοί υποστήριζαν ότι η κατάρρευση του ευρώ θα συνέθλιβε το τραπεζικό σύστημα, και κατά συνέπεια θα ήταν ανυπολόγιστο το κόστος μιας τέτοιας εξέλιξης. Ξέχασαν ότι στον υπολογισμό τού πόσο στοιχίζει η διατήρηση του ευρώ, θα έπρεπε να συμπεριλάβουν και το οικονομικό κόστος της ανεργίας», επεσήμανε ο οικονομολόγος Τζέιμς Μιρλίς. «Η Ευρώπη έζησε καλά επί δεκαετίες χωρίς το ευρώ. Δεν πρόκειται να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά εργασίας όσο υπάρχει το ενιαίο νόμισμα», συμπλήρωσε.
Αντεπίθεση Μέρκελ
Η Γερμανίδα καγκελάριος, πάντως, δεν είχε κάποια πειστική απάντηση στο θέμα της ανεργίας, ούτε προσέφερε στους παριστάμενους κάποια νέα λύση στα φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, παρότι οι προσδοκίες από εκείνη ήταν μεγάλες στο Λίνταου. Αντ' αυτού επιτέθηκε και εκείνη με τη σειρά της στους οικονομολόγους διερωτώμενη για ποιον λόγο τα μοντέλα που χρησιμοποιούν και οι προγνώσεις τους είναι τόσο συχνά λανθασμένα. Εδειξε, δε, τη γνωστή επιμονή της στη μείωση του χρέους, την αποτελεσματική εποπτεία των τραπεζών και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, που στα δικά της μάτια είναι η λύση στο καυτό πρόβλημα της οικονομικής δυσπραγίας και της ανεργίας.
Η Γερμανίδα καγκελάριος, πάντως, δεν είχε κάποια πειστική απάντηση στο θέμα της ανεργίας, ούτε προσέφερε στους παριστάμενους κάποια νέα λύση στα φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, παρότι οι προσδοκίες από εκείνη ήταν μεγάλες στο Λίνταου. Αντ' αυτού επιτέθηκε και εκείνη με τη σειρά της στους οικονομολόγους διερωτώμενη για ποιον λόγο τα μοντέλα που χρησιμοποιούν και οι προγνώσεις τους είναι τόσο συχνά λανθασμένα. Εδειξε, δε, τη γνωστή επιμονή της στη μείωση του χρέους, την αποτελεσματική εποπτεία των τραπεζών και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, που στα δικά της μάτια είναι η λύση στο καυτό πρόβλημα της οικονομικής δυσπραγίας και της ανεργίας.
Παραδόξως, η Ανγκελα Μέρκελ παραδέχτηκε ότι δεν αρκεί το ΑΕΠ για να μετρηθεί η ευημερία ενός λαού και πολύ περισσότερο η ευτυχία του. Ηρθε η ώρα να μετρηθούν και άλλοι «δείκτες» για να καταλήξει κανείς σε ασφαλή συμπεράσματα για το πόσο ευχαριστημένη είναι τελικά η κοινωνία με την καθημερινότητά της, επεσήμανε, αναγκάζοντας το ακροατήριό της να την κοιτάξει με αρκετή δυσπιστία και αυθεντική απορία.
ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ
ethnos gr
