Σαράντα έτη από το θάνατο του Εθνάρχη Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Κυκκώτη (1977 -2017)
επιμέλεια του Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη
"....το γοητευτικότερο στοιχείο της Ιστορίας είναι ο διάλογος ο οποίος διεξάγεται ανάμεσα στους νεκρούς και τους ζωντανούς" (Καθηγητής Θάνος Βερέμης)
Ο Εθνάρχης Μακάριος, όπως τόνισε ο στενός του συνεργάτης και διάδοχος του στην Προεδρία της Κύπρου, Σπύρος Κυπριανού "υπήρξε όχι μόνο ακαταμάχητος αγωνιστής και αδιαφιλονίκητος Ηγέτης, αλλά η ίδια η ενσάρκωση και η έκφραση των μακροχρόνιων αγώνων και θυσιών του Κυπριακού Λαού, επικεφαλής του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Κατόρθωσε να οδηγήσει τον τόπο από την αποικιοκρατία στην ελευθερία....Η ακτινοβολία του όμως ήταν παγκόσμια. Ο Μακάριος υπήρξε από τους Ηγέτες του αντιαποικιοκρατικού κινήματος και από τους πρωτεργάτες του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Ως Αρχηγός ενός μικρού Κράτους, που έπεσε θύμα των δολοπλοκιών και των συμφερόντων των ξένων, ο Μακάριος υπήρξε σθεναρός υποστηρικτής του έργου των Ηνωμένων Εθνών και του ρόλου της διεθνούς συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης στις διεθνείς σχέσεις, γιατί πίστευε πως το δίκαιο και η ηθική είναι τα μοναδικά στηρίγματα των μικρών Λαών".
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Ευάγγελος Αβέρωφ- Τοσίτσα, που μαζί με τον Καραμανλή υπόγραψαν τις συμφωνίες Ζυρίχης, που στην Διάσκεψη του Λονδίνου αναγκαστικά ακολουθήσαμε για να αποφύγουμε τη διχοτόμηση, τονίζει ότι "ο Μακάριος ήταν άνθρωπος με σπάνια χαρίσματα. ....ήταν ικανότατος
Ο γνωστός νουνεχής Πολιτικός Ηλίας Ηλιού (Πρόεδρος της ΕΔΑ), εξομολογείται ότι "προχουντικά, σε επίσκεψη μου στην Κύπρο, στο γραφείο του Εθνάρχη Μακαρίου, στο Προεδρικό Μέγαρο, σε μια στιγμή διάχυσης, αλλά και προβληματισμού μου, για το τι θα γίνει στην Ελλάδα για τη διαδοχή της Δεξιάς, τού έθεσα ευθέως το ερώτημα αν, στην περίπτωση που θα πραγματοποιούνταν η Ένωση, θα δεχόταν να μπει επικεφαλής ενός προοδευτικού πολιτικού σχήματος, που θα μπορούσε να συσπειρώσει όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις και να κυβερνήσει την Ελλάδα. Αδίστακτα μου απάντησε αρνητικά. Όχι, δεν έχω τέτοιες φιλοδοξίες, μου είπε. Στόχος μου είναι η ελευθερία της Κύπρου. Από κει και πέρα αποσύρομαι. Κι όμως πόσες φορές δεν τον είχαν κατηγορήσει για αρχολίπαρο. ....ο Μακάριος υπήρξε πολιτική μεγαλοφυΐα, που θα ήταν άξια να κυβερνήσει και χώρα μεγαλύτερη και από την Κύπρο και την Ελλάδα".
Ο συνετός Πρωθυπουργός της Ελλάδος Παναγιώτης Κανελλόπουλος τονίζει για τον Εθνάρχη Μακάριο "δεν γίνονται αρχιεπίσκοποι όλοι οι διάκοι, και δεν γίνεται Εθνικός Ηγέτης ο κάθε Ιεράρχης. Σπάνιες είναι μάλιστα οι ιστορικές περιστάσεις που μπορεί να δώσουν σ' ένα Ιεράρχη τη δυνατότητα να ενσαρκώσει ή να διερμηνεύσει τη βούληση ενός εθνικού συνόλου. Στις περιπτώσεις εκείνες, που σπάνιες ιστορικές συνθήκες τις έκαμαν δυνατές, ανήκει ο Μακάριος. ....Μετρούμε τα λάθη εκείνων που στους ώμους και στην καρδιά τους φόρτωσε η Ιστορία μεγάλες ευθύνες. Αλλά τα λάθη που θα είχαν κάμει άλλοι, αν ήταν στην θέση τους, αυτά δεν μπορεί να μετρηθούν".
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Γεώργιος Μαύρος τονίζει ότι "ο Μακάριος υπήρξε από τις μεγαλύτερες μορφές της νεώτερης ιστορίας του Ελληνισμού.....Η μεγάλη μορφή του Εθνάρχη Μακαρίου προβάλλεται σήμερα ως παγκόσμιο σύμβολο και ως παράδειγμα σε όσους αγωνίζονται για την Ελευθερία, τη Δικαιοσύνη, την Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια, για τα ιδανικά που δίνουν περιεχόμενο στη ζωή του τραγικού ανθρώπινου γένους".
***τα παραπάνω κείμενα είναι από το βιβλίο "Μακάριος, όπως τον είδαν...", επιμέλεια Γιάννου Κρανιδιώτη και Γιώργου Τσαλακού, εκδόσεις Μετόπη, 1980, Αθήνα.
