Στη λειτουργία θα χοροστατήσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Sabah, δήλωσε ότι πηγαίνει στην Τραπεζούντα ως "κήρυκας ειρήνης".
Ο κ. Βαρθολομαίος θα είναι ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης στα 1.600 χρόνια λειτουργίας του Μοναστηριού που θα τελέσει την πανηγυρική λειτουργία την ημέρα της εορτής της Παναγίας.
Να σημειωθεί ότι με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, που κοινοποιήθηκε επισήμως δια σχετικού εγγράφου της προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, παρέχεται άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να τελείται από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο Θεία Λειτουργία, μία φορά τον χρόνο, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έφθασε στις 7.30 το απόγευμα, ώρα Ελλάδος, στην Τραπεζούντα, αεροπορικώς απο την Κωνσταντινούπολη.
Στη συνέχεια, παρακάθησε σε ιφτάρ, στο δείπνο για τη λήξη της ημερήσιας νηστείας κατά τη διάρκεια του ραμαζανιού, το οποίο παρέθεσαν ο μουφτής και ο Νομάρχης της Τραπεζούντας.
Η αυριανή λειτουργία θα ξεκινήσει στις 10 το πρωί και θα ολοκληρωθεί στις 12 το μεσημέρι. Με τον Πατριάρχη θα συνλειτουργήσουν ο Μητροπολίτης Δράμας Παύλος και ο εκπρόσωπος του Πατριάρχου Μόσχας Επίσκοπος Τύχων.
Κατά την άφιξη του στη μονή ο Οικουμενικος Πατριάρχης θα προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας και θα κατευθυνθεί στο ιερό βήμα για να προετοιμαστεί για τη θεία λειτουργία.
Η λειτουργία θα τελεσθεί στον αύλειο χώρο της μονής, επειδή ο ναός είναι μικρός.
Σε διάφορα σημεία πέριξ της μονής θα υπάρχουν γιγαντο-οθόνες για να μπορέσουν οι προσκυνητές να παρακολουθήσουν την Θεία Λειτουργία.
Στο τέλος της λειτουργίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα μιλήσει προς τους πιστούς τονίζοντας μεταξύ άλλων οτι η λειτουργία στη μονή Παναγία Σουμελά είναι "ενα κορυφαίο θρησκευτικό και ιστορικό γεγονός".
Επίσης, θα εκφράσει την ευχή η Παναγία η Σουμελιώτισσα να είναι "εγγυήτρια καλύτερων ημερών για τους λαούς της Ελλάδος και της Τουρκίας".
Οι προσκυνητές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, προκειμένου να αποφευχθούν φθορές στο μνημείο και στις σωζόμενες τοιχογραφίες του.