Τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των στρατηγικών ενσωμάτωσης της ελληνικής μειονότητας που έρχεται από μία νοτιοευρωπαϊκή μεσογειακή χώρα σε μία κεντροευρωπαϊκή παραδουνάβια, στα τέλη του 1940, εξαιτίας του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, εξετάζει η δίγλωσση κοινωνιολογική μελέτη «Μεταξύ δύο ταυτοτήτων- Κοινοτική ζωή και στρατηγικές Ενσωμάτωσης των Ελλήνων της Ουγγαρίας 1949-2012» που παρουσιάστηκε στο κατάμεστο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής τουΠανεπιστημίου «Εόβος Λοράντ» της Βουδαπέστης.
Τη μελέτη επιμελήθηκε ο καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου «Έλβε» της Βουδαπέστης, Νίκος Φωκάς, σε συνεργασία με τους κοινωνιολόγους Ίλντικο Μπάρνα, Γιούλια Φούρεντι, Άνικο Γκρέκγορ, Γιούλια Κόλταϊ, Σάρτα Άννα Λίγκετι, Χάνα Μίκες και Σάρα Σίλαγκι.
Η παρουσίασή της, σε μορφή βιβλίου από τις εκδόσεις «Ουιγ Μαντάτουμ» έγινε από τον κοινωνικό ψυχολόγο Πέτερ Μπόντορ και τον σύμβουλο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας στην Ουγγαρία, Νίκο Βλαχάκη, ενώ την εκδήλωση, που διοργανώθηκε από την Έδρα Νεοελληνικής Γλώσσας και Φιλολογίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας, συντόνισε η διευθύντρια της Έδρας Νεοελληνικής Γλώσσας, Ντόρα Σόλτι.
Στον χαιρετισμό του ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Ουγγαρία, Δημήτρης Γιαννακάκης, συνεχάρη τον καθηγητή Νίκο Φωκά για αυτή την πρωτοβουλία, τονίζοντας τη σημασία περαιτέρω έρευνας και συνεργασίας της Έδρας και του Ιδρύματος Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας, με σκοπό την ανάδειξη και γνώση της ζωής της ελληνικής μειονότητας.
Η μελέτη, η οποία στηρίζεται στη μέθοδο της «ποιοτικής ανάλυσης», στη βάση συνεντεύξεων μελών της δεύτερης και τρίτης γενιάς Ελλήνων, εξετάζει τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των στρατηγικών ενσωμάτωσης της ελληνικής μειονότητας, όταν στα τέλη του 1940, εξαιτίας του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, είχαν φθάσει στην Ουγγαρία περίπου 6.500 ως 9.000 Έλληνες, καθώς και τις βασικές αντιθέσεις που ανακύπτουν από μία τέτοια διαδικασία δεδομένης της αγροτικής καταγωγής τους.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ο κ. Μπόντορ αναφέρθηκε στα κυριότερα συμπεράσματα των διαφόρων κεφαλαίων του βιβλίου, επισημαίνοντας πως το πεδίο έρευνας είναι μεγάλο και υπάρχει η δυνατότητα συνέχισής της, εμπλουτίζοντας με αυτό τον τρόπο τη γνώση της ουγγρικής κοινωνίας μέσα από τη ματιά των Ελλήνων της Ουγγαρίας.
Εξάλλου, ο κ. Βλαχάκης μίλησε για το θεωρητικό μοντέλο της έρευνας, το οποίο στηρίζεται στις επεξεργασίες των Gordon-Βerry περί «πολιτιστικής αφομοίωσης», περιγράφοντας την προσαρμογή των μειονοτικών ομάδων στην κοινωνία της πλειονότητας ως διαδικασία, η πρόοδος της οποίας πραγματοποιείται, τόσο στο επίπεδο των ατόμων, όσο και στο επίπεδο των ομάδων.
Ο ίδιος σημείωσε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση των Ελλήνων κινείται μεταξύ ενσωμάτωσης- αφομοίωσης και όχι του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ τόνισε τη σημασία μηχανισμών κοινωνικοποίησης, όπως αυτό του βιομηχανικού συμπλέγματος του «Ντοχάνιγκιαρ» όπου έγινε η πρώτη εγκατάσταση των πολιτικών προσφύγων, του μειονοτικού σχολείου «Μανώλης Γλέζος» αλλά και του ελληνικού χωριού «Μπελογιάννης», νότια της Βουδαπέστης.
Επίσης, αναφέρθηκε στη σημασία μελέτης των εκατέρωθεν εθνικών στερεοτύπων Ελλήνων- Ούγγρων αλλά και την ανάγκη περαιτέρω αξιοποίησης των αρχείων της εφημερίδας «Λαϊκός Αγώνας» και των ελληνόφωνων εκπομπών του Ραδιοφωνικού Σταθμού Βουδαπέστης.
Η παρουσίασή της, σε μορφή βιβλίου από τις εκδόσεις «Ουιγ Μαντάτουμ» έγινε από τον κοινωνικό ψυχολόγο Πέτερ Μπόντορ και τον σύμβουλο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας στην Ουγγαρία, Νίκο Βλαχάκη, ενώ την εκδήλωση, που διοργανώθηκε από την Έδρα Νεοελληνικής Γλώσσας και Φιλολογίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας, συντόνισε η διευθύντρια της Έδρας Νεοελληνικής Γλώσσας, Ντόρα Σόλτι.
Στον χαιρετισμό του ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Ουγγαρία, Δημήτρης Γιαννακάκης, συνεχάρη τον καθηγητή Νίκο Φωκά για αυτή την πρωτοβουλία, τονίζοντας τη σημασία περαιτέρω έρευνας και συνεργασίας της Έδρας και του Ιδρύματος Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας, με σκοπό την ανάδειξη και γνώση της ζωής της ελληνικής μειονότητας.
Η μελέτη, η οποία στηρίζεται στη μέθοδο της «ποιοτικής ανάλυσης», στη βάση συνεντεύξεων μελών της δεύτερης και τρίτης γενιάς Ελλήνων, εξετάζει τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των στρατηγικών ενσωμάτωσης της ελληνικής μειονότητας, όταν στα τέλη του 1940, εξαιτίας του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, είχαν φθάσει στην Ουγγαρία περίπου 6.500 ως 9.000 Έλληνες, καθώς και τις βασικές αντιθέσεις που ανακύπτουν από μία τέτοια διαδικασία δεδομένης της αγροτικής καταγωγής τους.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ο κ. Μπόντορ αναφέρθηκε στα κυριότερα συμπεράσματα των διαφόρων κεφαλαίων του βιβλίου, επισημαίνοντας πως το πεδίο έρευνας είναι μεγάλο και υπάρχει η δυνατότητα συνέχισής της, εμπλουτίζοντας με αυτό τον τρόπο τη γνώση της ουγγρικής κοινωνίας μέσα από τη ματιά των Ελλήνων της Ουγγαρίας.
Εξάλλου, ο κ. Βλαχάκης μίλησε για το θεωρητικό μοντέλο της έρευνας, το οποίο στηρίζεται στις επεξεργασίες των Gordon-Βerry περί «πολιτιστικής αφομοίωσης», περιγράφοντας την προσαρμογή των μειονοτικών ομάδων στην κοινωνία της πλειονότητας ως διαδικασία, η πρόοδος της οποίας πραγματοποιείται, τόσο στο επίπεδο των ατόμων, όσο και στο επίπεδο των ομάδων.
Ο ίδιος σημείωσε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση των Ελλήνων κινείται μεταξύ ενσωμάτωσης- αφομοίωσης και όχι του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ τόνισε τη σημασία μηχανισμών κοινωνικοποίησης, όπως αυτό του βιομηχανικού συμπλέγματος του «Ντοχάνιγκιαρ» όπου έγινε η πρώτη εγκατάσταση των πολιτικών προσφύγων, του μειονοτικού σχολείου «Μανώλης Γλέζος» αλλά και του ελληνικού χωριού «Μπελογιάννης», νότια της Βουδαπέστης.
Επίσης, αναφέρθηκε στη σημασία μελέτης των εκατέρωθεν εθνικών στερεοτύπων Ελλήνων- Ούγγρων αλλά και την ανάγκη περαιτέρω αξιοποίησης των αρχείων της εφημερίδας «Λαϊκός Αγώνας» και των ελληνόφωνων εκπομπών του Ραδιοφωνικού Σταθμού Βουδαπέστης.
