Ο Αθανάσιος – Απόστολος Τσοχατζόπουλος είναι παιδί ενός Κωνσταντινουπολίτη και μιας Ηπειρώτισσας. Ο πατέρας του, ο Ευάγγελος, ήταν το νεώτερο από τα πέντε παιδιά που έφερε μαζί της στην Ελλάδα η γιαγιά του, η κα Φωφώ Τσοχατζοπούλου από την Πόλη. Εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη το 1926.
Η μητέρα του, η κα Αρετή Γεωργάκη γεννήθηκε στα Γιάννενα (στην οδό Βελισαρίου 49). Ο παππούς του, ο Στέφανος Γεωργάκης, με καταγωγή από τα Μαστοροχώρια Κονίτσης, συμμετείχε το 1914 στην προσωρινή κυβέρνηση του Ι. Ζωγράφου στην απελευθερωθείσα Βόρεια Ήπειρο. Την άφησε νωρίς ορφανή και αργότερα παντρεύτηκε τον πατέρα του, στη Θεσσαλονίκη το 1939. Ανέθρεψε τρία αγόρια, (ο Άκης έχει δύο μικρότερα αδέλφια, τον Στέφανο, που ζει στο Μόναχο και τον Κώστα, που εργάζεται στη Θεσσαλονίκη).
Ο πατέρας κατέβηκε λίγο πριν από τον Πόλεμο του ’40 στην Αθήνα. Στην πρωτεύουσα γεννήθηκε το 1939 ο… πρωτότοκος.
Ο κ. Ευάγγελος Τσοχατζόπουλος άφησε την οικογένεια του στην Αθήνα και πήγε φαντάρος στο αλβανικό μέτωπο.
Από το 1940, ξαναγύρισαν στη Θεσσαλονίκη, όπου και έζησαν όλη τη ζωή τους.Τριανταπέντε χρόνια αργότερα, ο γιος του θα επιστρέψει στην Ελλάδα, μετά από 17 χρόνια μόνιμης διαμονής στη Γερμανία, για να «στρατευθεί» στο ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Ευάγγελος, αφού οι Γερμανοί νίκησαν στον πόλεμο, πήρε πάλι γυναίκα και παιδιά και γύρισε στη Θεσσαλονίκη. Στην οδό Κομνηνών 24, στην αγορά Μοδιάνο, τη γειτονιά με τα ανθοπωλεία, ήταν το πατρικό σπίτι. Από την οδό Ερμού, στη Στοά Μοδιάνο, ήταν το κατάστημα αλλαντικών των αδελφών Τσοχατζόπουλου, οικογενειακή επιχείρηση, με το όνομα «Αλλαντικά Τσοχατζόπουλου. Ποιότης Άλφα», όπως έλεγε η ταμπέλα έξω από το μαγαζί της οικογένειας, που είχε φέρει τις συνταγές για καλά αλλαντικά, λουκάνικα και σαλάμια από την Κωνσταντινούπολη.
Αργότερα, το 1953, η επιχείρηση κλείνει και ο κ. Ευάγγελος θα βρεθεί στον ΟΑΣΘ, μέχρι να βγει στη σύνταξη.Για τον πατέρα ήταν θέμα αρχής: πρώτον, ο γιος του να μάθει πώς βγαίνει το μεροκάματο και δεύτερον, να παίξει στον ΠΑΟΚ. Ο κ. Ευάγγελος, νεαρός αθλητής, ήταν στο τμήμα πυγμαχίας της ΧΑΝΘ, αθλητικό σύλλογο ΒΑΟ
Έτσι, ο Άκης στις διακοπές πούλαγε σάντουιτς στο σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης, όπου ο πατέρας του Ευάγγελος διατηρούσε το κυλικείο και μετά –από τα 13 του- πήγαινε για προπόνηση στην εφηβική ομάδα μπάσκετ του ΠΑΟΚ. Ο παλιός του προπονητής, Ηράκλης Κλάγκας, θυμάται καλά: «Τον Άκη τον είχα δυο χρονιές στην ομάδα. Το 1953 και το 1954. Καλό, σεμνό παιδί και με προσόντα. Ήταν 1.80, ψηλός για την εποχή. Θα μπορούσε να κάνει μεγάλη καριέρα σαν "τριάρι", τα μαθήματα, όμως, του πήραν τα μυαλά»…
Τα μυαλά του «πήραν αέρα» και ήθελε να πετάξει. Άνοιξε φτερά για τη σχολή Ικάρων και σε ηλικία δεκαοχτώ ετών κατέβηκε στην Αθήνα να δώσει εξετάσεις. Οι γιατροί όμως είχαν άλλη γνώμη. «Μου βρήκαν συστολικό φύσημα του μυοκαρδίου. Ήταν απωθημένο του να μπει σε πολεμικό αεροπλάνο. Παρότι, όμως, έγινε υπουργός Αμύνης, ακόμη (Σ.Σ. η συνέντευξη δόθηκε το 1997) δεν έχει εκμεταλλευτεί την ευκαιρία: «Θα μπω σε F-16. Πρέπει όμως πρώτα να κλείσω δωδεκάμηνο ως υπουργός Αμύνης. Να κάνω, δηλαδή, τη βασική θητεία πρώτα και μετά να μπω στη μάχη».
Αργότερα είχε την εμπειρία της πτήσης και με F-16 και με F-5!Ο Γιάννης Μυλωνάς, ψυχίατρος στο επάγγελμα, συμμαθητής και στενός φίλος του Άκη, θυμάται: «Κάθε πορεία για την Κύπρο σήμαινε και κοπάνα από το σχολείο. Ο Άκης, πάντα παρών. Το αίμα του έβραζε, όπως όλων μας. Ήταν η μόνη πολιτική πράξη που κάναμε στα νιάτα μας».
Ένας άλλος φίλος του και παλαιός συμμαθητής από το Β' Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης, έχει μόνο καλά να πει. «Ήταν καλό παιδί, συμμαζεμένο και λογικό. Στο σχολείο, χωρίς πολύ διάβασμα, κατάφερνε να είναι μέσα στην πρώτη πεντάδα. Αρκετά καλά -παρόλο που ήταν ντροπαλός- τα κατάφερνε και με τα κορίτσια. Ήταν ο ωραίος της παρέας».
Για να εξοικονομήσει χρήματα για τις σπουδές του, από το 1957, που πήρε απολυτήριο του Β΄Γυμνασίου, και για δύο χρόνια πριν φύγει στο εξωτερικό, εργάστηκε στο λογιστήριο του Παπαστράτου. Τον Απρίλιο του 1959 έφυγε για τη Δυτική Γερμανία. Εγκαταστάθηκε στο Μόναχο γιατί τον δέχτηκαν στο Πολυτεχνείο και συνεχίζει υποχρεωτικά να δουλεύει και εκεί, παράλληλα με τις σπουδές στο Πολυτεχνείο. Μεταξύ άλλων, πλύσιμο πιάτων και ποτηριών, σερβιτόρος, οδηγός, εκφορτωτής, σε εργοστάσιο παραγωγής ελαστικών, ως και θερμαστής καζανιών και στις τρεις βάρδιες.
Τότε πίστευε ότι άφησε την Ελλάδα για λίγο: τελικά έμεινε 16 ολόκληρα χρόνια στο εξωτερικό μια και ήρθε η Χούντα, και το 1968 μεσολάβησε η αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειάς του από τη Χούντα
Το 1964 πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού και ξεκινά την επαγγελματική του σταδιοδρομία, συνεχίζοντας και μεταπτυχιακές σπουδές: το 1967 του απονέμεται το μεταπτυχιακό δίπλωμα του Οικονομολόγου Μηχανικού. Μαζί με το πρώτο δίπλωμα (1964) και ο γάμος: 25 ετών, παντρεύεται την Γκούντρουν Μολντενχάουερ. Την ίδια χρονιά γεννιέται η Αρετή, η κόρη του και πέντε χρόνια αργότερα, το 1969, ο γιος τους Αλέξης.
21 του Απρίλη 1967: Τα νέα για το πραξικόπημα, όπως όλο τον κόσμο, συγκλονίζουν και την ελληνική κοινότητα του Μονάχου, και φυσικά ιδιαιτέρως τους εργαζόμενους, τους φοιτητές και τους επιστήμονες, που ενημερώνονται για τις εξελίξεις από το ραδιόφωνο και κινητοποιούνται. Από την πρώτη στιγμή δημιουργείται μια ισχυρή αντιδικτατορική κίνηση.
Τα σχέδια του να επιστρέψει στην Ελλάδα ματαιώνονται και ξεκινά ενεργά την πολιτική δράση του:
Στις 24 Απριλίου 1967 το πρώτο φύλλο της εφημερίδας "Δημοκρατία", η πρώτη αντιδικτατορική φωνή, είναι ο «καρπός» της κίνησης.
Ακολουθεί η μηνιαία έκδοση «Αγώνας» των φίλων του ΠΑΚ στο τυπογραφείο του Β. Στρομπολάκου, όπου συλλογικά πραγματοποιείται η έκδοση σ΄ ένα υπόγειο τυπογραφείο με μια παλιά Heidelberg.
Το 1968 γνωρίζει τον Ανδρέα Παπανδρέου στη Φρανκφούρτη και δημιουργεί μαζί με μια μεγάλη ομάδα Ελλήνων της Γερμανίας τους «Φίλους του ΠΑΚ».
Το 1970 γίνεται μέλος του πολιτικού του τμήματος αρχικά, και αργότερα μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΚ από το 1971.
Από τότε όμως ο Ανδρέας τον κέρδισε. Θα πει: «Είχε το χάρισμα να επικοινωνεί. Ήταν ένας ευαίσθητος και ανοιχτός άνθρωπος, που εντυπωσίαζε τον συνομιλητή του. Μπορεί να συμφωνούσε ή να διαφωνούσε κανείς με τις θέσεις του, που κάποτε ίσως ήταν και σκληρές. Αλλά πάντα τις χαρακτήριζε η σαφήνεια και η καθαρότητα, και σε σχέση με την Ελλάδα και την προοπτική της και σε σχέση με το προοδευτικό κίνημα. Είχε έναν αναλυτικό τρόπο σκέψης και μαθηματική λογική και κατέληγε συνήθως σε καθαρή θέση και πρόταση»!Αλλά και ο Α. Παπανδρέου γρήγορα τον εμπιστεύτηκε, δημιούργησε σταθερή συνεργασία μαζί του και συμμετείχε σε κρίσιμες συναντήσεις, όπως με τον Α. Μπριλλάκη, για να συζητήσουν τις προϋποθέσεις συνεργασίας του ΠΑΚ με το ΠΑΜ στην πρώτη συνάντηση γνωριμίας Παπανδρέου - Φλωράκη το 1973 στην Ελβετία, μετά την εκλογή του σε γενικό γραμματέα του ΚΚΕ.
Στο Μόναχο το επαγγελματικό γραφείο του Ακη Τσοχατζόπουλου του πολιτικού μηχανικού, έγινε και βάση διεθνούς επικοινωνίας. Κάθε επίσκεψη του Παπανδρέου στη Γερμανία άρχιζε και τέλειωνε σ' αυτό το στρατηγείοΗ στράτευση του στον αντιδικτατορικό αγώνα είχε τις πρώτες συνέπειες τους το 1968, όταν η δικτατορία του αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια. Αποκλεισμένος από την πατρίδα, εντείνει την πολιτική του δραστηριότητα: αδιάκοπες εκδηλώσεις, πολιτικές πρωτοβουλίες, συναντήσεις και ταξίδια σε όλη τη Γερμανία αλλά και σε στην Ιταλία, στην Σουηδία, στην Αυστρία κ.α. συνιστούν το προσωπικό του έργο, συμβολή στο συνολικό αγώνα και τη συνεργασία με κοινωνικά και δημοκρατικά κινήματα στην Ευρώπη.
Ανέκτησε την ελληνική ιθαγένεια 7 χρόνια αργότερα, όταν ήδη βρισκόταν 6 μήνες στην Ελλάδα…Από το 1972 ξεκινά τη λειτουργία του γραφείου τεχνικών και οικονομικών μελετών «Plan & Bau GmbH». Παρά τις έντονες επαγγελματικές δραστηριότητες, που τον οδηγούν σε πολλές πόλεις της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Ιταλίας και της Ελβετίας, με μελέτες και επιβλέψεις σε έργα πολιτικού μηχανικού, τούνελ, αυτοκινητόδρομους κτιριακά βιομηχανικά έργα παράλληλα το προσωπικό του γραφείο έγινε το επικοινωνιακό κέντρο του ΠΑΚ στην Ευρώπη.
Όμως τότε μόλις ήρθαν τα νέα της κατάρρευσης της χούντας, ο Άκης Τσοχατζόπουλος εγκαταλείπει τα πάντα, φορτώνει τα πράγματά του σε ένα ταλαιπωρημένο «Citroen» και επιστρέφει στην Ελλάδα!Μερικά απ' τα μεγάλα έργα, στα οποία συμμετείχε, έγιναν στην Αυστρία. Έχτισε τις εισόδους δύο μεγάλων τούνελ στα σύνορα με τη Γερμανία. «Γι' αυτό και η ιδιαίτερη συμπάθεια μου στα τούνελ» λέει, κλείνοντας το μάτι (Σ.Σ. σε συνέντευξη του το 1995). Ήταν σίγουρα απ' αυτούς για τους οποίους ο Ανδρέας θα έλεγε πως βλέπουν φως στο βάθος του τούνελ. Κανένα τούνελ που να οδηγεί στο Μαξίμου δεν χτίσατε; τον ρωτάμε πάλι πειραχτικά. «Στο Μαξίμου μπαίνεις πανηγυρικά από την κύρια πόρτα. Δεν χρειάζεται τούνελ. Ή μπαίνεις ή δεν μπαίνεις». Είναι η σοβαρή απάντηση και μετά, χαμογελώντας, συνεχίζει: «Περιμένω από τον Λαλιώτη πότε θα τελειώσει τα τούνελ του μετρό, να τραβήξει και μια γραμμή προς Μαξίμου»…
Περηφανεύεται γιατί έχτισε καμιά δεκαριά πολυκατοικίες με πισίνες και πολύ πράσινο στις στέγες. Ο ίδιος δεν απέκτησε πισίνα, αλλά έβαλε πολύ πράσινο στη ζωή του. Λόγω ΠΑΣΟΚ φυσικά. Στην Ελλάδα, επίσης, έχτισε ως επιβλέπων μηχανικός μερικές βίλες στην Πολιτεία. Τον ρωτάμε πειραχτικά αν οι βίλες είναι στη θέση τους, και γελώντας μας καλεί να τις επισκεφθούμε.
Όπως μας λέει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Κώστας Λιάσκας, «είναι ενεργό μέλος του ΤΕΕ και ψηφίζει κανονικά».
Η δημοκρατία αποκαθίσταται, ο Ανδρέας Παπανδρέου παρουσιάζει την ιδρυτική διακήρυξη της "3ης Σεπτέμβρη". Αμέσως μετά την επιστροφή του ο Άκης Τσοχατζόπουλος, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ ασχολείται με την οργανωτική συγκρότηση του κινήματος. Από το 1974 έως το 2003 συμμετέχει ανελλιπώς, σε όλα τα Εκτελεστικά Γραφεία του ΠΑΣΟΚ.
Το ΠΑΣΟΚ κατέρχεται για πρώτη φορά σε εθνικές εκλογές: παίρνει ποσοστό 13,5% και εκλέγει 15 βουλευτές.
Για δύο χρόνια, η οικογένεια του παραμένει στο Μόναχο. Θα δηλώσει αργότερα: «Λειτούργησα υπέρμετρα εγωιστικά. Άφησα τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου σε δεύτερη μοίρα και έβαλα την πολιτική μπροστά». Η Πανελλήνια Συνδιάσκεψη του 1977 αποτελεί μια κορυφαία στιγμή για το ΠΑΣΟΚ. Εκεί αποφασίζεται η στρατηγική του "δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό", καθορίζεται το ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο της πορείας προς την εξουσία και περιγράφονται οι κοινωνικές αναφορές του Κινήματος.
Στις εκλογές του ’78 το ΠΑΣΟΚ διπλασιάζει το ποσοστό του και εκλέγει 92 βουλευτές. Καταλαμβάνει πια τα έδρανα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.Τον Ιούλιο του 1981, η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ αποφασίζει τη Διακήρυξη της Κυβερνητικής Πολιτικής, το πρόγραμμα, που ονομάστηκε «Συμβόλαιο με το Λαό» και αποτέλεσε το πλαίσιο της Κυβερνητικής Πολιτικής, που προβλήθηκε στην προεκλογική περίοδο με το σύνθημα και το στόχο της Αλλαγής.
Στις 18 Οκτωβρίου 1981 η μεγάλη επικράτηση. Με το 48% των ψήφων του εκλογικού σώματος το ΠΑΣΟΚ διαθέτει 173 βουλευτές.Το όνομα του περιλαμβάνεται στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Εκλέγεται βουλευτής και γίνεται μέλος της πρώτης αυτοδύναμης σοσιαλιστικής κυβέρνησης της χώρας. Αναλαμβάνει το Υπουργείο Δημοσίων Έργων. Γνωρίζει, λόγω σπουδών, το εύρος των αρμοδιοτήτων του και παρουσιάζει έργο:
Στην τριετία 1982-84 καθόρισε με τον Νόμο 1418/84 το νέο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής των Δημοσίων Έργων, που ισχύει - με τροποποιήσεις μέχρι σήμερα. Με τον ίδιο νόμο θεσμοθέτησε το Ινστιτούτο Οικονομίας Κατασκευών.
Προώθησε το 1982 την αντισεισμική θωράκιση της χώρας, με τη δημιουργία του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας (ΟΑΣΠ) και του Ινστιτούτου Τεχνολογικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) στη Θεσσαλονίκη.
Τότε ξεκίνησαν επίσης, τα πρώτα τμήματα του ολοκληρωμένου αυτοκινητοδρόμου Αθηνών – Θεσσαλονίκης- Κατερίνης, καθώς και άλλα σημαντικά οδικά έργα, αποκλειστικά με εθνικούς πόρους. Στη Βόρεια Ελλάδα κατασκευάζεται η οδός Θεσσαλονίκης –Μουδανιών προς Χαλκιδική, κατασκευάζεται η Γέφυρα του Αξιού, γίνεται το σημαντικότερο συγκοινωνιακό έργο της Θεσσαλονίκης, που εξασφαλίζει με τον περιφερειακό δακτύλιο την περιφερειακή κίνηση της Θεσσαλονίκης, η γνωστή εσωτερική περιφερειακή, η Ανατολική Περιφερειακή, τα Μυτιλινάκια, 5ος προβλήτας στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, κ.α.
Την ίδια περίοδο κατασκευάστηκε από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων η σήραγγα Αρτεμησίου -μήκους 1,5 χλμ.- στον αυτοκινητόδρομο Κορίνθου-Τρίπολης, ξεπερνώντας έτσι το ιστορικό εμπόδιο του Αχλαδόκαμπου για την Πελοπόννησο και άρχισε η κατασκευή του σημαντικότερου οδικού έργου σύνδεσης Ανατολικής και Δυτικής Ελλάδας, η σήραγγα της Κατάρας στην Πίνδο, μήκους 3,5 χλμ. πρόδρομο έργο και προϋπόθεση για την κατασκευή της Εγνατίας Οδού που ακολούθησε χρόνια αργότερα.Το 1ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ διεξάγεται 3 χρόνια μετά από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας. Ο Ακης Τσοχατζόπουλος αναλαμβάνει να συντονίσει την προετοιμασία για την επερχόμενη εκλογική δοκιμασία από τη θέση του Υπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ. Για ένα μικρό διάστημα είναι παράλληλα υπουργός Εργασίας και Δημόσιας Τάξης.Τον Ιούνιο του 1985 ο λαός επικυρώνει με τη ψήφο του το έργο της «Αλλαγής». Το ΠΑΣΟΚ κατακτά το 45% και διαθέτει 161 βουλευτές. Αναλαμβάνει μετά τις εκλογές Υπουργός Προεδρίας και στη διετία 1985-87 προώθησε την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης, διαμορφώνοντας με τον νόμο 1519/85 νέο πλαίσιο σχέσεων κράτους-πολίτη.
Καθιέρωσε με τον νόμο 1735/87 τις αδιάβλητες προσλήψεις στο Δημόσιο, τον κοινωνικό έλεγχο και εμπέδωσε τα πολιτικά δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων, που για πρώτη φορά απόκτησαν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
Δημιούργησε την Υπηρεσία Πληροφοριών (ΥΑΠ) στο Υπουργείο Προεδρίας και εισήγαγε την πληροφορική στην δημόσια διοίκηση, ενώ από το 1985 αρχίζει να λειτουργεί το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, και το 1986, το Ινστιτούτο διαρκούς επιμόρφωσης, που προωθεί όλο το χρόνο κλιμάκια επιτόπιας κατάρτισης και ενημέρωσης για τους δημόσιους υπαλλήλους σε όλη την επικράτεια.
Τη διετία 1987-89 ως υπουργός Εσωτερικών έδωσε πνοή στη μέχρι τότε ισχνή Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατοχυρώνοντας την οικονομική αυτονομία της με το νόμο 1828/89.
Διαμόρφωσε το πλαίσιο για την αποτελεσματική λειτουργία των αναπτυξιακών επιχειρήσεων των ΟΤΑ, αξιοποιώντας τα ανταποδοτικά τέλη. Για το έργο αυτό εξασφάλισε την πλήρη υποστήριξη τόσο της ΚΕΔΚΕ όσο και του προέδρου της κ. Μιλτιάδη Έβερτ στο Συνέδριο της Μυτιλήνης, που εγκρίθηκαν οι σχετικοί νόμοι που σηματοδότησαν τη νέα εποχή, των ΟΤΑ.
Εισήγαγε επίσης στην Βουλή το 1989, τον πιο καλό και τον αναλογικότερο εκλογικό νόμο, που ίσχυσε ποτέ στη χώρα και εφαρμόστηκε στις τριπλές εκλογές Ιουνίου 1989, Νοεμβρίου 1989 και Απριλίου 1990.Τον Ιούνιο του 1989 το ΠΑΣΟΚ διαψεύδει όλους εκείνους που περίμεναν τη μεγάλη του ήττα στις εκλογές, και συγκεντρώνει ποσοστό 40%, μέσα σε κλίμα επιθέσεων από όλους τους πολιτικούς χώρους και με βασικό στόχο τον Α. Παπανδρέου. Αμέσως μετά, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, πραγματοποιείται κυβερνητική σύμπραξη της συντηρητικής παράταξης με την παραδοσιακή Αριστερά...
Τον Νοέμβριο του 1989 ο λαός ενισχύει το ΠΑΣΟΚ με μικρή αύξηση του ποσοστού του. Σχηματίζεται οικουμενική κυβέρνηση, με Πρωθυπουργό τον Ξ. Ζολώτα, με στόχο τον απεγκλωβισμό της χώρας από την κρίση. Η προσπάθεια αυτή τορπιλίζεται από τη Ν.Δ. μετά από τέσσερις μήνεςΟ Άκης Τσοχατζόπουλος αναλαμβάνει υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών με αναπληρωτή υπουργό τον Μανώλη Κεφαλογιάννη της Νέας Δημοκρατίας.
Τον Απρίλιο του 1990 το ΠΑΣΟΚ διατηρεί τις δυνάμεις του, αλλά η Ν.Δ., έστω και οριακά, σχηματίζει κυβέρνηση. Ξεκινά μια δύσκολη περίοδος για τη χώρα με ταυτόχρονη προσπάθεια ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής. Ωστόσο, το Ειδικό Δικαστήριο που συγκροτείται θα γίνει τελικά "μπούμερανγκ" για τη συντηρητική παράταξη.
Το 2ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ συγκαλείται τον Σεπτέμβριο του 1990 σε ατμόσφαιρα έντονης αυτοκριτικής. Εκδηλώνεται παράλληλα μια δημιουργική προσπάθεια για την ανασύνταξη των δυνάμεων του Κινήματος και αποφασίζεται η πολιτική στρατηγική του ΠΑΣΟΚ απέναντι στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Το 2ο Συνέδριο επανεκλέγει ομόφωνα τον Ανδρέα Παπανδρέου Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Θεσμοθετείται για πρώτη φορά η θέση του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, που συνέρχεται στο "Πεντελικό" και εκλέγει Γραμματέα τον Άκη Τσοχατζόπουλο.Από το 1990 και μέχρι το 1994 συμβάλλει ως γραμματέας της Κ.Ε. με δυναμισμό, πρωτοβουλία, προγραμματισμό και έντονη ιδεολογική δουλειά στη μετεξέλιξη του Κινήματος σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό σοσιαλιστικό κόμμα. Από τη θέση αυτή βλέπει τον Ανδρέα Παπανδρέου να αθωώνεται το 1992 στο Ειδικό δικαστήριο και την ίδια χρονιά συμβάλλει καθοριστικά, για να πετύχει το ΠΑΣΟΚ την πρώτη σημαντική ήττα της κυβέρνησης Μητσοτάκη με την επαναληπτική εκλογή στην Β’ Αθηνών, που έγινε ο καταλύτης της επερχόμενης ανατροπής
.Η αντίστροφη μέτρηση για την πτώση της κυβέρνησης έχει αρχίσει και τον Οκτώβριο του 1993 το ΠΑΣΟΚ επανέρχεται στη διακυβέρνηση της χώρας με ποσοστό 47%. Παίρνει την εντολή να υλοποιήσει μια στρατηγική ανάπτυξης για τη χώρα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εκλέγεται για τρίτη τετραετία Πρωθυπουργός.Αναλαμβάνει Υπουργός Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Προώθησε την ολοκλήρωση της στρατηγικής αποκέντρωσης, της περιφερειακής ανάπτυξης και του δημοκρατικού προγραμματισμού, με τον νόμο 2218/94, που θεσμοθέτησε την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και την Περιφερειακή Κρατική Διοίκηση.
Τον Οκτώβριο του 1994 εκλέγονται οι πρώτοι αιρετοί νομάρχες και τα Νομαρχιακά Συμβούλια.
Το έργο αυτό, που υπήρξε ανεκπλήρωτο αίτημα πολλών δεκαετιών, οδηγεί στην αποκέντρωση του παραδοσιακού συγκεντρωτικού κράτους και αναδεικνύει την Ελληνική Περιφέρεια σε αυτοτελή πόλο κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξηςΤο πρώτο εξάμηνο του 1994 ως πρόεδρος της Επιτροπής Μεγάλων Έργων, συνέβαλε στην προώθηση σημαντικών έργων υποδομής (Αεροδρόμιο Σπάτων, Λεωφόρος Σταυρού - Ελευσίνας, Εκτροπή Αχελώου κ.α.).
Τον Απρίλιο του 1994 το 3ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ αποφασίζει ουσιαστικές αλλαγές στο Καταστατικό του Κινήματος και επικυρώνει την κυβερνητική πορεία. Γίνεται στη σκιά των μεγάλων αλλαγών, που συντελέστηκαν λίγα χρόνια πριν και στην αναζήτηση νέων δρόμων. Επανεκλέγεται ομόφωνα ο Ανδρέας Παπανδρέου Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Κεντρικό θέμα αποτέλεσε η κατοχύρωση του ασυμβίβαστου του Γραμματέα της Κ.Ε με τη θέση κυβερνητικού στελέχους. Γεγονός που είχε ως συνέπεια ο Άκης να παραιτηθεί από την κυβέρνηση ως Υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, για να γίνει ο Γραμματέας του Κόμματος
. Το 1995 η Ένωση Σοσιαλιστικών Κομμάτων Ευρώπης μετατρέπεται στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ – PES) και ο Άκης Τσοχατζόπουλος εκλέγεται αντιπρόεδρος, θέση που κατέχει μέχρι σήμερα.
Λόγω της επιδείνωσης της υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου και την είσοδό του στο Ωνάσειο αναλαμβάνει χρέη αναπληρωτή πρωθυπουργού και εκπροσωπεί την ελληνική κυβέρνηση στη σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται αποδεκτή η πρότασή του: το νέο ευρωπαϊκό νόμισμα να έχει στην πρώτη του έκδοση την αναγραφή και στα ελληνικά του λογοτύπου ευρώ, παρόλο που η Ελλάδα δεν είχε πετύχει την σύγκλιση στην ΟΝΕ.
Επίσης σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής αποφασίζεται από τους Αρχηγούς των κρατών μελών να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με την Κυπριακή Δημοκρατία, γεγονός που για πρώτη φορά ανοίγει οριστικά το δρόμο για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., οκτώ χρόνια αργότερα. Στις 17 Ιανουαρίου 1996, ο Ανδρέας, που βρίσκεται πάνω από δυο μήνες στο νοσοκομείο βαριά άρρωστος, παραιτείται και η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ συνεδριάζει την επόμενη ημέρα για την εκλογή του πρωθυπουργού. Υποψήφιοι είναι οι Κώστας Σημίτης, ο Ακης Τσοχατζόπουλος, ο Γεράσιμος Αρσένης και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος. Στην πρώτη ψηφοφορία οι δύο πρώτοι ισοψηφούν με 53 ψήφους και ακολουθεί ο Γ. Αρσένης με 50 ψήφους! Στη δεύτερη πρωθυπουργός εκλέγεται ο Κώστας Σημίτης με διαφορά 9 ψήφων από τον Ακη Τσοχατζόπουλο (86 - 75), ενώ υπάρχουν και 6 λευκά.Κατά τη διάρκεια των επομένων μηνών προετοίμασε νομοσχέδιο για την εισαγωγή ενός νέου θεσμού κοινωνικού ελέγχου της Δημόσιας Διοίκησης: τον "Συνήγορο του Πολίτη", που εγκρίθηκε από την εθνική διακομματική επιτροπή για να ψηφιστεί στη συνέχεια από την βουλή.Προώθησε επίσης την υλοποίηση του προγράμματος εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης "Κλεισθένης", με την αξιοποίηση κοινοτικών πόρων και εξασφάλισε την επικύρωση από την Βουλή των Διεθνών συμβάσεων 151 και 154 για τις ελεύθερες Συλλογικές Διαπραγματεύσεις στο Δημόσιο Τομέα.
Με τον νόμο 2429/96 καθιέρωσε τους όρους χρηματοδότησης των κομμάτων, διαφάνειας και ελέγχου των εκλογικών δαπανών των κομμάτων και των υποψηφίων βουλευτών εξασφαλίζοντας ισότιμους όρους διεξαγωγής εκλογών.
Τον Ιούνιο του 1996 αποβιώνει ο Ανδρέας Παπανδρέου και αμέσως μετά πραγματοποιείται το 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος διεκδικεί τη θέση του Προέδρου. Μετά από δραματικές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις, που παρακολουθεί άφωνο το πανελλήνιο, εκλέγεται στη θέση του Προέδρου ο Κώστας Σημίτης.Τον Σεπτέμβριο του 1996 το ΠΑΣΟΚ κερδίζει και πάλι τις εκλογές με στόχο να οδηγήσει τη χώρα στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος αναλαμβάνει στο τέλος του 1996 Υπουργός Εθνικής Άμυνας και εργάζεται για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε μια περίοδο κατά την οποία σημειώνονταν μέχρι και 400 παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου ημερησίως!
Προωθεί την Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας και Άμυνας της χώρας, δεκαπενταετούς πρόβλεψης, με σκοπό την εξασφάλιση της αμυντικής στρατιωτικής επάρκειας και την αποτελεσματική αυτοαπόδοση στις ένοπλες δυνάμεις. Αξιοποιώντας τα συλλογικά όργανα της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων (ΣΑΜ) και τα αντίστοιχα θεσμικά όργανα της πολιτείας (ΚΥΣΕΑ) εξασφαλίζει το 2000 την έγκριση της στρατηγικής Αμυντικής Αναθεώρησης των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας καθιερώνοντας τη νέα δομή δυνάμεων και νέες παροχές ισχύος.
Προωθεί με έγκριση του ΚΥΣΕΑ το πρώτο πενταετές εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας, που επιτρέπει τον πλήρη εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων που αποκτούν σύγχρονα όπλα.
Προωθεί τη διαρκή μείωση της στρατιωτικής θητείας - από το 2000 σταδιακή μείωση θητείας κατά δύο μήνες ώστε το 2003 να υπηρετούν για 12 μήνες μόνο – τούτο επιτυγχάνεται με την σταδιακή μετεξέλιξη του θεσμού των οπλιτών πενταετούς θητείας σε μόνιμους επαγγελματίες οπλίτες. Τα πρώτα βήματα για μερικά επαγγελματικό στρατό, με υψηλή αμυντική και επιθετική ικανότητα συντελούνται σταθερά.
Ανοίγει το πεδίο στην έρευνα και την τεχνολογία και το ΚΥΣΕΑ αποφασίζει 1% του κόστους του εξοπλισμού να αποτελεί ετήσια την στήριξη της έρευνας και τεχνολογίας στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η πρότασή του για το Στρατιωτικό Πανεπιστήμιο δεν προχωρεί, καθώς ο πρωθυπουργός αποδέχεται τις ενστάσεις του υπουργού Παιδείας.Στις δημοσκοπήσεις είναι πλέον στις πρώτες θέσεις. Απαντά γι αυτό: «Είμαι ο ίδιος, δεν άλλαξα -άλλαξε απλώς η παραμορφωτική εικόνα που υπήρχε πριν για μένα. Ίσως, γιατί, μετά την απώλεια του Ανδρέα Παπανδρέου, έπαψα να είμαι φορτωμένος με προβλήματα και ευθύνες μεγάλου μέρους του ΠΑΣΟΚ. Ενεργώ, πλέον, ως άτομο, και κρίνομαι γι' αυτό». Το 1999 στο 5ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, μέσα από έντονο αλλά ουσιαστικό διάλογο, αποφασίστηκε το πολιτικό πλαίσιο δράσης και οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ για τα προβλήματα της χώρας και τις προκλήσεις της Νέας Εποχής. Για άλλη μια φορά τονίσθηκε η θέληση και η απόφαση όλων για συλλογική δράση και συστράτευση στην επίτευξη των στόχων του Κινήματος.Στην εκλογική αναμέτρηση του Απριλίου 2000 το ΠΑΣΟΚ κατακτά την οριακή πλειοψηφία ( 43.79% έναντι 42,73% της Ν.Δ.) και εκλέγει 158 βουλευτές. Η Ελλάδα εισέρχεται τον Ιούνιο στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Εκλέγεται πρώτος βουλευτής στην Α’ εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης.
Το 2001 πραγματοποιείται το 6ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Επιτυγχάνεται πολιτική συμφωνία στη στρατηγική του Κινήματος, η οποία στηρίζεται στην πλατφόρμα που κατέθεσε ο Άκης Τσοχατζόπουλος. Οι θέσεις που υιοθετούνται έχουν συμπεριληφθεί λίγο πριν από το συνέδριο στα «Τετράδια πολιτικής σκέψης», το πρώτο βιβλίο με τις προσωπικές απόψεις του για την Ελλάδα στη νέα εποχή. Στις 24 Οκτωβρίου 2001 αναλαμβάνει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Δίνει προτεραιότητα στην ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, προωθεί συμφωνίες για το φυσικό αέριο και εγκαινιάζει μαζί με τον Σκοπιανό πρωθυπουργό Λιούπτσκο Γκεοργκίεφσκι τον αγωγό μεταφοράς αργού πετρελαίου Θεσσαλονίκης - Σκοπίων.
Διατυπώνει μια νέα στρατηγική οικονομική πολιτική με τη βιώσιμη, ολοκληρωμένη δημοκρατική ανάπτυξη, που έχει βασική της αρχή την ενίσχυση και την ολοκλήρωση της περιφερειακής ανάπτυξης, με τη μεταφορά του κέντρου των αποφάσεων στις τοπικές παραγωγικές δυνάμεις.
Αναμορφώνει θεσμούς και προωθεί νέα στρατηγική, με νέα πολιτική για τον τουρισμό ώστε να ενδυναμώσει στο νέο περιβάλλον τη διεθνή θέση της χώρας στην παγκόσμια τουριστική αγορά και υιοθετεί τη στροφή σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που θα πλαισιώνουν το παραδοσιακό τουριστικό προϊόν, του ήλιου και της θάλασσας.Στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 2003, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διάχυση της ευρωπαϊκής έρευνας και τεχνολογίας στις χώρες των Βαλκανίων και της ευρύτερης Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τον Σεπτέμβριο του 2003 η κυβέρνηση προβάλλει τη Χάρτα Πραγματικής Σύγκλισης και διαμορφώνει τη στρατηγική της προς το 2008.
Επιδιώκει να δημιουργήσει πόλους καινοτομίας στην περιφέρεια, στους οποίους οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα συναντούν τους ερευνητές, τα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα, για να αναπτύσσουν επωφελείς (αλλά και υποχρεωτικές στα δεδομένα του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού) συνέργιες, με κοινό στόχο ανταγωνιστικότερα προϊόντα και υπηρεσίες, που στηρίζονται σε περισσότερη παραγωγή, περισσότερες καινοτομίες και καλύτερη ποιότητα.Τον Δεκέμβριο του 2003, πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού του 2004, ο Κ. Σημίτης ανακοινώνει την απόφασή του για πρόωρες εκλογές.
Τον Ιανουάριο του 2004 Κ. Σημίτης ανακοινώνει ότι δεν θα ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ στις επερχόμενες εκλογές, παραιτείται από πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και προτείνει τον Γ. Παπανδρέου για διαδοχό του
Τον Φεβρουάριο του 2004 εκλέγεται ο Γ. Παπανδρέου ως νέος Πρόεδρος του κόμματος.
Στις εκλογές της 8ης Μαρτίου του 2004 το ΠΑΣΟΚ υφίσταται βαριά εκλογική ήττα και εκλέγει 114 βουλευτές . Ο Α. Τσοχατζόπουλος εκλέγεται βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης.
Τον Ιούλιο του 2004 ο Α. Τσοχατζόπουλος παντρεύεται τη Βασιλική Σταμάτη με πολιτικό γάμο στο Δημαρχείο Συκεών της Θεσσαλονίκης και με θρησκευτικό γάμο στην ορθόδοξη εκκλησία του Παρισιού.
.
