1. ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ
Περισσότεροι από εκατόν επίσκοποι, ως εκπρόσωποι των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών των τριακοσίων εκατομμυρίων Ορθοδόξων απ’ όλο τον κόσμο και δυο χιλιάδες Ιερομόναχοι, ιερείς, διάκονοι και μοναχοί και πλήθη κόσμου με επικεφαλής τους Πατριάρχες Ρωσίας Αλέξιο και Σερβίας Παύλο και τη συμμετοχή του Προέδρου της Ρωσίας κ. Πούτιν πραγματοποιήθησαν τελευταίως στη Ρωσία πανορθόδοξοι εορτασμοί για την εκατονταετηρίδα από την ανακήρυξη του αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ σε άγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας το 1903.
Ταξιδεύοντας οι επίσημοι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών με ειδικό τραίνο για οκτακόσια χιλιόμετρα από την Μόσχα, όπου βρίσκεται το Μοναστήρι που έζησε ο άγιος Σεραφείμ, γίναμε μάρτυρες της νέας αλλαγής που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια στη Ρωσία, αλλά και για τις μεγάλες προοπτικές που διαγράφονται για την Ορθοδοξία να συμβάλει δυναμικά και γόνιμα στην πνευματική ατροφία της εποχής μας για να ζήσουμε σε ένα καλύτερο ανθρώπινο κόσμο που θα βασιλέψει η αγάπη και η ειρήνη.
Το αξιοσημείωτο στοιχείο των εορτασμών ήταν ότι για πρώτη φορά μετά το 1917 είχαμε ειδική άδεια να επισκεφθούμε προσωπικά την δασώδη περιοχή που έζησε κι έδρασε ο άγιος Σεραφείμ. Η περιοχή αυτή από τη δεκαετία του 1920 είναι ειδική στρατιωτική αποκλεισμένη ζώνη όπου στην συνέχεια αναπτύχθηκε σε πυρηνική ζώνη. Έτσι για λόγους υψηλής ασφαλείας εξακολουθεί να είναι μια περιοχή απαγορευμένη και ελεγχόμενη. Μέσα όμως στα πλαίσια της άριστης συνεργασίας που υπάρχει στην σύγχρονη Ρωσία μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας έγινε πραγματικότητα η μετάβασή μας εκεί κι ειδικοί Πανορθόδοξοι εορτασμοί που συμπεριλάμβαναν τα εγκαίνια ενός μεγαλοπρεπούς Ιερού Ναού που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ, όπου μάλιστα φυλάσσονται και τα σεπτά λείψανα του αγίου.
11α. ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ
Ο Πρόχορος Μοσνίν, ο μετέπειτα άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, γεννήθηκε στο Κουρκσκ της Ρωσίας στις 19 Ιουλίου 1759. Πρίν ακόμη γίνει τριών χρονών έμεινε ορφανός από πατέρα, τον μακαριστό Ισίδωρο. Η δυναμική μητέρα του, η Αγάθη, συνέχισε τις εργασίες του συζύγου της για να μεγαλώσει τα παιδιά της, που ήταν η εργολαβία κατασκευής καμπαναριών. Μάλιστα σε μια άτυχη στιγμή όταν ο μικρός Πρόχορος ήταν επτά ετών και βρισκόταν μαζί με τη μητέρα του στην κορυφή ενός καμπαναριού που τέλειωνε το κτίσιμο του, γλίστρισε κι έπεσε κάτω στο έδαφος από 85 μέτρα ύψος. Η μητέρα του κι οι εργάτες έκλαιγαν για τον άδικο χαμό του παιδιού. Προς μεγάλη έκπληξιν όλων όμως κατά ένα παράξενο κι απίστευτο τρόπο είδαν τον μικρό Πρόχορο να σηκώνεται από το έδαφος και να περπατά φυσιολογικά. Ήταν το πρώτο θαύμα που έζησε ο μικρός, αλλά και σημάδι για τη μητέρα του ότι το παιδί της είχε μια αποστολή από τον Θεό. Στην ηλικία των δέκα ετών αρρώστησε βαριά κι οι γιατροί τον είχαν ξεγραμμένο. Τελικά του εμφανίστηκε η Παναγία όπου τον εθεράπευσε, κάτι που εσυνέβη στη ζωή του μετά αρκετές φορές.
Παράλληλα με τη φοίτηση του σε κανονικό σχολείο μελετούσε ο ίδιος συστηματικά την αγία Γραφή και βίους αγίων, μέχρι που γνώρισε στη Λαύρα των Σπηλαίων Κιέβου τον Γέροντα Στάρετς Δοσίθεο που τον παρεκίνησε σε ηλικία 19 ετών το 1778 να προσέλθει ως δόκιμος-μοναχός στη Μονή του Σάρωφ έχοντας πλέον ως Γέροντα του τον Στάρετς Ιωσήφ.
Στο Μοναστήρι ο νεαρός Πρόχορος έδειξε ιδιαίτερη επιμέλεια και υπακοή σε όλα τα χρόνια της δοκιμασίας του. Ταυτόχρονα διακρίθηκε στο διακόνημα του μαραγκού της Μονής κι όλοι τον φώναζαν ο Πρόχορος ο ξυλουργός. Εκεί που έδινε όμως ιδιαίτερη βαρύτητα στην καθημερινή του ζωή ήταν στη Νηστεία, στην Άσκηση με αμέτρητες μετάνοιες και την Προσευχή. Από τα είκοσι του μέχρι την ηλικία των εικοσιτριών ετών αρρώστησε πάλι βαριά με υδρωπικία που τον κράτησε ακίνητο στο κρεββάτι, όπου θεραπεύθηκε πάλι με θαύμα με εμφάνιση της Παναγίας ενώπιόν του.
Στις 13 Αυγούστου το 1786, μετά από οκτώ χρόνια δοκιμασία, εκάρη μοναχός σε ηλικία 27 ετών παίρνοντας το όνομα Σεραφείμ. Το Φθινόπωρον του ίδιου έτους εχειροτονήθη διάκονος και μετά από επτά χρόνια στις 2 Σεπτεμβρίου το 1793 σε ηλικία 34 ετών Ιερομόναχος.
Με την άδεια του Ηγουμένου του το επόμενο έτος, το 1794, σε ηλικία 35 ετών αποσύρεται μια έρημη καλύβα στο δάσος για περισσότερη άσκηση και πνευματικό αγώνα. Για δέκα χρόνια ζει στην απομόνωση ακολουθώντας τους αυστηρούς μοναχικούς κανόνες του αγίου Παχωμίου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας. Συγκεντρώνεται περισσότερο στη προσευχή και τη Νηστεία, στη μελέτη της αγίας Γραφής και στους βίους των αγίων. Σε διάφορες περιοχές δίνει τα ονόματα των αγίων ζώντας όπως ο Ιησούς Χριστός. Ο Πνευματικός του αγώνας ανακόπτεται όταν στις 12 Σεπτεμβρίου το 1804 δέχεται επίθεση ληστών, κακοποιείται άγρια κι αναγκάζεται να επιστρέψει στο Μοναστήρι του κατάκειτος για θεραπεία. Μετά από πέντε μήνες επιστρέφει πάλι στο δάσος, για να παραμείνει όμως πλέον για όλη του τη ζωή μετά το άγριο ξύλο που δέχθηκε από τους ληστές καμπούρης και με ένα μπαστούνι για να μπορεί να σταθεί στα πόδια του. Ο ασκητικός του αγώνας συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση και επιμονή. Ακολουθώντας το παράδειγμα των Στυλιτών ασκητών που για όλη τους τη ζωή έμεναν σε ένα στύλο προσευχόμενοι και νηστεύοντας αποφάσισε να παραμείνει για χίλιες νύκτες και χίλιες ημέρες προσευχόμενος πάνω σε μια πελώρια πέτρα κάνοντας μια μικρή διακοπή για ελάχιστο φτωχικό και λιτό φαγητό από χόρτα.
Το 1807 ο Ηγούμενος του Μοναστηριού του πεθαίνει κι όλοι οι Μοναχοί τον προτείνουν να γίνει ο νέος τους Ηγούμενος, αρνείται όμως επίμονα ότι είναι ανάξιος για τέτοια υψηλή θέση και προτιμά να συνεχίσει τον ασκητικό του αγώνα με περισσότερη επιμονή κι αυστηρότητα, αρχίζοντας τον πνευματικό αγώνα της άσκησης της σιωπής. Για τρία χρόνια δεν μιλούσε σε κανένα, ακολούθησε την άσκηση της απόλυτης σιωπής επιδιώκοντας την τέλεια επικοινωνία με το Θεό.
Το 1810 ο νέος Ηγούμενος της Μονής Νήφων τον ανάγκασε λόγω επιδεινώσεως της υγείας του να επιστρέψει στη Μονή για θεραπεία, συνεχίζοντας όμως τον πνευματικό του αγώνα της άσκησης της απόλυτης σιωπής και του εγκλεισμού του στο κελλί του με χίλιες μετάνοιες την ημέρα και με καθημερινή τυπική διάταξη προσευχής με Όρθρο καθημερινά μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας. Παράλληλα κάθε Δευτέρα διάβαζε το κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο, την Τρίτη το κατά Μάρκον, την Τετάρτη το κατά Λουκά, την Πέμπτη το κατά Ιωάννη, την Παρασκευή τους Χαιρετισμούς του Σταυρού και τις Πράξεις των Αποστόλων και το Σάββατο τους Χαιρετισμούς των αγίων Πάντων και τις επιστολές των Αποστόλων. Είχε μια ιδιαίτερη ευλάβεια στην εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφυλούσας. Στις μεγάλες εορτές και τις Κυριακές κοινωνούσε των Αχράντων Μυστηρίων στο κελλί του. Ήταν αυστηρός στην έγκλειστη ζωή και δεν άνοιγε την πόρτα του ούτε σε Επισκόπους που ήθελαν να τον επισκεφθούν.
11β. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
Τελικά μετά από θεία όραση από την Παναγία, ύστερα από 37 χρόνια συνεχή άσκηση, με αποκορύφωμα τα πέντε χρόνια της περιόδου του εγκλεισμού και της σιωπής (1810-1815), σε ηλικία 56 ετών ανοίγει το κελλί του προς έκπληξιν όλων κι ευλογεί ένα νέο ζευγάρι που ζήτησε την ευλογία του και τις προσευχές του για να τεκνοποιήσουν. Τα πρώτα πέντε χρόνια δεχόταν επισκέπτες, τους ευλογούσε και τηρούσε σιωπή. Από το 1820, σε ηλικία 61 ετών άρχισε τις συζητήσεις και τις πατρικές συμβουλές προς τους επισκέπτες του που τον επισκέπτονται στο κελλί του. Ταυτόχρονα γίνεται και Πνευματικός Πατέρας των Μοναχών στο Γυναικείο Μοναστήρι του Ντιβέγιεβο. Ήταν τόσοι πολλοί οι επισκέπτες από ολόκληρη τη Ρωσία που αναγκάζεται το 1825 να αφήσει το κελλί του και να πάει πίσω στο δάσος όπου δέχεται τον κόσμο και γίνεται ο πνευματικός τους καθοδηγητής. Αποκτά φήμη μεγάλου Στάρετς Γέροντος. Με τις προσευχές του γίνονται μεγάλα θαύματα, θεραπεύονται ασθενείς και άτεκνα ζευγάρια αποκτούν παιδιά. Ζητούσε από όλους τους επισκέπτες του ενίσχυση της πίστεως τους και συνεχή προσευχή. Ταυτιζόταν με τους ανθρώπους και με τον πόνο τους, έκλαιγε μαζί τους. Έδειχνε πάντοτε μια γνήσια ταπείνωση, απλότητα και μια ζεστασιά αγάπης. Το ποιμαντικό του έργο κράτησε όσα και τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, από το 1825 μέχρι τις 2 Ιανουαρίου το 1833 που κοιμήθηκε οσιακά σε ηλικία 74 ετών.
Η φιλική σχέση που είχε με τη φύση και η συμβίωση του με τις άγριες αρκούδες της Ρωσίας κάνουν τον άγιο Σεραφείμ ένα επίκαιρον άγιο της εποχής μας, τον προστάτη άγιο του Περιβάλλοντος που έχει σχέση με την ευθύνη όλων μας να προστατεύσουμε το Περιβάλλον μας για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε.
Μίλησε με αγωνία για την παγκόσμια ψυχρότητα του ανθρώπου ως προς την πίστη και γενικότερα για την αδιαφορία του σύγχρονου ανθρώπου προς το Θεό και για την τάση της εγκαταλείψεως της αληθινής χριστιανικής ζωής.
Τόνισε ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η απόκτηση του αγίου Πνεύματος, η εν Χριστώ δηλαδή σωτηρία με την άξια συμμετοχή μας στα άγια Μυστήρια της Εκκλησίας μας. Τόνισε ότι αυτή η δυνατότητα είναι προσιτή σε όλους τους ανθρώπους κι ότι το μόνο εμπόδιο είναι η απουσία από τη ζωή μας η σταθερή απόφαση για πνευματική ζωή.
Σκοπός λοιπόν της Χριστιανικής ζωής για τον άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ είναι η απόκτηση του αγίου Πνεύματος. Τόνιζε συνέχεια στους πιστούς, αλλά και σε μας σήμερα «Να έχετε ειρήνη στην καρδιά και χιλιάδες άνθρωποι γύρω σας θα σωθούν».
Ο κόσμος τον σεβόταν ως άγιο όταν ακόμη ήταν ζωντανός. Τελικά όμως επίσημα η Εκκλησία της Ρωσίας τον ανακήρυξε κι επίσημα άγιον με την ανακομειδή των λειψάνων του με μεγάλες λιτανείες με επικεφαλής τον Πατριάρχη και τον Τσάρο το 1903.
Μια από τις προφητείες του αγίου Σεραφείμ που τον έκαναν επίκαιρο στην εποχή μας ήταν η αναφορά του στην επανάσταση του Κομμουνισμού κι η βασιλεία της αθεϊας για εβδομήντα χρόνια κι μετά η δόξα πάλι της Ορθοδοξίας παντού.
11γ. ΤΑ ΑΓΙΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΑΙ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ
Τα άγια λείψανα του αγίου Σεραφείμ είχαν συληθεί το 1920 από την Μονή του Σάρωφ και εξαφανίσθησαν μέχρι την ανεύρεση τους τις 11 Ιανουαρίου 1991 στην αγία Πετρούπολη στο υπόγειο του Καθεδρικού Ναού του Καζάν που τον είχαν μετατρέψει οι Κομμουνιστές σε Μουσείο της αθεϊας. Στη συνέχεια έγινε η μεταφορά τους στο Πατριαρχικό Ναό των Θεοφανείων στη Μόσχα και μετά την 1 Αυγούστου το 1991 με επίσημη πορεία 720 χιλιομέτρων στο Ντιβέγιοβο, στη Μονή του Σαρώφ. Ο Ναός που ήταν αφιερωμένος στον άγιο Σεραφείμ είχε μετατραπεί σε Δημοτικό Θέατρο. Μέσα στα πλαίσια των καλών σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στη Ρωσία το κτίριο αυτό επιστράφηκε ξανά στην Εκκλησία της Ρωσίας και μετατράπηκε πάλι σε Ναό. Είναι ο Ναός του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ όπου είχα τη τιμή με τους υπόλοιπους Αρχιερείς των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών να συλλειτουργήσουμε μαζί με τον Πατριάρχη της Ρωσίας κ. Αλέξιο και την παρουσία του Προέδρου της χώρας κ. Πούτιν έγιναν τα εγκαίνια του Ναού και ετοποθετήθησαν τα άγια λείψανα του αγίου Σεραφείμ την 1ην Αυγούστου 2003 (με το παλαιό ημερολόγιο 19 Ιουλίου, την ημέρα που γεννήθεκε ο άγιος).
Με τη διδασκαλία του και το μεγαλείο της αγιότητος του ο άγιος Σεραφείμ έγινε οικουμενικός άγιος της Εκκλησίας μας που το ζωντανό του παράδειγμα αποτελεί προσκλητήριο για όλους μας να ζήσουμε πνευματική ζωή για να έχουμε ακεραία την ελπίδα της εν Χριστώ σωτηρίας μας.
Πηγη Ι.Μητροπολις Ζιμπαμπουε
