ΠΑΣΧΑ 2011
Ο πόνος μέσα στό φως της Αναστάσεως
Πιστεύω “εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν …
παθόντα καί ταφέντα καί αναστάντα”
Πιστεύω “εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν …
παθόντα καί ταφέντα καί αναστάντα”
Γιορτάζουμε με αγαλλίαση το ζωηφόρο Άγιον Πάσχα! Αλλά δεν αγνοο?με την οδυνηρή πραγματικότητα της καθημερινότητός μας, τον πόνο, την αδικία, την αρρώστια, τον θάνατο. Το Πάσχα είναι μια εμπειρία έντονη, συμβολική, όπου το πένθος και ο θρήνος δίνουν τη θέση τους στη χαρά της Αναστάσεως.
Προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση, ο Χριστός αντιμετώπισε κατάματα τον πόνο. Παρηγόρησε, στήριξε, ταυτίστηκε με αυτούς που υποφέρουν: “Eφ' όσον εποιήσατε ενί τούτων τών ?δελφών μου τών ελαχίστων, εμοί εποιήσατε” (Ματθ. 25:40). Και τελικά, έζησε ο ίδιος τον ψυχικό και σωματικό πόνο σ' όλη του την ένταση: εγκατάλειψη, προδοσία, αποδοκιμασία από τον λαό που ευεργέτησε, απόρριψη από τους θρησκευτικούς ηγέτες, εξευτελισμό από την κρατική εξουσία, με αποκορύφωμα την οδύνη του Σταυρο?. Ο Σωτήρας του κόσμου προσέλαβε τον πόνο στον απόλυτο βαθμό.
* *
Πιστεύω στον “σταυρωθέντα υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς”.
Το Πάθος του Χριστού, το οποίο οργανικά συνδέεται με την Ανάσταση, έχει ευρύτερο λυτρωτικό νόημα. Όπως είχε προφητεύσει ο Ησαίας, αθώος Αυτός, “εν τοις ανόμοις ελογίσθη· και αυτός αμαρτίας πολλών ανήνεγκεν και διά τας αμαρτίας αυτών παρεδόθη” (Ησ. 53:12). Όλο το άλγος και όλη η αμαρτία της ανθρωπότητος συγκεντρώθηκαν επάνω Του. Τα ανέλαβε εκουσίως εν αγάπη. Και επέτυχε για όλους τη σωτηρία (Ησ. 53:5). Μετά το πάθος και την ταφή Του, ο Χριστός τριήμερος ανέστη συνεγείροντας ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. “Ο του Κυρίου θάνατος αφθαρσίας αρχή της όλης φύσεως γέγονε”, εξηγεί ο Άγιος Μάξιμος. Και ο εκκλησιαστικός υμνωδός φωτίζει το μυστήριο: “Δια θανάτου το θνητόν,/ δια ταφής το φθαρτόν μεταβάλλεις,/ αφθαρτίζεις γαρ θεοπρεπέστατα/ απαθανατίσας το πρόσλημα” (Κανών Μ. Σαββάτου, ωδή ε΄). Ο Χριστός, ο Οποίος σαρκωθείς προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση, νίκησε τον θάνατο για λογαριασμό όλης της ανθρωπότητος. Αυτό το λυτρωτικό μήνυμα εααγγελίζεται η σημερινή γιορτή της Αναστάσεως. Και καλεί όλους μας να βγούμε από τα νέφη της καταθλίψεως και να δούμε την προοπτική της ζωής μας μέσα σε φώς αιώνιας ελπίδος.
* *
Ο Χριστός δεν παρότρυνε τους δικούς Του σε κάποια στωική απάθεια, δεν υποσχέθηκε άνετο και ανθόσπαρτο βίο, δεν μας παραμύθησε με αισιόδοξες αοριστολογίες. Απεναντίας, αποκάλυψε ότι οι δοκιμασίες δεν είναι χωρίς νόημα· δεν είναι είσοδος στην άβυσσο της απελπισίας. Προειδοποίησε τον καθένα μας, “εν τω κόσμω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον” (Ιω. 16:33). Ο πόνος, μέσα στο φως της Αναστάσεως, απαλύνεται, μεταμορφώνεται. Φέρνει στην επιφάνεια κρυμμένες δυνάμεις αντοχής και ζωτικότητος. Σαν φωτιά, καθαίρει τα ψήγματα χρυσού που κρύβονται στην ψυχή μας.
Τη νικηφόρο εμπειρία κοινωνίας με τον “παθόντα, ταφέντα καί αναστάντα” Χριστό βίωσαν εκατομμύρια χριστιανοί μάρτυρες, που έζησαν ενωμένοι μαζί Του. Με την αναστάσιμη βεβαιότητα να πάλλει στην καρδιά του, ο Απόστολος Παύλος εκτελούσε την αποστολή του δηλώνοντας “πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ” (Φιλιπ. 4:13). Οι δοκιμασίες μεταβλήθηκαν σε μυστικό χάρισμα για τους αφοσιωμένους μαθητές. Το σθένος και η αντοχή τους στηρίχθηκαν στην εμπειρία της αναστάσεως του Χριστού. Επιγραμματικά η Αποκάλυψη συνόψισε αυτή την αναστάσιμη βεβαιότητα. “Μη φοβού· εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζών, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζών ειμι εις τους αιώνας των αιώνων, καί έχω τας κλείς του θανάτου και του άδου” (Αποκ. 1:17-18).
* *
Οι χριστιανοί δεν αγνοούμε τή σκληρή πραγματικότητα της ζωής. Γνωρίζουμε όμως επί πλέον, ότι το ανθρώπινο μυστήριο δεν εξαντλείται στις προοπτικές του παρόντος βίου. Ακολουθώντας τον Χριστό, πορευόμαστε μέσα στο φως της Αναστάσεως, σε μια συνεχή ανανέωση.
Η πίστη στον “παθόντα καί ταφέντα καί αναστάντα” Κύριο και η υπαρξιακή σχέση μαζί Του διοχετεύουν στην ψυχή καρτερία και υπομονή, δύναμη αντιστάσεως στην κατάθλιψη, γενναία αντοχή και εσωτερική ειρήνη. Από τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο αντλούμε δύναμη για να υπερνικουμε, με συνειδητή μετάνοια, την ενδόμυχη θλίψη που προξενούν τα λάθη και οι αμαρτίες μας. Να υπομένουμε με ανεξικακία τον πόνο που προκαλούν οι σδικίες, οι κατατρεγμοί, καθώς και η εγκατάλειψη και η προδοσία από ανθρώπους που ?γαπήσαμε και ευεργετήσαμε.
Συγχρόνως, αυτή η πίστη μας εμπνέει να στεκόμαστε με στοργή κοντά σε όσους υποφέρουν. Δείχνοντας σεβασμό και φροντίδα στους καταπονουμένους, εκφράζουμε με τον πιο ουσιαστικό τρόπο τη λατρεία μας προς τον παθόντα καί αναστάντα Χριστό.
* *
Η εορτή του Πάσχα, αδελφοί μου, μας βοηθεί να δούμε τον πόνο που μας πιέζει, τον καθημερινό, τον μικρό τον μεγάλο, μέχρι και την οδύνη του θανάτου, σε μια διαφορετική προοπτική. Ατενίζοντας τον σταυρωθέντα καί αναστάντα Χριστό, βιώνοντας τον πόνο μας μαζί Του, προγευόμαστε εν ειρήνη μια πολυσήμαντη Ανάσταση.
Ας μας δίνει ο αναστάς Κύριος τη δύναμη να ζούμε τον πόνο, τον σωματικό, τον ψυχικό, τον προσωπικό, αλλά και τον κοινωνικό, μέσα στο φως της Αναστάσεώς Του. Και ακόμη, να συμμεριζόμαστε με καλωσύνη τις θλίψεις των γύρω μας, φροντίζοντας να τις απαλύνουμε με την αναστάσιμη πίστη και την έμπρακτη αγάπη μας.
Χριστός ανέστη!
Προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση, ο Χριστός αντιμετώπισε κατάματα τον πόνο. Παρηγόρησε, στήριξε, ταυτίστηκε με αυτούς που υποφέρουν: “Eφ' όσον εποιήσατε ενί τούτων τών ?δελφών μου τών ελαχίστων, εμοί εποιήσατε” (Ματθ. 25:40). Και τελικά, έζησε ο ίδιος τον ψυχικό και σωματικό πόνο σ' όλη του την ένταση: εγκατάλειψη, προδοσία, αποδοκιμασία από τον λαό που ευεργέτησε, απόρριψη από τους θρησκευτικούς ηγέτες, εξευτελισμό από την κρατική εξουσία, με αποκορύφωμα την οδύνη του Σταυρο?. Ο Σωτήρας του κόσμου προσέλαβε τον πόνο στον απόλυτο βαθμό.
* *
Πιστεύω στον “σταυρωθέντα υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς”.
Το Πάθος του Χριστού, το οποίο οργανικά συνδέεται με την Ανάσταση, έχει ευρύτερο λυτρωτικό νόημα. Όπως είχε προφητεύσει ο Ησαίας, αθώος Αυτός, “εν τοις ανόμοις ελογίσθη· και αυτός αμαρτίας πολλών ανήνεγκεν και διά τας αμαρτίας αυτών παρεδόθη” (Ησ. 53:12). Όλο το άλγος και όλη η αμαρτία της ανθρωπότητος συγκεντρώθηκαν επάνω Του. Τα ανέλαβε εκουσίως εν αγάπη. Και επέτυχε για όλους τη σωτηρία (Ησ. 53:5). Μετά το πάθος και την ταφή Του, ο Χριστός τριήμερος ανέστη συνεγείροντας ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. “Ο του Κυρίου θάνατος αφθαρσίας αρχή της όλης φύσεως γέγονε”, εξηγεί ο Άγιος Μάξιμος. Και ο εκκλησιαστικός υμνωδός φωτίζει το μυστήριο: “Δια θανάτου το θνητόν,/ δια ταφής το φθαρτόν μεταβάλλεις,/ αφθαρτίζεις γαρ θεοπρεπέστατα/ απαθανατίσας το πρόσλημα” (Κανών Μ. Σαββάτου, ωδή ε΄). Ο Χριστός, ο Οποίος σαρκωθείς προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση, νίκησε τον θάνατο για λογαριασμό όλης της ανθρωπότητος. Αυτό το λυτρωτικό μήνυμα εααγγελίζεται η σημερινή γιορτή της Αναστάσεως. Και καλεί όλους μας να βγούμε από τα νέφη της καταθλίψεως και να δούμε την προοπτική της ζωής μας μέσα σε φώς αιώνιας ελπίδος.
* *
Ο Χριστός δεν παρότρυνε τους δικούς Του σε κάποια στωική απάθεια, δεν υποσχέθηκε άνετο και ανθόσπαρτο βίο, δεν μας παραμύθησε με αισιόδοξες αοριστολογίες. Απεναντίας, αποκάλυψε ότι οι δοκιμασίες δεν είναι χωρίς νόημα· δεν είναι είσοδος στην άβυσσο της απελπισίας. Προειδοποίησε τον καθένα μας, “εν τω κόσμω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον” (Ιω. 16:33). Ο πόνος, μέσα στο φως της Αναστάσεως, απαλύνεται, μεταμορφώνεται. Φέρνει στην επιφάνεια κρυμμένες δυνάμεις αντοχής και ζωτικότητος. Σαν φωτιά, καθαίρει τα ψήγματα χρυσού που κρύβονται στην ψυχή μας.
Τη νικηφόρο εμπειρία κοινωνίας με τον “παθόντα, ταφέντα καί αναστάντα” Χριστό βίωσαν εκατομμύρια χριστιανοί μάρτυρες, που έζησαν ενωμένοι μαζί Του. Με την αναστάσιμη βεβαιότητα να πάλλει στην καρδιά του, ο Απόστολος Παύλος εκτελούσε την αποστολή του δηλώνοντας “πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ” (Φιλιπ. 4:13). Οι δοκιμασίες μεταβλήθηκαν σε μυστικό χάρισμα για τους αφοσιωμένους μαθητές. Το σθένος και η αντοχή τους στηρίχθηκαν στην εμπειρία της αναστάσεως του Χριστού. Επιγραμματικά η Αποκάλυψη συνόψισε αυτή την αναστάσιμη βεβαιότητα. “Μη φοβού· εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζών, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζών ειμι εις τους αιώνας των αιώνων, καί έχω τας κλείς του θανάτου και του άδου” (Αποκ. 1:17-18).
* *
Οι χριστιανοί δεν αγνοούμε τή σκληρή πραγματικότητα της ζωής. Γνωρίζουμε όμως επί πλέον, ότι το ανθρώπινο μυστήριο δεν εξαντλείται στις προοπτικές του παρόντος βίου. Ακολουθώντας τον Χριστό, πορευόμαστε μέσα στο φως της Αναστάσεως, σε μια συνεχή ανανέωση.
Η πίστη στον “παθόντα καί ταφέντα καί αναστάντα” Κύριο και η υπαρξιακή σχέση μαζί Του διοχετεύουν στην ψυχή καρτερία και υπομονή, δύναμη αντιστάσεως στην κατάθλιψη, γενναία αντοχή και εσωτερική ειρήνη. Από τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο αντλούμε δύναμη για να υπερνικουμε, με συνειδητή μετάνοια, την ενδόμυχη θλίψη που προξενούν τα λάθη και οι αμαρτίες μας. Να υπομένουμε με ανεξικακία τον πόνο που προκαλούν οι σδικίες, οι κατατρεγμοί, καθώς και η εγκατάλειψη και η προδοσία από ανθρώπους που ?γαπήσαμε και ευεργετήσαμε.
Συγχρόνως, αυτή η πίστη μας εμπνέει να στεκόμαστε με στοργή κοντά σε όσους υποφέρουν. Δείχνοντας σεβασμό και φροντίδα στους καταπονουμένους, εκφράζουμε με τον πιο ουσιαστικό τρόπο τη λατρεία μας προς τον παθόντα καί αναστάντα Χριστό.
* *
Η εορτή του Πάσχα, αδελφοί μου, μας βοηθεί να δούμε τον πόνο που μας πιέζει, τον καθημερινό, τον μικρό τον μεγάλο, μέχρι και την οδύνη του θανάτου, σε μια διαφορετική προοπτική. Ατενίζοντας τον σταυρωθέντα καί αναστάντα Χριστό, βιώνοντας τον πόνο μας μαζί Του, προγευόμαστε εν ειρήνη μια πολυσήμαντη Ανάσταση.
Ας μας δίνει ο αναστάς Κύριος τη δύναμη να ζούμε τον πόνο, τον σωματικό, τον ψυχικό, τον προσωπικό, αλλά και τον κοινωνικό, μέσα στο φως της Αναστάσεώς Του. Και ακόμη, να συμμεριζόμαστε με καλωσύνη τις θλίψεις των γύρω μας, φροντίζοντας να τις απαλύνουμε με την αναστάσιμη πίστη και την έμπρακτη αγάπη μας.
Χριστός ανέστη!
