Ο καρκίνος του προστάτη αδένος είναι ο πλέον διαδεδομένος καρκίνος στους άνδρες και η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Ενας στους 6 άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη. Ανιχνεύεται με την εξέταση της τιμής του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα.
Τα 50 χρόνια είναι η ηλικία που ο άνδρας οφείλει να ξεκινά τον ετήσιο έλεγχο. Για τους άνδρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη, ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά στα 45 έτη.
Σε ορισμένες περιπτώσεις που αγγίζουν το 20%, ο ασθενής μπορεί να έχει καρκίνο και ο έλεγχος να μην τον εντοπίζει. Η ακρίβεια της τιμής του PSA μπορεί να επηρεαστεί εάν υπάρχει μόνιμος καθετήρας στην ουροδόχο κύστη, εάν γίνεται επίσχεση των ούρων, εάν έχει γίνει πρόσφατα βιοψία του προστάτη ή δακτυλική εξέταση. Εάν συμβαίνει ένα από τα παραπάνω, τότε η τιμή του PSA ανεβαίνει εσφαλμένως. Για να επανέλθει στα πραγματικά της επίπεδα κι εφόσον τα παραπάνω έχουν εξαληφθεί ή παρέλθει, πρέπει να περάσει το χρονικό διάστημα των 20-22 ημερών.
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο PSA είναι μια γλυκοπρωτεΐνη (πρωτεάση) που εκκρίνεται σχεδόν αποκλειστικά από το αδενικό επιθήλιο του προστάτη αδένος.
Φυσιολογικές τιμές PSA
Νέοι άνδρες: 0-4 ng/ml
Ανδρες 40-49 ετών: 0-2,5 ng/ml
Ανδρες 50-59 ετών: 0-3,5 ng/ml
Ανδρες 60-69 ετών: 0-4,5 ng/ml
Ανδρες 70-79 ετών: 0-6,5 ng/ml
Η ηλικία είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του προστάτη. Καμία άλλη κακοήθεια δεν δείχνει τέτοια υπερβολικά θετική συσχέτιση με την ηλικία.
Το οικογενειακό ιστορικό είναι ο δεύτερος παράγοντας που αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης του καρκίνου, ειδικότερα αν έχουν νοσήσει περισσότεροι από ένας συγγενείς πρώτου βαθμού. Ο τρίτος επιβαρυντικός παράγοντας είναι η μεγάλη κατανάλωση κεκορεσμένου ζωικού λίπους, λόγω του ότι κατά τον μεταβολισμό του παράγονται ελεύθερες ρίζες που οξειδωτικά ζημιώνουν τα προστατικά κύτταρα.
Προστασία
* Βιταμίνη D: Δρα ανασταλτικά στον πολλαπλασιασμό των προστατικών κυττάρων.
* Αναστολείς Cox-2: Η χημική αυτή ουσία που περιέχουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα παρεμποδίζει την παραγωγή προσταγλανδίνων.
* Λυκοπένιο: Η αντιοξειδωτική ουσία που περιέχουν οι ντομάτες αναστέλλει την ανάπτυξη των προστατικών καρκινικών κυττάρων.
* Πράσινο τσάι: Οι πολυφαινόλες που περιέχει προκαλούν την απόπτωση των κυττάρων, αναστέλλουν την κυτταρική ανάπτυξη και απορυθμίζουν τον κυτταρικό κύκλο.
* Σελίνιο: Η λήψη της ουσίας αναστέλλει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και προκαλεί την απόπτωση των κυττάρων.
* Βιταμίνη Ε: Εχει άμεση αντιανδρογόνο δράση.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που εμφανίζει ο πάσχων από καρκίνο του προστάτη είναι μεταξύ άλλων η απόφραξη των ούρων -π.χ. δυσουρία-, η αιματουρία. Η αιματοσπερμία -κοινό σύμπτωμα των διαγνωσμένων με καρκίνο του προστάτη ανδρών- σχετίζεται με πολύ υψηλή πιθανότητα διάγνωσής του.
Θεραπευτικές μέθοδοι του καρκίνου του προστάτη
* Παρακολούθηση του ασθενούς με φυσική εξέταση κάθε φορά και συνεχής προσδιορισμός του επιπέδου της τιμής του PSA.
* Ακτινοθεραπεία. Γίνεται με δύο τρόπους: εξωτερική ακτινοθεραπεία και βραχυθεραπεία.
* Η ριζική προστατεκτομή, οπισθοηβική, λαπαροσκοπική ή περινεϊκή. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής προστατεκτομής έναντι της οπισθοηβικής προστατεκτομής είναι τα εξής: * Μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο -συνήθως μία νύχτα. **Λιγότερη απώλεια αίματος. * Ταχύτερη ανάρρωση και συντομότερη επιστροφή στις κανονικές δραστηριότητες. * Μικρότερος χρόνος παραμονής του καθετήρα στην ουροδόχο κύστη -μία εβδομάδα.
* Κρυοθεραπεία.
* Ορμονοθεραπεία.