του Σεβ. Μητρ. Ζιμπάμπουε και Αγκόλας Σεραφείμ Κυκκώτη
Προσευχoμαστε με την ανατολή του νέου έτους να μη ζήσουμε ξανά παρόμοιες τραγωδίες που έζησε η Ανθρωπότητα κατά το έτος 2011, όπως η πυρηνική έκρηξη στη Φουκοσίμα στην Ιαπωνία, οι αδικοχαμένοι άοπλοι συνάνθρωποί μας που έχασαν τη ζωή τους στις Αραβικές χώρες, η τραγωδία της Κύπρου, αλλά κι η παγκόσμια οικονομική κρίση που κτύπησε την Ευρώπη κι ιδιαίτερα την Ελλάδα.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, διά της Ηγεσίας της καλείται προληπτικά να συμβάλει στην επικράτηση της ειρήνης και της ευημερίας με την ευαισθητοποίηση όλων μας να προστατεύονται με κάθε τρόπο τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η προστασία των δημοκρατικών θεσμών, αλλά κι ο συντονισμός κι η στενώτερη συνεργασία των αρμοδίων διά την σωστή αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων που απειλούν την παγκόσμια ασφάλεια, ως επίσης και την επιστράτευση των υγειών δυνάμεων της Ανθρωπότητας για τη προστασία του Περιβάλλοντος.
Η φωνή των Ορθοδόξων Προκαθημένων με επικεφαλής τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο είναι μια ζωντανή ελπίδα για την υπέρβαση των αδιεξόδων που απειλούν την ειρηνική επιβίωση της Ανθρωπότητας, όπως είναι η σωστή αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και η επικράτηση της ειρήνης με τη στενώτερη συνεργασια όλων των Πολιτικών Αρχηγών όλων των χωρών του κόσμου. Αυτό διαφάνηκε μέσα από τα Χριστουγιεννιάτικα μηνύματά τους.
Όσο κι αν μας περικυκλώνουν απαισιόδοξα μηνύματα για το μέλλον των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων σε τοπικό και διεθνές επίπεδο η ελπίδα της Ορθοδοξίας ότι θα ζήσουμε σε ένα καλύτερο ειρηνικό κόσμο αποτελεί ακόμη την άλλή διάσταση που εκφράζει τη θέση της Ορθοδοξίας ότι υπάρχει επιτέλους κι ο Θεός που ρυθμίζει μερικά πράγματα διαφορετικά από ό,τι υπολογίζουν οι άνθρωποι που ζουν μακρυά από την πίστη στο Θεό.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Διαχρονικά για δυό χιλιάδες χρόνια πρωταρχική διακονία της Ορθοδοξίας ήταν πάντοτε η ποιμαντική της ευθύνη να οδηγήσει τους ανθρώπους και μάλιστα τα Μέλη της Εκκλησίας στην εν Χριστώ σωτηρίαν. Ποτέ όμως ο σωτηριολογικός προσανατολισμός της προς την Βασιλεία των Ουρανών την κράτησε μακρυά από τα καθημερινά πολύπλοκα κοινωνικά προβλήματα των ανθρώπων. Άλλωστε η οδός προς την Βασιλεία των Ουρανών ανοίγει για τον άνθρωπον όταν αγωνίζεται για την εξάλειψη των κοινωνικών αδικιών και της καταπατήσεως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν συμμετέχει δυναμικά για την επικράτηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ειρηνικής συμβιώσεως των λαών. Αυτό έκαναν όλοι όσους η Εκκλησία μας τιμά ως αγίους και μάρτυρες της. Αυτό καλείται και σήμερα η Ορθοδοξία να πράξει με την ανατολή του νέου έτους.
ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ
Ήδη με την ιστορική πρωτοβουλία του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου να πραγματοποιηθεί η γνωστή Σύναξη Κορυφής των Ορθοδόξων Προκαθημένων στο Φανάρι τον Οκτώβριο του 2008 καθόρισε και τις κατευθυντήριες γραμμές της παρουσίας της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.
Ως γνωστόν οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές είναι οι ακόλουθες:
Α) Η προώθηση και ολοκλήρωση της προετοιμασίας της Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Β) Η ενεργοποίηση της συμφωνίας του έτους 1993 για το θέμα της Ορθοδόξου Διασποράς.
Γ) Η ενίσχυση των θεολογικών δυνάμεων στους διεξαγομένους διαλόγους με τους μη Ορθοδόξους.
Δ) Η διακήρυξη του ζωηρού Ορθοδόξου ενδιαφέροντος για την προστασία του Φυσικού περιβάλλοντος.
Ε) Η λειτουργία της Διορθοδόξου Επιτροπής για τη μελέτη των ζητημάτων της Βιοηθικής.
Α) Η προώθηση και ολοκλήρωση της προετοιμασίας της Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Β) Η ενεργοποίηση της συμφωνίας του έτους 1993 για το θέμα της Ορθοδόξου Διασποράς.
Γ) Η ενίσχυση των θεολογικών δυνάμεων στους διεξαγομένους διαλόγους με τους μη Ορθοδόξους.
Δ) Η διακήρυξη του ζωηρού Ορθοδόξου ενδιαφέροντος για την προστασία του Φυσικού περιβάλλοντος.
Ε) Η λειτουργία της Διορθοδόξου Επιτροπής για τη μελέτη των ζητημάτων της Βιοηθικής.
Οι περισσότεροι από τους παραπάνω στόχους κινούνται μέσα στα πλαίσια της πραγματοποιήσεως των οραματισμών των Ορθοδόξων Προκαθημένων και μάλιστα του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου για μια γόνιμη παρουσία της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.
ΔΙΑΣΠΟΡΑ, ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΝ ΚΑΙ ΔΙΠΤΥΧΑ
Ήδη οι εργασίες της Διορθόδοξης Επιτροπής της Γενεύης ξεκίνησαν ελπιδοφόρα με τις πρώτες περιφερειακές συνάξεις των Ορθοδόξων Επισκόπων υπό την προεδρία των τοπικών Αρχιερέων του Οικουμενικού Πατριαρχείου για καλύτερο συντονισμό της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο και στις τοπικές κοινωνίες που δραστηροποιούνται δίνοντας δυναμικά και ενωμένα η Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία την παρουσία της και τη συμβολή της στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Η πορεία προς την λύση του προβλήματος της Διασποράς ήδη πήρε τον δρόμον της και το επόμενο βήμα είναι όταν ο χρόνος ωριμάσει να προχωρήσουμε και στην κανονική εκκλησιαστική προσέγγιση των θεμάτων του Αυτοκεφάλου και των Διπτύχων.
ΣΥΓΚΛΗΣΗ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΣΥΝΟΔΟΥ
Η θετική πορεία των παραπάνω θεμάτων θα συμβάλει άμεσα και στην καλύτερη προετοιμασία για την σύντομη σύγκληση επιτέλους της Μέλλουσας να συνέλθει Πανορθοδόξου Συνόδου, που αποτελεί ακόμη το μεγαλύτερο οραματισμό όλων των Ορθοδόξων για να τοποθετηθεί η Ορθόδοξη Εκκλησία υπεύθυνα με την αποστολική διδασκαλία της σε επίκαιρα θέματα της εποχής μας που σχετίζονται άμεσα με την εν Χριστώ οδόν της σωτηρίας των μελών της, αλλά και τη συμβολή της Ορθοδοξίας για να οδηγηθεί η Παγκόσμια Κοινωνία έξω από τα αδιέξοδα που βρέθηκε με την απομάκρυνση της από την οδό του Θεού.
Οι Προκαθήμενοι των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και μάλιστα ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος θα κριθούν από την Ιστορία ανάλογα με τη στάση τους, αν μπορέσουν να ανταποκριθούν με ενότητα και αγάπη στο ύψος των περιστάσεων που καλούνται να διαδραματήσουν ως η σύγχρονη φωνή των διαδόχων των Αποστόλων για την αντιμετώπιση των κρίσεων της εποχής μας.
Ο συντονιστικός ρόλος του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου για την παρουσία της Οικουμενικής Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο είναι πλέον μια πραγματικότητα που μας βοηθά όλους μας κι ιδιαίτερα τους Προκαθημένους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών να ενώσουμε τις φωνές των περισσότερων σήμερα από τρακόσια εκατομμύρια Ορθοδόξων πιστών να μπορούν να διαδραματίζουν ένα μεγαλύτερο και σοβαρότερο ρόλο σε τοπικό και διεθνές κοινωνικό γίγνεσθαι, προστατεύοντας αρχές και αξίες που σχετίζονται με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατικών αρχών και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών για την προστασία του Περιβάλλοντος.
Ο συντονιστικός ρόλος του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου για την παρουσία της Οικουμενικής Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο είναι πλέον μια πραγματικότητα που μας βοηθά όλους μας κι ιδιαίτερα τους Προκαθημένους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών να ενώσουμε τις φωνές των περισσότερων σήμερα από τρακόσια εκατομμύρια Ορθοδόξων πιστών να μπορούν να διαδραματίζουν ένα μεγαλύτερο και σοβαρότερο ρόλο σε τοπικό και διεθνές κοινωνικό γίγνεσθαι, προστατεύοντας αρχές και αξίες που σχετίζονται με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατικών αρχών και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών για την προστασία του Περιβάλλοντος.
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι αποτυχίες των παγκοσμίων συνδιασκέψεων κορυφής για τη Κλιματική Αλλαγή στην Κοπενχάγη, στο Καντού και στο Ντέρπαν αποτελούν πρόσκληση για όλους μας να εργασθούμε ως Ορθόδοξοι για την συνεχή πίεση προς κάθε κατεύθυνση για άμεσα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και το περιορισμό των ρύπων. Η αναβολή δυναμικών δεσμευτικών μέτρων το 2020 δεν είναι κι η καλύτερη επιλογή για να σωθεί ο Πλανήτης μας. Η επόμενη συνάντηση Κορυφής στο Ντουπάι (COP 18) πρέπει να σηματοδοτήσει άμεσα τη συμμετοχή όλων των χωρών σε μια νέα μορφή εφαρμογής των αρχών του Πρωτοκόλλου του Κιότο, για να μη αποκαλούν οι επόμενες γεννιές τη δική μας ως τη γεννιά των δολοφόνων.
ΔΙΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ
Οι Διεκκλησιαστικοί και Διαθρησκειακοί Διάλογοι που αποβλέπουν στην ενίσχυση της ενότητας τους σώματος της Ανθρωπότητας, όσο κι αν υπάρχουν αυτοί που τους υποθάλπτουν και τους πολεμούν, προχωρούν, έστω και με αργά βήματα, σταθερά προς την πορεία της συμφιλιώσεως και της ειρηνικής συναλλαγής, έτσι ώστε εις το όνομα της θρησκείας να μη πραγματοποιούνται εγκλήματα και κοινωνικές αδικίες, αλλά η κοινή ευθύνη να προστατεύεται με κάθε τρόπο η ανθρώπινη ζωή ως δώρον Θεού.
Η απουσία της Ορθοδοξίας από το Διαθρησκειακό Διάλογον δεν συμβάλλει στην αντιμετώπιση του θρησκευτικού φανατισμού που εν πολλοίς συνδέεται και με την υπόθεση της τρομοκρατίας, που απειλεί πλέον αθώους ανθρώπους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του Πλανήτη μας. Τα φαινόμενα της Νιγηρίας και της Αιγύπτου, αλλά και της Αγίας Γης πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά. Τα ενενήντα τοις εκατόν των θυμάτων από θρησκευτικό φανατισμό είναι χριστιανοί.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η συνεργασία της Εκκλησιαστικής Ηγεσίας με την Πολιτική και τον Επιστημονικό και Ακαδημαϊκό κόσμο είναι πλέον μονόδρομος για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθωμεν από τα αδιέξοδα που βρίσκεται η Ανθρωπότητα για να μπορέσει να επιβιώσει. Ο διάλογος μας ωφελεί όλους μας, η συνεχής αντιπαράθεση δεν οδηγεί πουθενά, ή μάλλον καταστρέφεί όλες εκείνες τις υγιείς δυνάμεις που ενωμένες μας βοηθούν να προστατέψουμε το σώμα μιας τοπικής κοινωνίας και τελικά το σώμα της Ανθρωπότητας. Είναι απαράδεκτο, μέσα στους ναούς στη Θεία Λειτουργία να προσευχώμαστε «υπέρ πάσης αρχής και εξουσίας» και ταυτόχρονα δημόσια να υποθάλπτουμε την εκλελεγμένη πολιτική Ηγεσία με τη δημιουργία διχασμού. Η ευθύνη κάθε τοπικής Εκκλησίας είναι να καλλιεργεί πρώτιστα την ενότητα της τοπικής κοινωνίας. Μόνο έτσι συμβάλλει στην εν Χριστώ σωτηρία των μελών της.
Είναι λάθος να επηρεαζόμαστε απαισιόδοξα από τοπικά κοινωνικά και οικονομικά ή εθνικά προβλήματα μιας τοπικής κοινωνίας ή μιας χώρας και να αφήνουμε απαισιόδοξα μηνύματα και για την παρουσία της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο. Και στους μεγαλύτερους διωγμούς της η Ορθοδοξία είτε από τους ειδωλολάτρες ρωμαίους αυτοκράτοτες είτε από άλλους πολέμιους της ποτέ της δεν έπαψε να είναι αισιόδοξη με την ελπίδα ότι θα ανατείλουν καλύτερες ημέρες για όλους μας.
Αυτό το μήνυμα της αισιοδοξίας καλείται και σήμερα η Ορθοδοξία να δώσει στον σύγχρονο κόσμο για να κρατήσουμε την ελπίδα της επιβίωσης μας ζωντανή.
Η μεγαλύτερη μας αμαρτία είναι να αδιαφορούμε για τις κοινωνικές αδικίες που μπορούν να γίνονται σε βάρος συνανθρώπων μας, έστω κι αν ζουν μακρυά μας. Η Παγκόσμια Κοινωνία είναι ταυτόχρονα και ένα μικρό χωριό, μια δική μας γειτονειά που αν αδιαφορήσουμε, τα προβλήματα των «άλλων και των ξένων» θα είναι και δικά μας.
Η συμβολή της Ορθοδοξίας προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να είναι συνεχής, διακριτική, συμφιλιωτική, γόνιμη, ενωτική, ειρηνική και διακονική.
ΝΕΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
1. Ενίσχυση της ορατής ενότητας των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών με την καθιέρωση της ετήσιας συναντήσεως των Ορθοδόξων Προκαθημένων με πρωτοβουλία του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και τη συνεργασία των υπολοίπων Προκαθημένων.
2. Σύσφιξη των Διορθοδόξων σχέσεων με τη δημιουργία στελεχών και έκδοση εντύπου για τις Διορθόδοξες σχέσεις
3. Προοπτικές κοινής δράσης των τοπικών ορθοδόξων Εκκλησιών σε Διεθνείς οργανισμούς για κοινωνικά προβλήματα
4. Δημιουργία Διορθόδοξων Επιτροπών για θέματα,
Α. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης
Β. Περιβάλλοντος
Γ. Ιεραποστολής
Δ. Διαθρησκειακών Θεμάτων, Θρησκευτικής ανεκτικότητας και θρησκευτικής ελευθερίας.
Ε. Διαχριστιανικών Σχέσεων
Στ. Κοινωνικών Προβλημάτων, Φτώχειας και Φιλανθρωπίας
Ζ. Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Φυλετικών Διακρίσεων, Μετανάσταυσης, Προσφύγων, Εμπορίας Ανθρώπων και θεμάτων Ασφαλείας και Ειρήνης.
Είναι καιρός όλες οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες με το συντονιστικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αναλάβουν και την ευθύνη να στηρίξουν και ηθικά και υλικά τη λειτουργία των νέων αυτών Διορθόδοξων Επιτροπών. (Περισσότερα για τις προοπτικές κοινής δράσης των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών βλέπε στο βιβλίο του Σεραφείμ Κυκκώτη, Ενότητα και Μαρτυρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο, σελίδες 233 – 343, εκδόσεις Παναγόπουλος, Αθήνα, 2005).
