Ιράκ: Δεύτερο στον κόσμο σε κοιτάσματα πετρελαίου

Το Ιράκ τείνει να ξεπεράσει το Ιράν και να καταστεί η χώρα κάτοχος των δεύτερων σε μέγεθος πετρελαϊκών αποθεμάτων του κόσμου. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σταθεροποιεί τη θέση της Βαγδάτης ως νέο σύνορο του κλάδου ενέργειας στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει νέα πετρελαϊκά κοιτάσματα προς εκμετάλλευση.


Την Παρασκευή η Βαγδάτη έκλεισε συμφωνίες με την Royal Dutch Shell και την κινεζική CNPC για την εκμετάλλευση δύο μεγάλων κοιτασμάτων. Είχαν προηγηθεί ανάλογες συμφωνίες με τις ExxonMobil, Eni και BP, ενώ το Σάββατο επισφραγίστηκε η συμφωνία με τη ρωσική Lukoil για την εκμετάλλευση του μεγάλου κοιτάσματος της δυτικής Κούρνα. Τα αποδεδειγμένα πετρελαϊκά αποθέματα του Ιράκ σήμερα ανέρχονται σε 115 δις βαρέλια, είναι δηλαδή χαμηλότερα από τα 137 δις των αποθεμάτων του Ιράν και τα 264 δις των αποθεμάτων ρεκόρ Σαουδικής Αραβίας. Αλλά τα υπάρχοντα στοιχεία για τα αποθέματα του Ιράκ χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970, δεν έχουν δηλαδή αναθεωρηθεί υπό το πρίσμα των βελτιώσεων στην τεχνολογία έρευνας και εκμετάλλευσης πετρελαίου που μετασχημάτισε τον κλάδο τα τελευταία χρόνια.


Σύμφωνα με τον Ράαντ Αλκαντίρι, Ιρακινό εμπειρογνώμονα στην PFC Energy της Ουάσιγκτον, οι εταιρείες προσέφεραν στο Ιράκ πραγματικά καλούς όρους επειδή πιστεύουν ότι τα κοιτάσματά του περιέχουν πολύ περισσότερο εκμεταλλεύσιμο πετρέλαιο από το εκτιμώμενο. Ένας δεύτερος σύμβουλος, ο Φαλάχ Αλ Καουάτζα, με εμπειρία 40 χρόνων στον πετρελαϊκό τομέα του Ιράκ και τώρα ανεξάρτητος σύμβουλος, διατύπωσε την εκτίμηση ότι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια ενδέχεται το Ιράκ να ξεπεράσει το Ιράν σε ό,τι αφορά τη δυναμική των αποδεδειγμένων πετρελαϊκών αποθεμάτων του. «Δεν μιλάμε για μικρές εταιρείες. Και μελετούν καιρό το Ιράκ», είπε.
Ο κ. Αλκαντίρι προειδοποίησε ότι η επανεμφάνιση του Ιράκ ως σημαίνουσας πετρελαιοπαραγωγού χώρας ίσως προκαλέσει προβλήματα εντός του ΟΠΕΚ, καθώς ο Οργανισμός θα χρειαστεί να περιορίσει ενδεχομένως τις ποσοστώσεις παραγωγής πολλών μελών του προκειμένου να δώσει χώρο στο Ιράκ. Οι ποσοστώσεις παραγωγής πετρελαίου του Ιράκ δεν έχουν ανανεωθεί μετά την επιβολή των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών στη χώρα στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αν όμως αυξηθούν τα αποδεδειγμένα κοιτάσματα του Ιράκ, η συμφωνία κυρίων των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ, που φέρει την ποσόστωση παραγωγής του Ιράκ να μην ξεπερνά εκείνη του Ιράν θα βρεθεί υπό πίεση και ίσως αλλάξει. «Οι Ιρακινοί καθιστούν σαφές ότι δεν θεωρούν πια τη χώρα τους ισοδύναμη σε αποθέματα με το Ιράν, αλλά με τη Σαουδική Αραβία», είπε ο κ. Αλκαντίρι.


Το Σάββατο εξάλλου, ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράκ Χουσεΐν Σαχριστάνι, σε μια μάλλον διπλωματική δήλωση, επισήμανε: «Το Ιράκ είναι ένα πολύ ενεργό μέλος του ΟΠΕΚ. Θα συντονίσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να διασφαλίσουμε πως το Ιράκ και οι άλλες χώρες θα μπορέσουν να μεγιστοποιήσουν τα έσοδά τους από τις πωλήσεις πετρελαίου».

Στελέχη της πετρελαϊκής βιομηχανίας και άλλοι κρατικοί αξιωματούχοι της Βαγδάτης πιστεύουν ότι το Ιράκ θα μπορεί να παράγει 7 ως 10 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο την ημέρα σε βάθος 7 ως 10 χρόνων. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να μεσολαβήσουν πολλά, και πρώτα από όλα η επικύρωση των τελευταίων συμφωνιών με τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες από την ιρακινή κυβέρνηση. Απαιτούνται επίσης η αποκατάσταση των αστικών υποδομών, δηλαδή των γεφυρών και των νοσοκομείων και η ανακαίνιση των λιμανιών, των αγωγών και των άλλων εγκαταστάσεων της πετρελαϊκής βιομηχανίας που θα επιτρέψουν την εξαγωγή του νέου πετρελαίου που θα αντλήσουν οι διεθνείς εταιρείες προς τις αγορές.

Θεμελιακής σημασίας θεωρούνται επίσης οι γενικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Μάρτιο καθώς η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μπορεί να είναι φιλική ή, αντιστρόφως, εχθρική στο άνοιγμα της πιο σημαντικής βιομηχανίας του Ιράκ προς τους ξένους.


Στους πλειστηριασμούς που διεξήχθησαν στο Ιράκ την Παρασκευή οι εταιρείες Royal Dutch Shell και Petronas της Μαλαισίας κέρδισαν τα δικαιώματα για την ανάπτυξη του γιγαντιαίου πετρελαϊκού κοιτάσματος Ματζνούν υποσχόμενες να αυξήσουν την παραγωγή από 46.000 βαρέλια την ημέρα σήμερα σε 1,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας το Ιράκ θα πληρώνει στις εταιρείες για κάθε επιπλέον βαρέλι παραγόμενου πετρελαίου 1,39 δολάρια – αμοιβή πολύ χαμηλή που αντανακλά τον σκληρό ανταγωνισμό, σύμφωνα με τους αναλυτές.


Ο τελευταίος πλειστηριασμός ολοκληρώθηκε το Σάββατο με τη ρωσική Lukoil να κερδίζει τα δικαιώματα ανάπτυξης του γιγαντιαίου πετρελαϊκού κοιτάσματος της δυτικής Κούρνα, που διεκδικούσε από την εποχή του Σαντάμ Χουσεΐν. Εταίροι της στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου κοιτάσματος είναι η Total και η Petronas. Σύμφωνα με τον όμιλο, η αμοιβή των εταιριών για κάθε επιπλέον βαρέλι παραγόμενου πετρελαίου θα είναι 1,15 δολάρια και στόχος είναι η παραγωγή να φτάσει τα 1.8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Ο πλειστηριασμός, που ολοκληρώθηκε μέσα σε δύο μέρες, καταγράφεται ως συνολική επιτυχία για το Ιράκ αφού κατάφερε να εξασφαλίσει πολύ καλούς οικονομικούς όρους και για τα δύο μεγάλα του πετρελαϊκά κοιτάσματα. Παράλληλα όμως έδειξε πως οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες δεν καταθέτουν ανταγωνιστικές προσφορές για συμφωνίες ανάπτυξης των μικρότερων πετρελαϊκών του κοιτασμάτων ή εκείνων που βρίσκονται στις πιο επικίνδυνες ζώνες.

Σημειώνουμε πως των δύο τελευταίων επιτυχημένων πλειστηριασμών είχαν προηγηθεί τρεις μεγάλες συμφωνίες του Ιράκ με τις εταιρείες ExxonMobil, Eni και BP. Με βάση τις συμφωνίες τους, οι πετρελαϊκές εταιρείες έχουν αυτή τη στιγμή υποσχεθεί να αυξήσουν συνολικά την παραγωγή πετρελαίου του Ιράκ σε επίπεδα μεταξύ 7,3 - 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε βάθος 10ετίας, δηλαδή να την εκτοξεύσουν σταδιακά σε επίπεδα υψηλότερα από τα σημερινά της Σαουδικής Αραβίας.