21 Ιανουαρίου 2015

Ενα τρισ. ευρώ για ρευστότητα στην ευρωζώνη αλλά για την Ελλάδα υπάρχουν... εμπόδια

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διάκειται ευνοϊκά έναντι της πρότασης να τεθεί σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα μαζικής αγοράς στοιχείων ενεργητικού, που σημαίνει αγορά κρατικών ομολόγων, ύψους 50 δισ. ευρώ σε μηνιαία βάση, ως τα τέλη του 2016. Ωστόσο υπάρχει κίνδυνος η Ελλάδα να εξαιρεθεί από το πρόγραμμα.

Η πρόταση αυτή σημαίνει πως θα διοχετευθεί ένα ποσό ύψους 1 τρισ. ευρώ στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης μέσα σε ένα χρονικό διάστημα το οποίο δεν θα ξεπεράσει τα δύο έτη, και αναμενόταν να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων ανάμεσα στα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ και τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου της κατά τη διάρκεια του δείπνου στο οποίο επρόκειτο να παρακαθίσουν το βράδυ της Τετάρτης, λίγες ώρες πριν συνεδριάσουν για να λάβουν αποφάσεις για την νομισματική πολιτική του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος της ευρωζώνης, σύμφωνα με το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, που επικαλείται δύο ανώτατα στελέχη ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών.

Μια ταυτόσημη εκτίμηση για το ύψος του ποσού των αγορών της ΕΚΤ έκανε μέλος του ΔΣ της Τράπεζας, μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Η τελική μορφή των αγορών αυτών υπόκειται πάντως σε πολλές αλλαγές, καθώς ο διάλογος συνεχίζεται, σύμφωνα με τις πηγές του ίδιου πρακτορείου, που τόνισαν ότι το πρόγραμμα δεν αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή πριν από την 1η Μαρτίου 2015.

Η ΕΚΤ αναμένεται να ανακοινώσει την Πέμπτη στις 14:45 (ώρα Ελλάδας) τις αποφάσεις της για τα βασικά επιτόκιά της, ενώ θα ακολουθήσει στις 15:30 η πολυαναμενόμενη συνέντευξη του προέδρου της Μάριο Ντράγκι.

Μπροστά στον κίνδυνο του αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη, η οικονομία της οποίας δυσκολεύεται να ανακάμψει, ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναμένεται ότι θα ανακοινώσει, εκτός απροόπτου, την μαζική χορήγηση ρευστότητας στις χρηματαγορές, διαμέσου της αγοράς στοιχείων ενεργητικού και ιδίως κρατικών ομολόγων.

Το πρόγραμμα αυτό, γνωστό με τον τεχνικό όρο «ποσοτική χαλάρωση» (Quantitative Easing, QE) σκοπό θα έχει να αναζωογονήσει τις χορηγήσεις των τραπεζών - και εντέλει να αυξήσει τον πληθωρισμό -, καθώς αναμένεται να μειώσει τα κόστη του δανεισμού και να οδηγήσει στη μείωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι άλλων νομισμάτων.

Από το Νταβός της Ελβετίας, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ο επικεφαλής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Άνχελ Γκουρία, έκρινε πως η ΕΚΤ πρέπει να θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων χωρών μελών της ευρωζώνης χωρίς κανέναν περιορισμό - ούτε σε ό,τι αφορά το ύψος του ποσού των αγορών, ούτε στη χρονική διάρκεια του προγράμματος - για όσο χρειαστεί προκειμένου να αυξηθεί ο πληθωρισμός και να αναζωογονηθεί η ευρωπαϊκή οικονομία.

Σε δηλώσεις του την παραμονή της κρίσιμης συνεδρίασης του ΔΣ της ΕΚΤ, μετά την οποία αναμένεται να ανακοινωθεί ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ Γκουρία σημείωσε πως πρέπει να δοθεί στον Μάριο Ντράγκι πλήρης ελευθερία να αναλάβει τολμηρή δράση.

«Αφήστε τον Μάριο να πάει όσο πιο μακριά μπορεί. Δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να τεθούν περιορισμοί», επισήμανε ο Γκουρία στο Νταβός. «Μην πείτε 500 δισεκατομμύρια (ευρώ). Απλά πείτε “όσο πιο μακριά μπορούμε, για όσο χρειαζόμαστε”», πρόσθεσε ο ίδιος.

Για τα ελληνικά ομόλογα

Στο μεταξύ, στελέχη των σημαντικότερων οίκων αξιολόγησης σε διεθνές επίπεδο επισήμαναν την Τετάρτη ότι εάν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα εξαιρεθούν από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά το κρατικό αξιόχρεο της Ελλάδας, το οποίο είχε αναβαθμιστεί πρόσφατα.

Νωρίτερα, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Άρντο Χάνσεν αναφέρθηκε ανοικτά στις επιφυλάξεις που υπάρχουν, λίγες ημέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα: «Όταν υπάρχει μια πιθανότητας κάποιος να έρθει και να πει “θα αναδιαρθρώσω το χρέος μας”, το να δεσμευθούμε να αγοράσουμε τα ομόλογα της χώρας του είναι στα όρια αυτού που πρέπει να εξεταστεί».

Για τους οίκους αξιολόγησης Standard and Poor's, Moody's, Fitch και DBRS, εάν η Ελλάδα εξαιρεθεί από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αυτό θα εγείρει δύσκολα ερωτήματα για το σημαίνει μια τέτοια απόφαση, που θα έχει μεγάλο πολιτικό συμβολισμό.

Ερωτηθείς σχετικά, ο αναλυτής του S&P Μόριτς Κρέμερ δήλωσε ότι δεν θέλει να κάνει καμιά υπόθεση για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά επισήμανε ότι εάν η Ελλάδα συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα, αυτό θα διατηρήσει χαμηλά τα κόστη δανεισμού της, ενώ εάν δεν συμπεριληφθεί δεν θα μοιραστεί τα οφέλη. Τόνισε ωστόσο πως ακόμη και η αγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων δεν αποτελεί πανάκεια για την αποφυγή μιας κήρυξης στάσης πληρωμών.

Ο Φέργκους Μακόρμικ, επικεφαλής της διεύθυνσης η οποία είναι αρμόδια για τα κρατικά ομόλογα στον οίκο DBRS, δεν ήταν τόσο επιφυλακτικός. Ερωτηθείς εάν σε μια τέτοια περίπτωση ο οίκος του θα υποβάθμιζε την Ελλάδα, απάντησε «πιθανότητα». «Εάν αυτή η ιδέα των αμοιβαίων ευθυνών δεν γίνει αποδεκτή από όλα τα μέλη, τότε ο κίνδυνος αποχώρησης (από την ευρωζώνη) ενός ή περισσότερων μελών και της διάχυσης της κρίσης δεν θα απομακρυνθεί... Η κατάσταση θα είναι πολύ αρνητική».

Πάντως εάν αποφευχθεί η αγορά κρατικών ομολόγων της Ελλάδας το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και στην περίπτωση της Κύπρου, μολονότι τα κρατικά ομόλογα των δύο χωρών συνεχίζουν να γίνονται δεκτά ως εγγύηση για την εξασφάλιση δανείων για τις τράπεζες των δύο χωρών από την ΕΚΤ.
pontiki